1. Cwestiynau i Ysgrifennydd y Cabinet dros Ynni, Cynllunio a Materion Gwledig – Senedd Cymru ar 11 Gorffennaf 2018.
7. Pa gamau y bydd Llywodraeth Cymru'n eu cymryd dros y 12 mis nesaf i gefnogi ffermwyr yng ngorllewin Cymru? OAQ52476
Diolch. Mae'r ymgynghoriad 'Brexit a'n tir' ar agor tan 30 Hydref. Mae'n cynnwys cynigion i alluogi ffermwyr a rheolwyr tir eraill i addasu o'r trefniadau presennol i'r trefniadau newydd, ar gyfer y 12 mis nesaf a thu hwnt. Anogaf bawb sy'n dibynnu ar y Gymru wledig ar gyfer eu busnes neu eu lles i gymryd rhan.
Ysgrifennydd y Cabinet, cyfarfûm yn ddiweddar â ffermwyr yn fy etholaeth sy'n dal i deimlo'n rhwystredig ac yn ddig oherwydd, er eu bod o dan fwy o fesurau a chyfyngiadau nag erioed o'r blaen, nid yw Llywodraeth Cymru wedi mynd i'r afael go iawn â TB buchol mewn dull cyfannol o hyd. O ystyried eu pryderon, a allwch gadarnhau y bydd Llywodraeth Cymru yn canolbwyntio ei hymdrechion dros y 12 mis nesaf ar fynd i'r afael â'r clefyd hwn mewn bywyd gwyllt yn ogystal â mewn gwartheg? A allwch gadarnhau hefyd fod Llywodraeth Cymru wedi darparu adnoddau digonol i'r maes hwn i sicrhau bod y gwaith yn cael ei gwblhau?
Gallaf ddweud yn sicr fod digon o adnoddau i sicrhau bod y gwaith yn cael ei gwblhau. Rydym bellach naw mis i mewn i'n rhaglen i ddileu TB ar ei newydd wedd. Fe'i lansiwyd gennyf ym mis Hydref y llynedd. Credaf ein bod yn gwneud cynnydd, ond rydym yn awyddus i sicrhau bod gennym yr ystadegau clefyd mwyaf ystyrlon fel y gallaf roi darlun cyflawn o'r clefyd. Byddaf yn gwneud datganiad ar gynnydd y rhaglen honno. Rwyf am gael blwyddyn gyflawn. Dywedais y buaswn yn gwneud datganiad blynyddol, ac rwyf am gael blwyddyn gyflawn, felly byddaf yn defnyddio rhwng mis Ionawr a mis Rhagfyr eleni fel blwyddyn gyflawn. Felly, byddaf yn rhoi datganiad yn gynnar y flwyddyn nesaf mewn perthynas â hynny. Ond credaf ei bod yn bwysig cydnabod ein bod yn gwneud cynnydd sylweddol.
Mae'n amlwg o fynd o gwmpas cefn gwlad Cymru ar hyn o bryd pa mor sych yw'r ddaear; mae pethau'n hesb iawn. Rydych chi wedi cyhoeddi eich bod chi'n barod i ryddhau rhai o ymrwymiadau Glastir er mwyn cynorthwyo ffermwyr i ddelio gyda'r tywydd yma. Pe bai'r tywydd yn parhau—a dyma'r cyfle olaf, wrth gwrs, i chi gerbron y Cynulliad cyn toriad yr haf—pe bai'r tywydd yn parhau a bod diffyg dŵr a diffyg glaw, a oes yna gamau pellach y medrwch chi eu cymryd i wneud yn siŵr nad yw unrhyw reolau biwrocrataidd yn rhwystro ffermwyr rhag gwneud y peth iawn ar gyfer y ddaear, ac ar gyfer unrhyw anifeiliaid yn ogystal? A wnewch chi fod mor hyblyg ag sy'n bosibl, yn wyneb y ffaith ein bod ni o bosibl yn mynd i gael haf arbennig o sych?
Rydych yn llygad eich lle; rydym wedi llacio'r rheoliadau. Roeddwn yn meddwl ei bod yn bwysig iawn gwneud hynny. Yr wythnos hon, rwyf hefyd wedi gofyn i swyddogion edrych ar ba brotocol sydd gennym ar waith mewn perthynas â dŵr. Yn sicr, byddaf mor hyblyg ag y gallaf fod, gan na wyddom am faint yn rhagor—er ei bod yn edrych yn dywyll iawn yn gynharach, a gwn fod llawer o bobl yn gweddïo am law—ond yn sicr, fy mwriad yw bod mor hyblyg ag y gallaf fod.