Daw hyn â ni at yr eitem ei hunan, sef y cynnig i dderbyn argymhelliad y Prif Weinidog ar gyfer Ei Mawrhydi i benodi Cwnsler Cyffredinol. Rydw i'n galw ar y Prif Weinidog i wneud y cynnig.

Cynnig NNDM6905 Mark Drakeford

Cynnig bod Cynulliad Cenedlaethol Cymru, yn unol â Rheol Sefydlog 9.1, yn cytuno â’r argymhelliad gan Brif Weinidog Cymru i Ei Mawrhydi benodi Jeremy Miles AC yn Gwnsler Cyffredinol.

Cynigiwyd y cynnig.

Yn ffurfiol.

David Melding.

Diolch yn fawr iawn, Llywydd. A gaf i ddweud nad yw'r sylwadau yr wyf yn mynd i'w gwneud yn adlewyrchu ar yr unigolyn mewn unrhyw ffordd, sy'n rhywun y mae gennyf lawer o barch tuag ato? Ond mae Jeremy Miles wedi'i restru ar wefan Llywodraeth Cymru fel, ac rwy'n dyfynnu, 'y Darpar Gwnsler Cyffredinol a Gweinidog Brexit'. Mae ei ddyletswyddau fel Gweinidog, hyd y gwelaf i, yn cynnwys cadeirio is-bwyllgor y Cabinet ar bontio Ewropeaidd, cronfeydd strwythurol yr UE a'r gronfa ffyniant gyffredin. Cafodd y Prif Weinidog ei longyfarch gan un o Aelodau meinciau cefn y blaid Lafur y prynhawn yma ar benodi Gweinidog Brexit ac ymatebodd y Prif Weinidog i hynny wedyn drwy ddweud ei fod yn credu ei bod hi'n bwysig iawn bod y swyddogaeth o gydgysylltu gan y Gweinidog hwnnw.

Mae gwefan Llywodraeth Cymru yn dwyn y teitl 'Aelodau'r Cabinet a Gweinidogion', gyda'r is-deitl 'Gwybodaeth am Weinidogion Llywodraeth Cymru a Dirprwy Weinidogion'. Nid yw swydd y Cwnsler Cyffredinol wedi ei rhestru ar wahân ar y dudalen honno. Mae 14 o Weinidogion a Dirprwy Weinidogion wedi eu rhestru, gan gynnwys y Prif Weinidog. Llywydd, mae angen inni gael eglurhad o'r canlynol: sut mae'r trefniant hwn yn cydymffurfio ag adrannau perthnasol Deddf Llywodraeth Cymru 2006, sy'n cyfyngu ar nifer y Gweinidogion i 12, heb gynnwys y Prif Weinidog a'r Cwnsler Cyffredinol? Fy nehongliad i o hynny yw ei fod yn caniatáu ar gyfer 13 o Weinidogion yn ogystal â Chwnsler Cyffredinol. Yn ail ac yn ychwanegol at hynny, sut mae'n cyflawni gofynion adran 49(9) o Ddeddf Llywodraeth Cymru 2006? Ac, os caf i ddarllen o honno:

Ni cheir penodi unigolyn sy'n cyflawni swydd y Prif Weinidog, Gweinidog Cymru a benodwyd o dan adran 48 na Dirprwy Weinidog Cymru yn Gwnsler Cyffredinol na'i ddynodi o dan is-adran (6); ac ni cheir penodi'r Cwnsler Cyffredinol nac unigolyn a ddynodir i'r swydd honno i unrhyw un o'r swyddi hynny, h.y. ni chaiff fod yn Weinidog. Yn amlwg, byddwn yn cael rhyw fath o esboniad, ond rwyf yn gweld y cynnig hwn yn dra afreolaidd ac yn un sydd angen eglurhad pellach o leiaf, oherwydd fy mod yn credu ein bod yn torri Deddf Llywodraeth Cymru. Felly, bydd y grŵp Ceidwadol yn ymatal ar y cynnig hwn y prynhawn yma.

