2. Cwestiynau i Ysgrifennydd y Cabinet dros Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol – Senedd Cymru ar 19 Medi 2018.
8. A wnaiff Ysgrifennydd y Cabinet ddatganiad am argaeledd gwasanaethau i gefnogi plant ag arthritis yng Nghanol De Cymru? OAQ52597
Rydym yn adnewyddu'r gyfarwyddeb ddatblygu a chomisiynu gwasanaeth ar gyfer arthritis a chyflyrau cyhyrysgerbydol cronig. Mae'n nodi gweledigaeth Llywodraeth Cymru ar gyfer cynllunio a darparu gwasanaethau a chymorth o ansawdd uchel ar gyfer pobl sy'n byw gyda'r cyflyrau hyn yn cynnwys plant a phobl ifanc sydd â chyflyrau cyhyrysgerbydol gan gynnwys arthritis.
Weinidog, fe fyddwch yn gwybod bod Gofal Arthritis wedi uno ag Ymchwil Arthritis y DU y llynedd, a deallaf y bydd yr elusen yng Nghymru yn cael ei galw yn Cymru yn Erbyn Arthritis o hyn ymlaen. Rwy'n siŵr ein bod ni i gyd yn cymeradwyo'r amcan hwnnw. Mewn perthynas â'r ddarpariaeth yn ne Cymru, rwy'n ymwybodol fod y ddarpariaeth rewmatoleg bediatrig wedi cael ei chynnwys yn y cynllun ariannol blynyddol ar gyfer Pwyllgor Gwasanaethau Iechyd Arbenigol Cymru ac y bydd y pwyllgor hwnnw'n datblygu model o fanyleb gwasanaeth posibl ar gyfer gwasanaeth rhewmatoleg bediatrig estynedig. A allwch chi roi'r wybodaeth ddiweddaraf i ni ynglŷn â ble mae'r gwaith hwnnw arni? Mae'n wirioneddol hanfodol, oherwydd bydd angen gweithredu i sicrhau olyniaeth cyn gynted â phosibl o ganlyniad i'r ffaith bod y rhewmatolegydd sy'n darparu'r gwasanaeth pediatrig ar hyn o bryd, ar sail ran-amser, ar fin ymddeol—er nad yw'n arbenigwr mewn pediatreg yn benodol, mae wedi ymestyn ei waith i gwmpasu'r maes hwnnw yn rhagorol.
Yn wir. Cytunaf yn llwyr. A gaf fi gymeradwyo gwaith y sefydliad newydd sydd wedi uno—rwy'n siŵr y bydd yn gwneud gwaith da iawn yn ymgyrchu a datblygu polisi—ond hefyd gwaith Dr Jeremy Camilleri, a fydd yn symud ymlaen ar ryw bwynt yn y dyfodol agos? Mae wedi gwneud ei fwriadau'n glir, ond mae'n werth dweud, oherwydd y rhybudd a gawsom ymlaen llaw, y bydd y bwrdd iechyd yn gweithio'n agos yn awr gyda Phwyllgor Gwasanaethau Iechyd Arbenigol Cymru a phartneriaid eraill i sicrhau ein bod yn darparu gwasanaeth cynaliadwy.
David, fe wnaethoch fy holi ynglŷn â'r cynnydd rydym yn ei wneud ar ddiweddaru'r gyfarwyddeb ddatblygu a chomisiynu gwasanaeth, a gyhoeddwyd yn gyntaf yn ôl yn 2007. Nawr, bydd yr adolygiad hwn yn ystyried ystod o fathau o boen arthritis a phoen cyhyrysgerbydol, gan gynnwys cyflyrau arthritig mewn plant, a byddwn yn sicrhau bod y diweddariad yn ystyried yr argymhellion a wnaed yn adroddiad y Gymdeithas Brydeinig Rhewmatoleg a'r Gymdeithas Arthritis Gwynegol Genedlaethol, a gyhoeddwyd ar ddiwedd 2016.
Felly, ein nod yw—. A dywedaf hyn fel rhywun sydd wedi byw am flynyddoedd lawer gyda'r cyflwr spondylitis ymasiol er pan oeddwn yn ddyn ifanc, felly rwy'n enghraifft fyw a gweithredol o rywun sydd wedi cael y diagnosis cywir, y driniaeth gywir, y ffisiotherapi a'r gweithwyr proffesiynol perthynol cywir. Heriaf unrhyw un i gerdded i gopa'r mynyddoedd uchaf gyda mi yn awr, ond ar un adeg prin y gallwn gerdded i lawr y coridor. Ond dyna'r nod: canolbwyntio ar helpu pobl o bob oedran, gan gynnwys plant a phobl ifanc, i ddatblygu sgiliau i'w galluogi i reoli eu cyflyrau, a lle bo'n briodol, i gynyddu eu gallu i aros a gweithio a byw y bywydau y maent eisiau eu byw.
Felly, rydym wedi sefydlu grŵp llywio, dan gadeiryddiaeth Alun Morgan, dirprwy gyfarwyddwr therapïau bwrdd iechyd prifysgol Caerdydd a'r Fro. Mae'n goruchwylio'r gwaith. Mae wedi dod ag arbenigwyr clinigol mewn meysydd amrywiol at ei gilydd, gan gynnwys arthritis a chyflyrau cyhyrysgerbydol, yn ogystal â chyrff trydydd sector ac yn bwysicach, cynrychiolwyr cleifion, fel fi. Felly, mae'r ddogfen amlinellol wedi cael ei drafftio. Mae aelodau'r grŵp yn awr yn y broses o'i llenwi gyda gwybodaeth o'u meysydd arbenigedd penodol. Felly, ar hyn o bryd, rydym yn cwmpasu'r galw am y gwasanaeth. Rydym yn cynnal gweithdy ym mis Hydref i sefydlu pa fodelau a ffafrir wrth symud ymlaen, ac rydym yn gobeithio ei gyflwyno wedyn, yn yr hydref, er mwyn ei ystyried a chyflwyno ein heitemau ar gyfer blaenoriaethu. Felly, mae'r gwaith yn bendant ar y gweill, a diolch iddo am godi'r mater pwysig hwn.
Ac yn olaf, cwestiwn 9—John Griffiths.