2. Cwestiynau i'r Gweinidog Tai a Llywodraeth Leol – Senedd Cymru ar 23 Ionawr 2019.
7. Pa asesiad mae'r Gweinidog wedi ei wneud er mwyn sicrhau bod polisïau gosod tai cymdeithasol awdurdodau lleol a phartneriaethau tai ar draws Cymru yn addas i bwrpas? OAQ53259
Mewn byd lle mae'r galw am dai cymdeithasol yn llawer uwch na'r cyflenwad, mae'n hanfodol fod polisïau gosod tai yn adlewyrchu dull teg a strategol o ddiwallu anghenion tai. Mae gan bartneriaethau tai lleol gyfrifoldeb i wneud y defnydd gorau o'r tai cymdeithasol sydd ar gael a darparu'r dewis ehangaf o lety i'r rhai sy'n ei geisio.
Mae’r broses o gofrestru ar gyfer tŷ cymdeithasol yn gallu bod yn gymhleth, ac unwaith mae’r unigolion ar y rhestr, yn aml mae’r system sy'n cael ei defnyddio i benderfynu pwy sydd yn cael pa dŷ yn gallu arwain at ganlyniadau sydd yn annheg. Mae Cyngor Gwynedd newydd gychwyn ymgynghoriad ac yn ystyried newid o system bwyntiau i system fandio, a fydd yn rhoi ystyriaeth i angen, ond hefyd ystyriaeth i gysylltiadau lleol y darpar denantiaid. Ydych chi’n credu bod angen creu systemau dynodi tai cymdeithasol sydd yn fwy addas i bwrpas, a hynny ar draws Cymru?
Mae gennyf ddiddordeb mawr yn system bandio Gwynedd. Rwy'n credu eu bod wrthi'n ymgynghori ac yn treialu a bod penderfyniad i'w wneud ym mis Ebrill. Byddwn yn edrych yn ofalus iawn i weld sut y mae'n gweithio. Yn amlwg, rydym eisiau gweld pobl sydd ag angen blaenoriaethol yn cael llety, ond mae a wnelo system Gwynedd â galluogi pobl leol i gael llety'n lleol. Felly, mae gennyf ddiddordeb mawr mewn gweld ble y gallwn gael y cydbwysedd cywir rhwng annog pobl leol i aros yn lleol a sicrhau bod anghenion blaenoriaethol pobl yn cael eu diwallu. Yn aml iawn, mae gan bobl angen go iawn i fod yn y gymuned y maent yn teimlo'n rhan ohoni. Felly, mae'n ymwneud â'r cydbwysedd. Rwy'n awyddus iawn i weld sut y mae Gwynedd yn datrys hynny a gweld beth y gallwn ei wneud o ran edrych ar hynny ar draws Cymru.