Rwyf innau'n codi i ddatgan y byddwn ni fel grŵp yn methu â chefnogi'r cynnig yma. Mi fyddwn ni yn pleidleisio yn erbyn y cynnig yma. Mi wnaf innau egluro fy rhesymau i, ac, fel David Melding, mi wnaf innau egluro nad oes gen i broblem efo Jeremy Miles yn bod yn Gwnsler Cyffredinol, na phroblem efo Jeremy Miles yn bod yn Weinidog Brexit. Y cwestiwn yn y fan hyn ydy: sut y gall hi fod yn gymwys i un person fod yn gwneud y ddwy swydd, pan fo'n ymddangos yn berffaith glir mewn deddfwriaeth i ni na ddylai hynny allu digwydd, oherwydd mae yna wrthdaro amlwg yma?

Mae Llywodraeth Cymru ar eu gwefan, Cyfraith Cymru, yn egluro yn glir beth ydy rôl Cwnsler Cyffredinol. Y Cwnsler Cyffredinol, mae'n dweud, yw:

'Swyddog y Gyfraith Llywodraeth Cymru, sef prif gynghorydd cyfreithiol a chynrychiolydd y Llywodraeth yn y llysoedd. Mae’r Cwnsler Cyffredinol yn gweithio hefyd i gynnal trefn y gyfraith. Mae gan y rôl nifer o swyddogaethau statudol penodol pwysig, a bydd rhai’n cael eu hymarfer yn annibynnol ar Lywodraeth Cymru ac er budd y cyhoedd.'

Heddiw, rydym ni'n cael ein gofyn i gymeradwyo penodiad un sydd yn methu â gweithredu yn wirioneddol annibynnol ar Lywodraeth Cymru, oherwydd ei fod o'n cael ei nodi gan Lywodraeth Cymru eu hunain, fel y clywsom ni gan y siaradwr blaenorol, fel un o'u Gweinidogion nhw—a Gweinidog, wrth gwrs, yn un o'r meysydd mwyaf dyrys a chymhleth mae Llywodraeth Cymru'n gorfod ymwneud â fo ar hyn o bryd.

Mi allwch chi ddadlau bod synnwyr yn hyn, gan fod cymaint o'r gwaith sy'n ymwneud â Brexit yn faterion cyfreithiol cymhleth. Ond rôl y Cwnsler ydy i roi cyngor cyfreithiol i Lywodraeth, i roi cyngor cyfreithiol i'r Gweinidog Brexit. Gan gymryd bod Brexit yn ymwneud â chymaint o waith y Llywodraeth, mi fyddai'r Cwnsler Cyffredinol, rydw i'n cymryd, yn treulio rhan helaeth o'i waith yn rhoi cyngor cyfreithiol iddo fo ei hun. Mi wnaf i ofyn y cwestiwn yma i'r Llywodraeth: pa drefniadau sydd wedi cael eu gwneud i sicrhau bod y Cwnsler Cyffredinol, sydd hefyd yn Weinidog Brexit, yn gallu mynd at ffynhonnell annibynnol o gyngor cyfreithiol? Mae'r ffaith bod y cwestiwn hwnnw'n gorfod cael ei ofyn gen i yn brawf nad ydy Cwnsler Cyffredinol sydd hefyd yn Weinidog Brexit yn gallu gwneud y gwaith hwnnw yn iawn.

Fel y dywedodd David Melding yn gwbl glir, mae Deddf Llywodraeth Cymru yn nodi:

Na cheir penodi unigolyn sy'n cyflawni swydd y Prif Weinidog, Gweinidog Cymru a benodwyd o dan adran 48 na Dirprwy Weinidog Cymru yn Gwnsler Cyffredinol...ac ni cheir penodi'r Cwnsler Cyffredinol nac unigolyn a ddynodir i'r swydd honno i unrhyw un o'r swyddi hynny.

Nawr, rwy'n tybio y dywedir wrthym na chafodd ei benodi'n Weinidog o dan adran 48, ond, a dweud y gwir, mae ef ei hun yn dweud, fel y sawl a enwebwyd ar gyfer y swydd Cwnsler Cyffredinol, ar ei dudalen Twitter ei fod yn Weinidog Brexit, ac nid bod ganddo gyfrifoldebau dros Brexit. Felly, os yw hynny'n gamgymeriad cyfreithiol, fe adawn ni'r mater yn y fan yna, ond mae ef ei hun yn galw ei hun yn Weinidog Brexit, mae'r Llywodraeth eisoes yn ei alw'n Weinidog Brexit, ac mae'r ddeddfwriaeth yn datgan yn eglur na chaiff Gweinidog gael ei benodi yn Gwnsler Cyffredinol hefyd.

