1. Cwestiynau i Weinidog yr Economi a Thrafnidiaeth – Senedd Cymru ar 13 Chwefror 2019.
5. A wnaiff y Gweinidog ddatganiad am y ddarpariaeth gerbydau ar gyfer gwasanaethau rheilffordd rhwng Rhymni a Chaerdydd? OAQ53416
Gwnaf. Mae Trafnidiaeth Cymru yn rhagweld y caiff cerbydau newydd eu darparu erbyn mis Mai 2019, os nad yn gynharach.
Pan roddodd James Price dystiolaeth i Bwyllgor yr Economi, Seilwaith a Sgiliau, nododd y byddai cerbydau ychwanegol ar gael erbyn mis Mai eleni; os nad erbyn mis Mai, yna o bosibl erbyn mis Mawrth. Mae adegau prysur, yn enwedig wrth ddod adref ar adegau prysur, ar reilffordd Caerdydd i Rymni yn ofnadwy. Mae'n anodd iawn cael lle i eistedd. Byddai'r gwelliant hwn ym mis Mawrth/Mai yn galonogol iawn. A allwch roi'r wybodaeth ddiweddaraf inni ynglŷn â pha gynnydd a wneir, pa seddi ychwanegol a fyddai'n debygol o gael eu darparu, faint o seddi ychwanegol sy'n debygol o gael eu darparu, a pha gynnydd pellach a fyddai'n cael ei wneud erbyn diwedd eleni?
Gallaf. A gaf fi ddiolch i'r Aelod am ei gwestiwn, a dweud faint rwy'n gwerthfawrogi'r pwysau y mae'r Aelod wedi'i roi arnaf fi a Trafnidiaeth Cymru i sicrhau bod ei etholwyr yn cael y gwasanaethau gorau posibl drwy Trafnidiaeth Cymru? Maent yn gofyn am bum trên dosbarth 769 ar gyfer rheilffordd Rhymni. Dywedais ein bod yn bwriadu eu cael ar y traciau erbyn mis Mai eleni, ond gobeithiaf y gallem eu gweld yn cael eu darparu fis nesaf. Credaf ei bod yn bwysig ystyried y ffaith bod capasiti ar y rhwydwaith hwnnw eisoes o dan bwysau difrifol, ac felly rwy'n falch o ddweud y bydd y capasiti'n cynyddu o 212 sedd i 292 sedd ar y trenau a ddaw i gael eu defnyddio.
Credaf fod y Gweinidog a Trafnidiaeth Cymru wedi awgrymu y gallem, maes o law, weld trenau tri-moddol ar y rheilffordd hon, gyda gweithrediad trydan uwchben, diesel a batri. Pa mor gadarn yw'r polisi hwnnw, gan fy mod yn ymwybodol fod rhai pryderon wedi'u mynegi ynghylch pwysau ychwanegol y batri, ac er gwaethaf y fantais yn hynny o beth wrth ddod drwy dwnnel Caerffili, a fyddai'r pwysau ychwanegol hwnnw ar waith mewn mannau eraill yn golygu bod y trenau'n llai effeithlon ar y cyfan? Nid yw pawb yn cytuno mai dyma'r ateb technegol cywir o reidrwydd, o ystyried nad ydym wedi gweld hyn yn unrhyw le arall yn y byd.
Maent wedi'u profi, y trenau tri-moddol, a byddant yn cael eu defnyddio ar reilffordd Rhymni o 2023. Maent yn defnyddio cymysgedd o bŵer diesel, trydan uwchben a phŵer batri. O ran pŵer batri, mae camau enfawr yn cael eu gwneud ar ddatblygu batris newydd ysgafnach, llai o faint, ac er bod rhywfaint o anghytuno ymhlith arbenigwyr ar hyn o bryd, credaf fod yna gydnabyddiaeth, wrth i dechnoleg ddatblygu, y bydd pwysau batri mewn trenau a cheir yn parhau i ostwng, ac felly bydd yr unedau a'r cerbydau hynny'n dod yn fwy effeithlon a byddant yn gallu ymdopi â mwy o deithwyr hefyd.
Holl bwynt yr ymarfer caffael oedd nad oedd yn ffafrio unrhyw fodd penodol. Cawsom ein llywio gan yr amcanion, a'r amcan oedd sicrhau y gallem ddarparu cymaint o wasanaethau mor aml â phosibl, gan gludo cymaint o bobl â phosibl, ac asesodd y farchnad beth fyddai orau ar gyfer pob rheilffordd, a phenderfynu mai trenau tri-moddol oedd yr ateb mwyaf priodol ar gyfer rheilffordd Rhymni.