Part of 4. Cwestiynau Amserol – Senedd Cymru am 3:31 pm ar 30 Ionawr 2019.
Mae hon yn sefyllfa ddifrifol iawn a'r cwestiwn sylfaenol yw: pam fod materion sy'n ymwneud â gofal pobl ag anabledd dysgu yn cael eu hanwybyddu yn gyson? Dyna'r mater sylfaenol yma, oherwydd roedd bwrdd Prifysgol Abertawe Bro Morgannwg yn gwybod am yr honiadau a wnaed yn erbyn Kris Wade a'r problemau yn y gyfarwyddiaeth anabledd dysgu ei hun, ond ni lwyddasant i weithredu. Methodd Gwasanaeth Erlyn y Goron â chymryd honiadau'r menywod o ddifrif, er gwaethaf y ffaith bod yr heddlu wedi gofyn iddynt ailystyried. Roedd yr heddlu eisiau mynd ar drywydd yr achos; methodd Gwasanaeth Erlyn y Goron roi unrhyw gamau ar waith. Barn y gwasanaeth yw bod Llywodraeth Cymru bob amser wedi gwthio'r ymdrechion i ddatblygu cyswllt effeithiol rhwng y gwasanaethau anabledd dysgu a'r system cyfiawnder troseddol i'r naill ochr. Nid wyf am gael dadl wleidyddol ynghylch yr hyn sydd wedi'i ddatganoli a'r hyn nad yw wedi'i ddatganoli yn awr, ond yn sicr, gyda materion mor ddifrifol, mae angen i chi allu gweithio gyda'ch gilydd yn hytrach nag anwybyddu'r sefyllfa, oherwydd dros y blynyddoedd, ceir amryw o adroddiadau ar afiachusrwydd a marwolaethau ychwanegol ymhlith pobl ag anabledd dysgu mewn ysbytai cyffredinol. Nid oes neb yn gwrando arnynt yno chwaith. A gwn am y grŵp cynghori amlasiantaeth ar anabledd dysgu, ond mae hwnnw'n gweithredu'n union fel y mae ei enw'n dweud—grŵp cynghori yn unig ydyw. Nid oes unrhyw newid yn y canlyniadau i bobl ag anabledd dysgu. Mae'r achos hwn yn tynnu sylw at sefyllfa ddifrifol iawn. Felly, hefyd, a gaf fi ofyn: pam nad oedd uwch-swyddogion gweithredol y bwrdd iechyd yn meddwl neu'n teimlo bod yr honiadau yn achos Kris Wade yn ddifrifol? Pam y cytunodd Llywodraeth Cymru i adolygiad bwrdd gwaith mewnol yn ôl ym mis Hydref 2017? Os nad oedd achos i'w ateb, pam cynnal adolygiad? Os oedd yn ddifrifol, dylid bod wedi cynnal adolygiad priodol, nid adolygiad bwrdd gwaith mewnol yn unig. Ac yn olaf, a yw Llywodraeth Cymru yn falch o'r modd y mae'r chwythwr chwiban meddygol wedi cael ei drin yn yr achos hwn?