Ymdriniaeth Bwrdd Iechyd Lleol Prifysgol Abertawe Bro Morgannwg â Honiadau ynghylch Ymosodiadau Rhyw

Part of 4. Cwestiynau Amserol – Senedd Cymru am 3:24 pm ar 30 Ionawr 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Bethan Sayed Bethan Sayed Plaid Cymru 3:24, 30 Ionawr 2019

(Cyfieithwyd)

Diolch i chi am yr ateb hwnnw. Dyma'r trydydd adroddiad, wrth gwrs, os ydym yn cynnwys yr adolygiad bwrdd gwaith o ddiogelu yn y bwrdd iechyd, ac mae'r adroddiad yn dangos bod yna ddiffyg eglurder o hyd o ran sut y mae rhai argymhellion, sy'n mynd yn ôl cyn y sgandal benodol hon, wedi cael eu rhoi ar waith neu sut y byddant yn cael eu rhoi ar waith. Pan fyddwn yn trafod yr adroddiad hwn, rwy'n credu y dylai pawb ohonom gofio am beth y mae'n sôn—ymosodiadau rhywiol yn erbyn menywod agored iawn i niwed mewn lleoliad gofal lle'r oeddent yn credu eu bod yn ddiogel. Teimlai'r menywod nad oedd neb yn eu credu, ac onid ydych yn cytuno, Weinidog, fod hyn yn gwbl annerbyniol? Os yw mudiad #MeToo am gael effaith, mae'n rhaid i awdurdodau cyhoeddus wrando ar bob menyw, agored i niwed neu beidio, ond yn fwy pwysig, rhaid iddynt eu credu hefyd.

Mae yna rannau o'r adroddiad sy'n hynod broblemus. Beirniadir y dull o lywodraethu o fewn y bwrdd iechyd. Mae'n dweud bod aelodau'r bwrdd yn ymwybodol o'r honiadau unigol, ond ni wnaethpwyd dim yn ffurfiol hyd nes ei bod yn llawer rhy hwyr. Mae diffyg cysylltiad rhwng y bwrdd a gwasanaethau gweithredol wedi bod yn amlwg ers adroddiad 'Ymddiried mewn Gofal' 2014. Beth y bwriadwch ei wneud yn wahanol, Weinidog, mewn perthynas â llywodraethu, fel nad oes rhaid i ni gael adroddiad arall ymhen ychydig flynyddoedd a'r un hen ymatebion wedi'u hailgylchu, parod ar gyfer y wasg gennych chi? A wnewch chi ymchwilio i'r posibilrwydd o fesurau arbennig i oruchwylio'r gwaith o weithredu argymhellion, yn enwedig yn yr adroddiad hwn? Ac a wnewch chi'n bersonol gynnal adolygiad o lywodraethu ym mwrdd iechyd Prifysgol Abertawe Bro Morgannwg a mynd ati ar frys i newid arweinyddiaeth ar lefel y bwrdd?

Yn olaf, fel y gwneuthum ddoe, hoffwn geisio sicrwydd ynglŷn ag annibyniaeth Arolygiaeth Gofal Iechyd Cymru. A dywedaf hyn eto oherwydd credaf ei fod yn hanfodol bwysig. Cafodd y wasg eu briffio am 9 o'r gloch y bore ac ni chefais yr un adroddiad tan 6 o'r gloch y noson honno, gyda'r honiad fod yn rhaid iddynt gadw'r mater yn breifat er mwyn y teuluoedd. Os oedd yn fater mor breifat, pam y cafodd y wasg eu briffio cyn y gwleidyddion etholedig yn y lle hwn? Yr unig reswm y cefais yr adroddiad oedd oherwydd fy mod wedi gofyn amdano—ni chafodd unrhyw AC arall yr adroddiad hwnnw—ynghyd ag AS sydd wedi dangos diddordeb yn y maes hwn hefyd. Er eglurder, rydym angen sicrwydd bod AGIC yn gwbl annibynnol, oherwydd os ydynt, pam y gwnaethant drin y wasg mewn ffordd wahanol i wleidyddion etholedig yn y lle hwn?