3. A wnaiff y Gweinidog gadarnhau a yw Llywodraeth Cymru ar y trywydd iawn o ran cyflawni ei hymrwymiadau mewn perthynas â seilwaith trafnidiaeth yn ystod tymor y Cynulliad hwn? OAQ53994

Gwnaf. Y mis diwethaf, cyhoeddais ein cynllun cyllid trafnidiaeth cenedlaethol wedi'i ddiweddaru, ac mae hwnnw'n nodi ein blaenoriaethau dros y ddwy flynedd nesaf. Gan fod y prosiectau hyn yn ddibynnol ar fod cyllid ar gael a lle bo angen, ar gael caniatadau statudol, bydd y rhaglen arfaethedig o welliannau'n cael ei hadolygu'n gyson.

Diolch, Weinidog. Gwyddom yn awr, yn amlwg, na fydd un o'r ymrwymiadau a oedd yn eich maniffesto, ffordd liniaru'r M4, yn mynd rhagddo, sy'n destun gofid mawr, mae'n rhaid imi ddweud, a dicter gwirioneddol dros y penwythnos. Rwy'n gweld bod eich dirprwy yn heclo o'i sedd; os yw am ateb y cwestiwn, rwy'n hapus i ofyn y cwestiwn iddo ef. Ond byddai'n well pe baech yn gwrando, Ddirprwy Weinidog; efallai y dysgwch rywbeth. Efallai y dysgwch rywbeth am gadw ymrwymiadau.

Parhewch â'r cwestiwn a dim heclo gan Weinidogion, Ddirprwy Weinidog.

Mae'n anffodus fod yr ymrwymiad yn y maniffesto wedi'i dorri, ond yr hyn a wnaethoch, Weinidog, yw ymrwymo y bydd gwelliannau'n cael eu rhoi ar waith i sicrhau rhai manteision tymor byr. Mae llawer o bobl wedi bod yn bryderus pam na chafodd y manteision tymor byr hyn eu cyflawni yn y cyfnod byrrach o amser pan oedd yr ymchwiliad yn cyfarfod, er enghraifft, neu pan oedd y Llywodraeth yn ystyried y mater hwn, pan gollwyd cryn dipyn o amser, buaswn yn awgrymu.

Pa sicrwydd y gallwch ei roi i bobl sy'n siomedig nad yw'r penderfyniad hwn wedi cael ei wneud mewn ffordd gadarnhaol y bydd y manteision tymor byr hyn yn lliniaru'r tagfeydd o amgylch Casnewydd, sef y man cyrraedd a gadael ar gyfer dwy ran o dair o'r nwyddau i mewn ac allan o Gymru sydd mor bwysig i'n heconomi fel y gwyddom?

Nid yw'n anarferol i ymrwymiadau a wnaed gan bleidiau a llywodraethau newid dros amser, ac yn aml cânt eu newid o ganlyniad i werthusiad o werth am arian ar gyfer yr ymyriadau a addawyd. Y trydaneiddio—nid wyf am fod yn wleidyddol, ond rhaid imi ddweud bod y cwestiwn ynghylch trydaneiddio rheilffordd de Cymru a chanslo'r rhaglen honno yn seiliedig ar werth am arian ar gyfer y prosiect arbennig hwnnw, a'r ddadl a gyflwynwyd gan yr Adran Drafnidiaeth y gallai technoleg newydd gynnig yr un gwelliannau a'r un arbedion amser â thrydaneiddio llinellau uwchben. Felly, nid yw'n anarferol i addewidion maniffesto newid dros amser wrth i dechnoleg newydd gael ei llunio, ac wrth ystyried gwerth am arian yn llawnach.

O ran y M4 o amgylch Casnewydd, ein cynnig oedd y llwybr du—dyna'r llwybr yr aethom ar ei drywydd a'i hyrwyddo. Fodd bynnag, gan fod y penderfyniad wedi'i wneud bellach i beidio â bwrw ymlaen â'r ateb penodol hwnnw, rydym yn archwilio'r holl fesurau tymor byr sydd ar gael i liniaru tagfeydd. Rwy'n falch ein bod yn gallu cyflwyno gwasanaethau patrolio ychwanegol a gwasanaethau adfer cerbydau sydd wedi torri. Bydd y rhain yn costio; mae'r rhain yn wasanaethau drud, ond maent wedi'u profi. Cawsant eu defnyddio yn gyntaf ar yr A55 fel rhan o raglen gydnerthedd yr A55, a phrofwyd eu bod yn gweithio. Dyna pam y gallais ddweud yr wythnos diwethaf, pan wnaethpwyd y penderfyniad gan y Prif Weinidog, y byddem yn gallu defnyddio'r ateb penodol hwnnw ar unwaith.

O ran isadeiledd trafnidiaeth, un mater sy’n bwysig yn fy etholaeth i ar hyn o bryd ydy bod Llywodraeth Cymru yn mynd i’r eithaf ar yr hyn y gellir ei wneud i ymestyn y system rheilffordd. A allwch chi roi sicrwydd i fi y byddwch chi’n fy nghefnogi i yn fy nghais ar Network Rail i fuddsoddi mewn ailosod pont rheilffordd Glanhwfa yn Llangefni ar ôl iddi gael ei tharo gan lori'r llynedd?

Wrth gwrs. Caiff unrhyw welliannau i'r rhwydwaith, unrhyw welliannau i seilwaith rheilffyrdd y gellir eu gwneud yng Nghymru, gefnogaeth Llywodraeth Cymru, a buaswn yn cefnogi ymdrechion yr Aelod yn hyn o beth. Mae'n peri pryder i mi cyn lleied o fuddsoddiad a wnaethpwyd yn rhwydwaith llwybrau Cymru ac yn ein gorsafoedd ac yn y gwasanaethau sydd wedi bod ar waith yng Nghymru. Ond mae hyn yn rhywbeth rydym yn benderfynol o'i weld yn cael ei ddatrys; dyna pam y gwnaethom gyflwyniad grymus iawn i adolygiad Williams a pham y gobeithiaf y bydd Keith Williams yn dadlau'r achos dros ddatganoli'r cyfrifoldeb dros seilwaith, ac am ariannu teg ar ei gyfer, fel y gallwn ymyrryd yn uniongyrchol yn y mathau o broblemau y mae'r Aelod dros Ynys Môn wedi'u nodi heddiw.