3. A wnaiff y Dirprwy Weinidog ddatganiad am ddiogelwch cymunedol yn ne-ddwyrain Cymru? OAQ54085

Mae Llywodraeth Cymru wedi ymrwymo i wneud ein cymunedau'n fwy diogel. Rydym yn gweithio'n agos gyda'n pedwar heddlu, Llywodraeth y DU a llu o asiantaethau eraill i leihau ymddygiad gwrthgymdeithasol, lleihau troseddau ac, yn bwysig, yr ofn o drosedd.

Diolch, Dirprwy Weinidog. Yn ddiweddar cynhaliais sgriniad yn y Senedd o Anti Social Bob, ffilm a gynhyrchwyd gan wasanaethau troseddwyr ifanc Casnewydd i wrthsefyll ac atal ymddygiad gwrthgymdeithasol. Mae'r prosiect yn enghraifft ardderchog o fanteision gwaith partneriaeth amlasiantaethol. Cafodd gyllid gan Gyngor Dinas Casnewydd a Casnewydd yn Un, a gweithiodd y gwasanaeth troseddwyr ifanc yn agos gyda swyddogion cyswllt ysgolion o Heddlu Gwent a'r gwasanaeth tân i gyflwyno'r ffilmiau yn ysgolion Casnewydd. Er iddi gael ei ffilmio yng Nghasnewydd, nod Anti Social Bob yw ceisio mynd i'r afael â'r materion sy'n ymwneud ag ymddygiad gwrthgymdeithasol a all fodoli ym mhob rhan o'r wlad. Mae ein gwasanaethau ieuenctid yn gwbl allweddol ac maen nhw'n wynebu pwysau anhygoel. Sut y gellir rhannu'r arfer da hwn yn ystyrlon drwy rannau eraill o Gymru, a beth all Llywodraeth Cymru ei wneud i gryfhau a chefnogi ein gwasanaeth cyfiawnder ieuenctid, o ran diogelwch cymunedol?

Hoffwn i ddiolch i Jayne Bryant am y cwestiwn hwnnw. Rwy'n ddiolchgar iawn iddi am rannu'r fideo, Anti Social Bob, a gynhyrchwyd gan wasanaeth troseddau ieuenctid Casnewydd, ac mae'n fideo a ddatblygwyd gyda phobl ifanc yn ganolog iddo. Mewn gwirionedd, mae'n dangos gwir gost ymddygiad gwrthgymdeithasol, nid yn unig i'r person ifanc ond yr effeithiau ehangach ar deulu, ffrindiau a chymunedau. Gwyddom y gall defnyddio cyfrwng ffilm gael gymaint o effaith a'i fod yn ffordd bwerus o addysgu. Mae hefyd yn helpu i arwain pobl ifanc i ffwrdd o'r mathau hynny o ymddygiad, sy'n gallu arwain yn hawdd at droseddoli ac effeithiau hirdymor ymddygiad o'r fath. Gwn fod timau troseddau ieuenctid ledled Cymru'n cyfarfod yn rheolaidd a byddan nhw'n edrych ar hyn fel enghraifft o arfer da. Ond beth sy'n allweddol, yn fy marn i, o ran diogelu ein gwasanaethau ieuenctid, ac mae hynny yn amlwg yn rhywbeth lle'r ydym yn cefnogi ein hawdurdodau lleol yn agos, ond hefyd o ran cyfiawnder ieuenctid, rydym wedi cyflawni'r niferoedd isaf o bobl ifanc o Gymru yn y ddalfa, ac mae gwaith yn cael ei wneud i wella hyn ymhellach fyth gyda'r glasbrint ar gyfer cyfiawnder ieuenctid a gyhoeddais ar 21 Mai.

Dirprwy Weinidog, dros y tair blynedd diwethaf, mae dros 32,000 o blant ysgol yn y de wedi elwa ar addysg diogelwch ar y rheilffyrdd hanfodol. Mae Network Rail, wrth gymryd rhan gyda Menter diogelwch Crucial Crew, wedi bod yn darparu sesiynau diogelwch ar y rheilffyrdd i blant mewn ardaloedd yn cynnwys Caerffili, Merthyr Tudful a Chasnewydd. Gweinidog, a wnewch chi ymuno â mi i longyfarch Network Rail a Crucial Crew ar eu gwaith a'u hymrwymiad i ddarparu gwybodaeth hanfodol am ddiogelwch ar y rheilffyrdd i bobl ifanc yn y de-ddwyrain?

Yn sicr, byddwn yn ymuno â'r Aelod i longyfarch Network Rail ac am ddatblygu rhaglen addysg ac ymwybyddiaeth mor arloesol o ddiogelwch ar y rheilffyrdd, sy'n cynnwys pobl ifanc ac sy'n hollbwysig o ran diogelwch ar y rheilffyrdd, a hefyd yn rhoi cyfle iddynt gymryd cyfrifoldeb o ran eu diogelwch eu hunain a diogelwch eu cyfoedion a diogelwch eu cymunedau.

Un arweinydd sydd wedi gweithio'n ddiflino i hyrwyddo diogelwch cymunedol yn y de-ddwyrain yw Julian Williams. Mae'n ymddeol y mis hwn fel Prif Gwnstabl Heddlu Gwent. Hoffwn ategu sylwadau'r comisiynydd heddlu a throseddu, Jeff Cuthbert. Dywedodd ei fod wedi bod yn arweinydd effeithiol iawn ar Heddlu Gwent ac wedi dangos proffesiynoldeb, wedi'i feddalu â thosturi, bob amser.

Ac rwy'n gwybod y bu ganddo hanes nodedig yn Heddlu De Cymru cyn hynny. Tybed a hoffai'r Gweinidog hefyd gofnodi ei gwerthfawrogiad hi a gwerthfawrogiad y Llywodraeth.

Yn sicr, byddwn yn ymuno â chi i gydnabod yr hyn a gyflawnwyd gan brif gwnstabl Heddlu Gwent, ac, yn wir, bydd yn golled fawr. Mae Jeff Cuthbert a'r prif gwnstabl wedi gweithio mor agos gyda'i gilydd ac wedi cael cymaint o effaith o ganlyniad i'r cydweithio agos hwnnw. Rwy'n siŵr y byddai Aelodau eraill yma, mewn gwirionedd, yn hoffi ymuno â mi, fel Gweinidog, ac yn wir, aelodau o Lywodraeth Cymru a'r Prif Weinidog i gydnabod yr hyn y mae wedi'i gyflawni.