2. Cwestiynau i'r Gweinidog Tai a Llywodraeth Leol – Senedd Cymru ar 23 Ionawr 2019.
8. Pa drafodaethau y mae'r Gweinidog wedi'u cael gyda Chyngor Bwrdeistref Sirol Castell-nedd Port Talbot ynghylch y setliad ariannol ar gyfer llywodraeth Leol? OAQ53265
Nid wyf wedi cael unrhyw drafodaeth eto. Nid wyf wedi cael unrhyw gyfarfodydd penodol gyda chyngor Castell-nedd Port Talbot. Rwy'n dechrau ar y daith weinidogol o Gymru sy'n arferol, yn ôl yr hyn a ddeallaf, pan fyddwch yn cael eich rhoi yn y portffolio hwn. Felly, dros yr ychydig fisoedd nesaf, byddaf yn cael cyfarfodydd unigol â phob awdurdod lleol yng Nghymru, ac rwy'n mynychu cyfarfod o CLlLC ddydd Gwener, lle byddaf yn gallu siarad â grŵp o arweinwyr awdurdodau lleol. Wrth gwrs, rwyf wedi cyfarfod ag arweinwyr cyngor Castell-nedd Port Talbot ar nifer o achlysuron, ond nid yn y portffolio hwn hyd yma.
Edrychaf ymlaen at yr adeg y byddwch yn eu cyfarfod ac yn codi'r materion, ac yn ceisio eu cynorthwyo cymaint â phosibl, oherwydd mae'n amlwg fod cyngor Castell Nedd Port Talbot fel pob cyngor arall yng Nghymru, yn wynebu cyfnod heriol oherwydd ideoleg cyni a gaiff ei llywio gan San Steffan. Ond wrth wneud hynny, maent yn amlwg yn edrych yn ofalus iawn ar sut y maent yn rheoli eu mantolen yn y banc a'u cyllid, yn enwedig y cyllidebau.
Weinidog, hefyd, ar ben y grant cynnal refeniw, gwelwn grantiau'n cael eu dyrannu i awdurdodau lleol. Nawr, pan gyfarfûm â'r awdurdod lleol cyn y Nadolig, yn yr ardal ar adeg y gyllideb, dywedwyd wrthym, mewn gwirionedd, fod rhai o'r grantiau hynny ymhell o gael eu talu ar amser; roedd oddeutu chwe mis, naw mis o oedi cyn eu talu. Roedd hynny'n achosi anawsterau i awdurdodau lleol o ran darparu gwasanaethau. A wnewch chi sicrhau bod unrhyw grantiau a ddyrennir—a gwn fod rhai'n cael eu rhoi i mewn i'r grant cynnal refeniw, ac mae hynny wedi'i groesawu—yn cael eu talu ar amser fel y gall yr awdurdodau ddarparu a sicrhau nad ydynt yn cael eu dal am gyllid?
Wel, wrth gwrs ein nod bob amser yw talu grantiau'n unol ag amodau'r grant. Os dymuna'r Aelod ddwyn unrhyw enghreifftiau penodol i sylw, rwy'n hapus i edrych ar hynny. Byddaf yn ceisio gweithio ar draws y Llywodraeth gyda chyd-Weinidogion sydd â phortffolios llywodraeth leol â gwariant mawr—maent yn amlwg iawn: mae gan y cyd-Weinidogion iechyd a gwasanaethau cymdeithasol ac addysg ac ati bortffolios ag iddynt wariant mawr yng nghyswllt llywodraeth leol—i wneud yn siŵr ein bod yn cyflwyno darlun mor glir ac agored ag y bo modd i lywodraeth leol, o ystyried yr anawsterau y maent yn eu cael gydag agenda cyni. Mae'n amlwg fod angen iddynt allu cynllunio eu gwariant mor fedrus ag y gallwn wneud iddynt ei wneud.
Diolch i'r Gweinidog.