1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru ar 14 Mai 2019.
6. Pa gynlluniau sydd gan Lywodraeth Cymru i ddatblygu dull gweithredu system gyfan i wella ein system fwyd? OAQ53876
Diolch i'r Aelod am y cwestiwn hwnnw. Bydd fy nghydweithiwr, Lesley Griffiths, yn ymgynghori ar gynllun gweithredu newydd ar gyfer bwyd yn ystod yr haf eleni. Bydd yn mynd i'r afael â chymhlethdodau cynhyrchion a defnydd bwyd, gan ganolbwyntio ar gyflwyno dewisiadau bwyd diogel ac iach, lles anifeiliaid ac adfer yr amgylchedd.
Rwy'n siŵr y byddwn ni i gyd yn edrych ymlaen at yr ymgynghoriad, Prif Weinidog, ond rwy'n pryderu bod gennym ni system dameidiog ar hyn o bryd. Mae'r Gweinidog Iechyd yn aros am yr ymatebion i'r ymgynghoriad 'Pwysau Iach: Cymru Iach', mae'r Gweinidog addysg yn gyfrifol am brydau ysgol—dadl y byddwn yn ei chael yfory—ac mae'r pwyslais ar fwyd fel rhan o'r economi sylfaenol i'w groesawu’n fawr. Ddoe, fe welsom ni lawer o fanwerthwyr bwyd mawr yn camu i'r adwy drwy ymrwymo i haneru gwastraff bwyd erbyn 2030. Mae hwn, mae'n ymddangos i mi, yn bwnc cymhleth iawn, ac rwyf yn nodi, yn yr Alban, fod llawer o bwysau i wneud Bil y genedl o fwyd da yn un sy'n cyflawni mewn ffordd gynaliadwy a chyfannol, ac roeddwn yn tybio sut mae'r Prif Weinidog yn bwriadu dod â hyn i gyd ynghyd o fewn Llywodraeth Cymru.
Wel, diolch i'r Aelod am hynny. Mae hi'n iawn i dynnu sylw at gymhlethdod y cyfan. Llywydd, mae'n ymddangos i mi yn anochel fod gan bron bob Gweinidog yn Llywodraeth Cymru ddiddordeb o ryw fath neu'i gilydd mewn bwyd, ac nad yw'n bosibl, yn synhwyrol, i ganolbwyntio'r holl gyfrifoldebau eithaf gwahanol hynny—boed hynny ar gyfer prydau ysgol, ar gyfer bwyd ysbyty, ar gyfer y cynllun sgorio bwyd, ar gyfer busnesau bwyd, ar gyfer effaith amgylcheddol bwyd—i gyd mewn un portffolio Gweinidogol. Mae hynny'n golygu, yn y ffordd yr awgrymodd Jenny Rathbone, fodd bynnag, fod yn rhaid inni, y Llywodraeth, ddangos ein bod yn mynd ati'n drefnus i sicrhau ein bod yn tynnu'r holl linynnau gwahanol hynny ynghyd mewn ffordd gydlynol. Rwyf eisiau sicrhau'r Aelod, pan ceir mentrau penodol, megis y rhaglen 'Pwysau Iach: Cymru Iach' y cyfeiriodd hi ati—er iddi gael ei chyhoeddi gan y Gweinidog Iechyd, ei bod wedi'i llywio'n drylwyr gan swyddogion ar draws Llywodraeth Cymru a thrwy drafodaeth â Gweinidogion eraill. Mae gennym ni grŵp cydgysylltu sefydlog o uwch swyddogion yn Llywodraeth Cymru i wneud yn siŵr ein bod yn dod â'r gweithgareddau gwahanol yr ydym yn eu cynnal yn y maes bwyd at ei gilydd. Mae'r cynllun gweithredu ar fwyd, y cyfeiriais ato yn fy ateb gwreiddiol, eisoes wedi bod gerbron y Cabinet, mae wedi'i drafod eisoes, a chaiff ei fireinio ymhellach nawr er mwyn sicrhau ei fod yn ystyried barn Gweinidogion ar draws y Llywodraeth, er mwyn sicrhau cymaint ag y gallwn ni ein bod yn darparu'r hyn y gofynnodd Jenny Rathbone amdano, sy'n ddull gweithredu cydlynol ar draws y maes cymhleth hwn.