Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 1:45 pm ar 18 Mehefin 2019.
Ond, Brif Weinidog, roeddech chi eich hunain wedi adnabod hwn fel gwagle enfawr bum mlynedd yn ôl. Ble ŷch chi wedi bod? Mae’r pwyllgor ei hunan yn dweud rŷn ni’n dal i fod yr un mor bell i ffwrdd o gyflawni’r lefel dewis iaith cydradd ag yr oedden ni ar ddechrau’r Cynulliad hwn. Does dim symud ymlaen o gwbl.
Ac a gaf i droi at fater arall sydd yn greiddiol bwysig o ran dyfodol yr iaith, sef cyflogaeth? Yn yr ardaloedd lle mae’r Gymraeg yn iaith gymunedol, ymhlith y cyflogwyr mwyaf yw’n prifysgolion ni, ac rŷn ni wedi clywed yn ddiweddar am y problemau ariannol dybryd sydd yn y Drindod Dewi Sant ac ym Mangor. Nawr, yn y gorffennol, pan rŷn ni wedi codi problemau mewn prifysgolion unigol, mae eich Llywodraeth chi wedi dweud, ‘Wel, sefydliadau annibynnol ŷn nhw—dŷn ni ddim yn gallu ymyrryd’. O ystyried pa mor ddifrifol nawr ydy’r creisis ariannol o fewn y sector, a allaf i ofyn ichi gadarnhau a fyddech chi, fel mae Llywodraeth y Deyrnas Gyfunol wedi datgan, yn gadael i sefydliad prifysgol yng Nghymru fynd i’r wal?