2. Cwestiynau i Weinidog y Gymraeg a Chysylltiadau Rhyngwladol – Senedd Cymru ar 6 Mawrth 2019.
5. A wnaiff y Gweinidog amlinellu sut y mae Llywodraeth Cymru yn ceisio denu buddsoddiad i Islwyn o Unol Daleithiau America? OAQ53519
Diolch. Rwy'n siŵr y bydd yr Aelod yn ymwybodol fy mod newydd ddychwelyd o ymweliad llwyddiannus â'r Unol Daleithiau lle roeddwn yn hyrwyddo manteision Cymru fel cyrchfan dda i gwmnïau Americanaidd fewnfuddsoddi ynddi, ac rwy'n siŵr y byddwch yn falch o glywed bod cwmnïau o'r Unol Daleithiau wedi gwneud oddeutu 168 o fuddsoddiadau yng Nghymru yn ystod y blynyddoedd diwethaf, ac mae tua 10 y cant ohonynt yn Islwyn, byddwch yn falch o glywed.
Ar wahân i’r bloc masnachu anferth sy'n bodoli eisoes gyda'r Undeb Ewropeaidd a pha mor hollbwysig yw hwnnw i fusnes Cymru ac economi Cymru, fel y dywedwch, Weinidog, fe wnaethoch ymweld ag Unol Daleithiau America yn ddiweddar yn sgil eich penodiad ar fasnach ryngwladol i Gymru. Yn ystod yr ymweliad pedwar diwrnod hwnnw lle roeddech yn hyrwyddo Cymru yn rhagweithiol, credaf eich bod wedi cynnal cyfarfodydd, fel y dywedoch chi, â chwmnïau o’r Unol Daleithiau sydd â phresenoldeb yng Nghymru, neu sy'n ystyried ehangu i Gymru. Felly, a allwch chi roi'r wybodaeth ddiweddaraf i'r Cynulliad Cenedlaethol ynglŷn â sut y mae Llywodraeth Cymru yn bwriadu dilyn y cyfarfodydd rhagweithiol penodol hynny a dargedwyd a’r gwaith pwysig hwn? Ac a allwch chi amlinellu yn awr sut y gall Llywodraeth Cymru gyflwyno busnesau yr Unol Daleithiau i’r gweithluoedd medrus a ffyddlon a geir yng nghymunedau Islwyn, ar ben yr ystadegau rydych wedi'u dyfynnu, a fyddai'n rhoi croeso cynnes Cymreig i fusnesau o’r Unol Daleithiau sy’n
dymuno ymsefydlu ymhellach yng Nghymoedd Gwent?
Diolch yn fawr. Byddaf yn cynhyrchu datganiad ysgrifenedig ar fy ymweliad yn ystod y dyddiau nesaf, ond hoffwn egluro mai un o'r sectorau roeddwn yn ei dargedu ac yn edrych arno yn ofalus iawn oedd y sector seiberddiogelwch lle mae gennym lawer o arbenigedd eisoes. Un o'r pethau rwy’n awyddus iawn i'w gwneud i ddilyn hynny yw siarad â'n sefydliadau addysg uwch a'n sefydliadau addysg bellach i weld beth yn union y maent yn ei gynnig o ran y cyrsiau y maent yn eu darparu i bobl.
Roedd y neges a gawsom yn glir iawn, sef bod prinder gwirioneddol o bobl â sgiliau seiberddiogelwch, felly os cynhyrchwn y sgiliau seiberddiogelwch hynny yma yng Nghymru, bydd y cwmnïau’n dod yma. Gwnaethant hynny'n gwbl glir i ni felly yr hyn sydd angen i ni ei wneud yn awr yw sicrhau bod y mathau o gyrsiau rydym yn eu cynnig yn gwbl berthnasol i'r hyn y mae’r farchnad a busnesau'n chwilio amdano. Felly, mae honno'n sgwrs y byddaf yn ei chael yn ystod yr wythnosau nesaf, a dod at ein gilydd, deall yn union beth sy’n digwydd, a gweld a oes lle i ehangu'r cyfle hwnnw. Ac rwy'n gobeithio y bydd rhai o golegau’r Cymoedd yn cymryd rhan yn y datblygiad hwnnw hefyd, oherwydd mae yna fyd cyfan allan yno sy'n edrych am sgiliau yn y maes hwn, ac mae'n rhaid i ni gofio bod pobl ifanc Cymru yr un mor ddisglair, clyfar a galluog ag unrhyw un arall yn y byd. Mae angen iddynt gredu hynny ac mae angen i ni gynnig cyrsiau lle gallant ddatblygu'r arbenigedd hwnnw.
Weinidog, ym mis Gorffennaf 2017, lansiodd Llywodraeth UDA a Llywodraeth y Deyrnas Unedig grŵp masnach a buddsoddi UDA-DU i ddarparu dilyniant masnachol i fusnesau, gweithwyr a chwsmeriaid yn y ddwy wlad wrth i'r DU adael yr UE, ac i archwilio ffyrdd o gryfhau cysylltiadau masnach a buddsoddi rhwng y ddwy wlad. Pa astudiaeth y mae'r Gweinidog wedi'i wneud o'r manteision buddsoddi posibl i Islwyn, de-ddwyrain Cymru a rhannau eraill o Gymru yn sgil y camau cadarnhaol hyn gan Lywodraeth y DU a'r Unol Daleithiau, yn enwedig o gofio na allai Mr Morgan werthu Cymru i America beth amser yn ôl, ond rwy'n eithaf siŵr y bydd eich talentau chi'n llwyddo i wneud hynny ac y bydd ein heconomi yn cael hwb yn ne-ddwyrain Cymru?
Diolch. Credaf fod y berthynas honno rhwng y DU a'r UDA yn hanfodol. Rwy'n credu bod gennym lawer iawn yn gyffredin eisoes. Un o'r pethau rwy’n awyddus iawn i’w gwneud yw manteisio ar yr Adran Fasnach a Buddsoddi i raddau mwy nag nag y gwnawn ar hyn o bryd. Mae ganddynt rwydwaith helaeth. Felly, er bod gennym 20 o wahanol swyddfeydd ledled y byd, mae ganddynt gannoedd, yn llythrennol, gyda miloedd o bobl yn gweithio ynddynt. Felly, os gallwn roi neges glir iawn iddynt ynglŷn â'r hyn rydym yn ei ddisgwyl ganddynt o ran Llywodraeth y DU, rwy'n credu y dylem allu manteisio ar yr arbenigedd sy'n bodoli o fewn Llywodraeth y DU. Ac rwy'n credu, unwaith eto, mai’r hyn sydd angen i ni ei wneud yw dod yn ôl at yr arbenigedd, a’i gwneud yn hollol glir: beth rydym yn ceisio ei werthu? Beth rydym ei eisiau o ran mewnfuddsoddiad i Gymru? Ond mae'n rhaid i mi ddweud wrthych, unwaith eto, fod hwn yn gyfnod anodd iawn o ran buddsoddi—pan nad oes gennym syniad o gwbl sut berthynas sydd gennym â gweddill y byd o ran masnach. Mae hwnnw'n rhywbeth gwirioneddol anodd i’w werthu ar hyn o bryd.