3. Pa drafodaethau y mae'r Gweinidog wedi'u cael gyda'r Gweinidog Tai a Llywodraeth Leol ynghylch y cyllid cyfalaf a ddarperir i awdurdodau lleol? OAQ53924

Mae'r Gweinidog Tai a Llywodraeth Leol a minnau'n cyfarfod yn rheolaidd i drafod ystod eang o faterion ariannol. Heddiw, cyfarfu'r Gweinidog a minnau â chynrychiolwyr llywodraeth leol yn yr is-grŵp cyllid, lle buom yn trafod amrywiaeth o faterion gan gynnwys ein buddsoddiad mewn tai cymdeithasol.

Weinidog, o ran mynd i'r afael â newid hinsawdd a hyrwyddo trafnidiaeth gynaliadwy, mae gan awdurdodau lleol rôl allweddol i'w chwarae, yn naturiol. O fewn y datganiad ar y gronfa trafnidiaeth leol yr wythnos diwethaf, dim ond ychydig o awdurdodau lleol a gafodd cyllid ar gyfer datblygu pwyntiau gwefru cyflym ar gyfer cerbydau trydan. Roeddwn i'n siomedig nad oedd unrhyw ddatblygiadau wedi'u henwi yng Nghastell-nedd Port Talbot, na chwaith ym Mhen-y-bont, yn fy rhanbarth i. A ydych chi'n cytuno bod angen i Lywodraeth Cymru wneud mwy, ar y cyd ag awdurdodau lleol, i ddatblygu rhwydwaith ledled Cymru? A sut ydych chi'n mynd i gyflawni hynny?

Mae ein cynlluniau ar gyfer y gyllideb, a gymeradwywyd gan y Cynulliad ym mis Ionawr, yn darparu ar gyfer mwy na £375 miliwn o fuddsoddiad cyfalaf mewn llywodraeth leol rhwng 2019-20 a 2020-21. Ac fel rhan o'n hadolygiad hanner ffordd o'r cynllun buddsoddi yn seilwaith Cymru, cytunwyd i roi £78 miliwn i'r gronfa trafnidiaeth lleol dros dair blynedd. Felly, credaf ei bod yn bwysig cydnabod lefel y cymorth a roddir i'r agenda drafnidiaeth drwy awdurdodau lleol.

Wrth gwrs, yn ein cytundeb cyllidebol, mae gennym ymrwymiad Plaid Cymru-Llafur i fuddsoddi £2 filiwn mewn pwyntiau gwefru trydan, ac mae'r gwaith hwnnw'n mynd rhagddo. Byddwch wedi clywed gan y Gweinidog trafnidiaeth ddoe yn y Cynulliad fod y £2 filiwn yn caniatáu inni ddenu hyd yn oed mwy o arian i fuddsoddi yn yr agenda hon. Ond yn amlwg, credaf fod cryn dipyn o fomentwm yn adeiladu bellach y tu ôl i gerbydau trydan a byddem yn awyddus i fanteisio ar hynny.

Nododd datganiad ysgrifenedig Llywodraeth Cymru ar y setliad llywodraeth leol terfynol ar gyfer 2019-20 gyllid cyfalaf ar gyfer llywodraeth leol yng Nghymru, yn cynnwys cyllid cyfalaf cyffredinol o £193 miliwn, gan ostwng i £183 miliwn yn y flwyddyn ganlynol, ond gan gynnwys £20 miliwn ar gyfer y grant adnewyddu priffyrdd cyhoeddus. Gŵyr pob un ohonom fod tywydd garw wedi effeithio ar dyllau yn y ffyrdd ledled Cymru, ac mae hynny, yn ôl pob tebyg, yn ystyriaeth wrth i Lywodraeth Cymru ddarparu'r cyllid hwn, ond pa asesiad gwirioneddol a wnaed gan Lywodraeth Cymru o'r lefel gyfan o angen i weithredu ar dyllau yn y ffyrdd ledled Cymru? A sut y bydd yn sicrhau bod yr arian sydd ar gael yn cael ei dargedu lle mae ei angen fwyaf?

Wel, yn ddiweddar, cefais drafodaethau gyda chyd-Aelodau ar draws y Llywodraeth ynglŷn â'r cydbwysedd rydym yn ei daro rhwng cynnal a chadw ffyrdd a seilwaith, ac yna'r buddsoddiad y gallem fod yn awyddus i'w wneud mewn seilwaith newydd, gan ei bod yn bwysig inni ofalu'n iawn am y seilwaith sydd gennym eisoes. O ran lefel y cyllid y gallai fod ei angen i fynd i'r afael â'r holl dyllau ffordd sydd gennym ledled Cymru ar hyn o bryd, buaswn yn sicr yn archwilio hynny gyda fy nghyd-Aelod sy'n gyfrifol am hynny—Gweinidog yr Economi a Thrafnidiaeth.