5. A wnaiff Arweinydd y Tŷ ddatganiad am gysylltedd 5G yng Nghaerdydd? OAQ53095

Gwnaf. Croesawaf yn fawr iawn y cyhoeddiad diwydiant diweddar yn datgan y buddsoddiad arfaethedig 5G yng Nghaerdydd.

Diolch ichi, Ysgrifennydd y Cabinet, am yr ateb hwnnw. Yn wir, cyhoeddodd EE fod Caerdydd yn un o chwe dinas yn y DU a fyddai'r cyntaf i gael rhwydweithiau symudol 5G. Mae hyn yn argoeli'n dda ar gyfer gwella gwasanaethau, nid yn unig drwy ddyfeisiau personol, a bydd hynny'n drawsnewidiol, ond i gynnig seilwaith integredig ar gyfer adeiladau, trafnidiaeth, cyfleustodau cyhoeddus, darparu buddion nas gwelwyd o'r blaen ar gyfer dinasyddion, busnesau a'r ddinas. Fodd bynnag, i weld gwerth llawn y manteision hyn, bydd lefel uchel o gydweithredu yn angenrheidiol i gysylltu'r dechnoleg â seilwaith ein dinas, ac mae perygl y gallai hyn fod yn rhywfaint o ôl-ystyriaeth. Felly, beth mae Llywodraeth Cymru yn ei wneud i weithio gyda rhai fel EE a darparwyr ffonau symudol eraill i sicrhau bod Caerdydd yn dod yn fodel, nid yn unig ar gyfer trefi a dinasoedd ledled Cymru, ond, yn wir, ledled y DU?

Ie, rwy'n awyddus iawn i wneud hynny. Eisoes rwyf wedi cwrdd ag arweinydd cyflwyno'r cwmni yn y cyswllt hwn, a buom yn gweithio'n agos iawn gyda'n gilydd i wneud yn siŵr, ochr yn ochr â phobl bargen y ddinas, ein bod yn llwyr yn y gofod hwnnw. Mae David Melding yn llygad ei le—bydd technolegau wedi'u galluogi gan 5G yn gweddnewid y ffordd y mae dyfodol diwydiannau Cymru yn tyfu. Os ydych yn meddwl am y gwahaniaeth a wnaeth y ffôn clyfar i'r ffordd yr ydym yn gweithio, mae'n debyg na fyddai neb ohonom wedi ei ragweld lai na thair blynedd yn ôl. Rydym yn edrych ar yr un math o chwyldro unwaith eto ar gyfer 5G—pethau y byddwch yn gallu eu gwneud ar eich dyfais fechan sydd ychydig y tu hwnt i'ch disgwyliad ar hyn o bryd.

Felly, rydym yn ceisio gwneud tri pheth: rydym yn ceisio elwa o'r dechnoleg ei hun, ond rydym hefyd yn ceisio bod yn gynhyrchwyr y 'widgets'—dyna'r term technegol—sydd yn ei chynhyrchu. Felly, mae gennym y clwstwr lled-ddargludyddion cyfansawdd yma yng Nghaerdydd. Ni wn a yw'r Aelodau yn sylweddoli cymaint o'r dyfeisiau yn eich ffôn clyfar a wneir mewn gwirionedd yng Nghymru; mae yna gyfrannau mawr iawn ohonynt. Felly, rydym yn ceisio bod yn rhan o gadwyn gyflenwi sy'n gwneud y peth yn y lle cyntaf, a bod yn fabwysiadwyr cynnar o'r dechnoleg. Mae EE yn ceisio cyflwyno eu rhaglen gyntaf yn yr hyn y maent yn ei alw y rhannau prysuraf o Gaerdydd—ac mae hynny'n cynnwys y Cynulliad, felly byddwch yn gallu bod yn fabwysiadwyr cynnar yn hynny o beth. Rwy'n edrych ymlaen at hynny.