Y Prif Weinidog i ymateb i'r ddadl.

Diolch yn fawr, Llywydd, a diolch i'r Aelodau sydd wedi codi'r pwyntiau hyn. Maen nhw'n bwyntiau cwbl briodol i'r Aelodau eu codi, wrth gwrs. Ond rwyf i eisiau eu sicrhau nhw a'r Aelodau yn fwy cyffredinol, bod y materion hyn, wrth gwrs wedi eu nodi'n fanwl iawn ac wedi eu hystyried yn ofalus ac wedi bod yn destun cyngor llawn a roddwyd i mi cyn i benodiadau i'r Cabinet gael eu gwneud. Ac mae'r Cabinet wedi ei lunio mewn modd sy'n gwbl gyson â Deddf Llywodraeth Cymru. Felly, fel yr ydych chi wedi ei glywed eisoes, ni cheir penodi'r unigolyn a benodwyd i swyddogaeth y Cwnsler Cyffredinol yn un o Weinidogion Cymru ar yr un pryd o dan adran 48 o Ddeddf Llywodraeth Cymru, ac nid yw hynny wedi digwydd yn yr achos hwn. Ac mae'n dilyn felly na chaiff yr unigolyn a benodir yn Gwnsler Cyffredinol arfer unrhyw swyddogaethau a roddir drwy statud ar Weinidogion Cymru, ac mae'r swyddogaeth a gyflawnir gan Jeremy Miles wedi ei llunio i sicrhau nad oes unrhyw ddyletswyddau o'r math hwnnw yn berthnasol iddo ef. Mewn gwirionedd, wrth gwrs, fel y bydd yr Aelodau'n gwybod, mae swyddogaeth y Cwnsler Cyffredinol, ar wahanol adegau, eisoes wedi ymestyn i feysydd polisi ehangach i gefnogi Gweinidogion Cymru, yn fwyaf diweddar, er enghraifft, ynglŷn ag agweddau ar bolisi cyfiawnder. Pan fo hynny wedi digwydd, mae'r Cwnsler Cyffredinol yn gweithredu mewn swyddogaeth eirioli a chydgysylltu ac nid yw'n ymwneud â swyddogaethau statudol sy'n arferadwy gan Weinidogion Cymru.

Yn y Llywodraeth hon, bydd Jeremy Miles yn arfer y cyfrifoldebau canlynol fel Gweinidog Brexit: cyngor ar bolisi i Lywodraeth Cymru ar strategaeth Brexit; cynrychioli Llywodraeth Cymru mewn trafodaethau; gweithredu ar ran Llywodraeth Cymru wrth gyflawni'r cyfrifoldebau sy'n deillio o'r cytundeb rhynglywodraethol a phrotocolau eraill; a chydgysylltu gweithgareddau yn y modd y cyfeiriodd David Melding ato—cydgysylltu gweithgareddau o fewn Llywodraeth Cymru i sicrhau ymagwedd gydlynol a chyson tuag at Brexit. Nid oes yr un o'r rhain yn cynnwys swyddogaethau Gweithredol. Felly, nid oes yr un ohonyn nhw yn mynd yn groes i Ddeddf Llywodraeth Cymru. Pe byddai achosion pryd y byddai'r Cwnsler Cyffredinol yn ymwneud â mater sy'n gofyn am benderfyniad ffurfiol lle mai dim ond Gweinidogion Cymru gaiff ei wneud, yna, wrth gwrs, bydd y penderfyniadau hynny yn cael eu trosglwyddo i mi yn y lle cyntaf, ac, os na fyddaf i'n mynd â nhw at Weinidog perthnasol arall, eu cyflawni. Yn y modd hwnnw, caiff gofynion y Ddeddf eu diogelu'n ofalus, a'u gwahanu yn y ffordd y lluniwyd y swydd, ac rwyf yn gobeithio y bydd yr Aelodau yn derbyn bod hyn wedi ei wneud mewn modd gofalus a deallus iawn, ac nad yw'n gwrthdaro â'r pryderon dilys y mae'r ddau Aelod wedi eu codi y prynhawn yma.

Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn y cynnig? A oes unrhyw Aelod yn gwrthwynebu? [Gwrthwynebiad.] Gohiriaf y bleidlais felly tan y cyfnod pleidleisio.

Gohiriwyd y pleidleisio tan y cyfnod pleidleisio.