6. A wnaiff y Prif Weinidog ddatganiad am y telerau ac amodau ar gyfer athrawon cyflenwi sy'n gweithio yng Nghymru? OAQ53827

Diolchaf i Hefin David am hynna. Mae Llywodraeth Cymru yn cydnabod ac yn gwerthfawrogi gwaith athrawon cyflenwi. Rydym ni wedi cefnogi gwaith y Gwasanaeth Caffael Cenedlaethol, sydd ar gamau olaf fframwaith newydd ar gyfer cyflogi athrawon dros dro ac athrawon cyflenwi yma yng Nghymru.

Rwy'n croesawu'r gydnabyddiaeth honno a hefyd y newyddion a gyhoeddwyd ar 6 Ebrill y byddai athrawon cyflenwi yng Nghymru yn cael hwb gan gyfradd tâl dyddiol ofynnol wedi ei mandadu gan Lywodraeth Cymru. Rwy'n credu bod hynny i'w groesawu'n fawr.

Rwy'n credu ei fod, yn rhannol, yn deyrnged i waith caled Sheila Jones, sy'n un o etholwyr Caerffili, sy'n gyn-athrawes gyflenwi, ac erbyn hyn hi yw cynrychiolydd athrawon cyflenwi Undeb Cenedlaethol Addysg Cymru. Siaradais â hi'n gynharach heddiw a dywedodd bod ganddi rai pryderon o hyd. Mae'n dweud bod llawer o ddisgresiwn yn dal i gael ei adael i ysgolion unigol o ran pa un a ydyn nhw'n cyflogi athrawon cyflenwi â statws athro cymwysedig a pha un a ydyn nhw'n cyflogi athrawon cyflenwi drwy asiantaethau ai peidio. Mae ganddi bryderon dirfawr ynghylch y dull y mae asiantaethau yn mynd i'w fabwysiadu mewn trafodaethau gyda Llywodraeth Cymru. Ac mae ganddo oblygiadau o ran pensiynau i'r athrawon cyflenwi hynny hefyd.

Mae etholwr arall wedi cysylltu â mi hefyd yn pryderu na fydd y fframwaith cyflogau yn berthnasol i athrawon cyflenwi mewn addysg bellach, gan na fydd ganddyn nhw'r statws athro cymwysedig. Felly, o ran y materion hynny, a wnaiff y Prif Weinidog eu cadw mewn cof, a hefyd, gyda'r Gweinidog Addysg, ymrwymo i ragor o drafodaethau parhaus gydag athrawon llanw er mwyn mynd i'r afael â'r materion hyn?

Diolchaf i Hefin David am y pwyntiau pwysig yna. Roeddwn i'n falch iawn o gyfarfod ei etholwr, Sheila Jones, pan oeddwn i'n Weinidog cyllid yn gyfrifol am y Gwasanaeth Caffael Cenedlaethol, ac yn bennaf o ganlyniad i'r pwyntiau pwysig iawn a wnaeth hi a'i chydweithwyr y gwnaethom ni ailystyried y fframwaith a oedd ar waith ar y pryd. Bydd gennym ni 30 o asiantaethau llwyddiannus ar y fframwaith erbyn hyn ac mae 22 o'r asiantaethau hynny yn gyflenwyr o Gymru. Mae Hefin David yn llygad ei lle, Llywydd, i ddweud y bydd yn rhaid i athro neu athrawes cyflenwi a gaiff ei recriwtio drwy asiantaeth fod â statws athro cymwysedig. Dyna'n union fel y dylai hi fod; mae'n un o ofynion y fframwaith newydd, fel y bydd cyfraddau tâl gofynnol ar gyfer athrawon cymwysedig, fel y bydd diddymu rhanddirymiad Sweden, a oedd yn rhywbeth penodol yr oedd Sheila a'i grŵp yn weithredol yn ei gylch. Bydd disgresiwn. Bu disgresiwn erioed ar lefel ysgolion i ysgolion naill ai defnyddio'r fframwaith neu i recriwtio athrawon y tu allan i'r fframwaith, a chredaf fod hwnnw'n rhyddid hanfodol yr ydym ni'n ei gydnabod yn y fframwaith ac yn awyddus i'w gynnal.

Clywaf yr hyn y mae'r Aelod yn ei ddweud am athrawon cymwysedig mewn addysg bellach, ac mae'n iawn, wrth gwrs, nad oes ganddyn nhw statws athro cymwysedig ac felly na ellir eu recriwtio fel athrawon cyflenwi o dan y fframwaith. Ond un o'r pethau y mae Llywodraeth Cymru wedi ei wneud ac mae'r Gweinidog addysg wedi ei wneud yw cyflwyno cyrsiau rhan-amser newydd sy'n golygu bod rhywun sydd wedi cymhwyso fel athro neu athrawes addysg bellach sydd eisiau cymhwyso gyda statws addysgu cymwysedig—y gallan nhw o fewn un tymor erbyn hyn, gymryd y camau sydd eu hangen i newid eu hunain o fod yn athro neu athrawes AB i fod yn athro neu athrawes dosbarth gyflawn, ac yna, wrth gwrs, byddan nhw ar gael i fanteisio ar yr holl bethau newydd y bydd y fframwaith newydd yn eu darparu.