8. A wnaiff y Gweinidog ddatganiad am effaith rhywogaethau planhigion nad ydynt yn gynhenid yng Nghymru? OAQ53646

Diolch. Rwy'n sylweddoli bod rhywogaethau goresgynnol estron yn parhau i gael effaith amgylcheddol, cymdeithasol ac economaidd yng Nghymru. Rwy'n cefnogi nifer o fentrau y mae ein partneriaid yn rhan ohonynt a gynlluniwyd i leihau effaith y rhywogaethau hyn a'u rheoli neu eu dileu.

A gaf fi ddiolch i chi am eich ateb? Mae Abertawe wedi'i disgrifio fel prifddinas clymog Prydain. Ac er bod gennym rywogaethau estron eraill, fel Jac y Neidiwr, clymog yw'r broblem fawr. A all y Gweinidog roi'r wybodaeth ddiweddaraf inni ar y defnydd o ysglyfaethwr naturiol, sy'n cael ei dreialu ar nifer o safleoedd, yn ogystal â'r defnydd o blaladdwyr sy'n cael eu datblygu ym Mhrifysgol Abertawe?

Diolch. Rwy'n ymwybodol—rydym wedi cael llawer iawn o ohebiaeth, ac yn y Siambr hon hefyd, ynghylch y mater hwn. Mae sefydlu'r llysleuen wedi bod yn anodd oherwydd pwysau gaeafu yn ogystal ag ysglyfaethu. Rydym wedi cael saith mlynedd o dreialon, ac ni cheir unrhyw dystiolaeth amlwg i awgrymu effaith negyddol ar glymog Japan. Felly, mae'r treialon wedi'u hatal dros dro yng Nghymru wrth i'r Ganolfan Amaethyddiaeth a Biowyddorau Ryngwladol gynnal ymchwiliadau pellach ar sefydlu.

O ran defnyddio plaladdwyr, mae ymchwilwyr wedi dod i'r casgliad mai glyffosad yw'r unig chwynladdwr systemig sy'n llwyddiannus ar gyfer trin clymog ar hyn o bryd, ac unwaith eto, dywed yr ymchwilwyr nad oes modd ei ddileu yn y tymor byr, ond gellir ei reoli os ydych yn defnyddio'r symiau gofynnol am dair blynedd, fel y nodir yn eu hymchwil.

Soniodd Mike Hedges am y defnydd o ysglyfaethwyr naturiol i gael gwared ar rywogaethau megis clymog. Weinidog, os caf ystyried hyn o ongl ychydig yn wahanol, mae rhywogaethau cynhenid ac estron, o bosibl, yn amgylcheddau da ar gyfer bywyd gwyllt, pwynt a wneir ar wefan Bee Friendly Monmouthshire. Mae prosiect asedau naturiol Sir Fynwy yn gydweithrediad rhwng Ymddiriedolaeth Natur Gwent a Chyngor Sir Fynwy, ac yn cynnig cyngor a rhywfaint o arian grant i gynnal a gwella safleoedd bywyd gwyllt lleol o'r fath a helpu gyda rheolaeth amgylcheddol. Ariennir y gwaith hwnnw’n rhannol gan gronfa amaethyddol Ewrop ar gyfer datblygu gwledig. Os a phan fyddwn yn gadael yr Undeb Ewropeaidd, a yw eich adran wedi ystyried unrhyw lwybrau posibl y gall y gronfa hon eu defnyddio i geisio parhau â'r frwydr yn erbyn rhywogaethau estron nad oes croeso iddynt a chefnogi bywyd gwyllt ledled Cymru?

Wel, do, dywedodd Llywodraeth y DU wrthym na fyddem yn colli ceiniog pe byddem yn gadael yr UE, felly rydym yn eu dal at eu gair. Ond credaf eich bod yn gwneud pwynt pwysig: nid yw pob rhywogaeth estron yn fygythiad i'n hiechyd, ein heconomi a'n hamgylchedd a chredaf ei bod yn bwysig iawn inni ganolbwyntio ar y rhywogaethau estron goresgynnol oherwydd, fel y dywedwch, ceir meysydd eraill sydd eu hangen arnom i hyrwyddo bioamrywiaeth.