1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru ar 9 Gorffennaf 2019.
3. A wnaiff y Prif Weinidog ddatganiad am amseroedd ymateb ambiwlansys? OAQ54197
Diolchaf i'r Aelod am hynna. Mae gwasanaeth ambiwlans Cymru wedi rhagori ar ei amser ymateb targed ar gyfer galwadau coch am 14 mis yn olynol erbyn hyn, gydag amser ymateb nodweddiadol o oddeutu pum munud a hanner. Rydym ni'n parhau i weithio'n agos gyda'r prif gomisiynydd ambiwlans, BILlau a gwasanaeth ambiwlans Cymru i sicrhau gwelliant pellach.
Diolch am eich ateb, Prif Weinidog. Yn yr wyth mlynedd ers i mi fod yn Aelod Cynulliad, yn ystod y flwyddyn neu ddwy ddiwethaf y mae fy swyddfa a minnau wedi derbyn y pryderon mwyaf sylweddol ynghylch amseroedd ymateb araf ambiwlansys. Mewn llythyr ataf i y llynedd, cadarnhaodd prif weithredwr gwasanaeth ambiwlans Cymru i'm hetholwyr mai naw munud oedd amser trosglwyddiad ambiwlans cyfartalog ar gyfer Telford, 26 munud ar gyfer Amwythig, ac awr a dau funud ar gyfer Ysbyty Maelor Wrecsam. Nawr, yn amlwg, mae amseroedd trosglwyddo yn ffactor pwysig o ran amseroedd ymateb ambiwlansys. Nawr, rwyf i wedi derbyn rhai adroddiadau bod criwiau ambiwlans Cymru yn cael eu cadw dro ar ôl tro yn Amwythig a Telford am gyfnodau hwy o amser tra bod criwiau o Loegr yn cael eu rhyddhau ar ôl amser targed penodol gan fod gwasanaeth ambiwlans Lloegr yn trawsgodi tâl ar ysbytai am ofalu am eu cleifion y tu hwnt i'r amser hwn. Felly, byddwn yn ddiolchgar pe gallech chi ymchwilio i'r mater penodol hwn ac ystyried a ddylid, neu a ellid yn wir, rhoi mesurau o'r fath ar waith ar gyfer criwiau Cymru a chleifion Cymru.
Wel, diolchaf i'r Aelod am y pwynt yna. Bydd yn gwybod bod amseroedd ymateb ambiwlansys ym Mhowys ymhlith y gorau yng Nghymru yn gyffredinol. Y llynedd ym Mhowys, pedwar munud 37 eiliad oedd yr amser aros safonol ar gyfer galwad goch a galwadau oren oedd yr amseroedd ymateb gorau yng Nghymru gyfan. Ond mae'n gwneud pwynt pwysig am amseroedd trosglwyddo ac mae gwaith yn cael ei wneud yn bwrpasol iawn trwy'r prif gomisiynydd ambiwlans i wella amseroedd trosglwyddo yn yr ysbytai hynny yng Nghymru lle mae hynny wedi bod yn destun pryder. Nid oeddwn i'n ymwybodol o'r pwynt a godwyd gan yr Aelod am Amwythig a Telford. Wrth gwrs, bydd fy nghyd-Weinidog, y Gweinidog iechyd, yn ymchwilio i hynny ac yn rhoi ateb iddo.FootnoteLink
Prif Weinidog, y mis diwethaf, bu dros 10,000 o bobl yn aros mwy na 30 munud am ymateb ambiwlans i alwad oren. Bythefnos yn ôl, arhosodd cyfaill i mi, un o'm hetholwyr, bron i dair awr am ymateb brys yn dilyn amheuaeth o strôc. Rwy'n siŵr y byddwch chi'n cytuno â mi bod hyn yn annerbyniol. Prif Weinidog, pryd all pobl Cymru ddisgwyl gweld terfyn ar amseroedd aros o fwy na 30 munud am ymateb ambiwlans neu frys?
Wel, Llywydd, 26 munud a 42 eiliad yw ymateb oren safonol Cymru gyfan mewn gwirionedd. Mae gennym ni gynllun yn dilyn adroddiad ar arosiadau oren. Gwnaeth naw argymhelliad penodol a cheir cynllun gweithredu erbyn hyn i fwrw ymlaen â phob un o'r argymhellion hynny. Ceir pwyslais arbennig ar gleifion strôc gan fod cleifion strôc yn dibynnu nid yn unig ar gyflymder yr ymateb ond maen nhw'n dibynnu ar natur yr ymateb a wneir yn yr ambiwlans ac yna gyda'r trosglwyddiad, yn seiliedig ar yr hyn y mae'r staff ambiwlans wedi gallu ei wneud, fel y gellir adeiladu ar hynny'n gyflym pan fydd cleifion yn cyrraedd pen eu taith. Felly, rwy'n cymryd o ddifrif y pwynt y mae'r Aelod wedi ei wneud ynghylch amseroedd aros pan fydd pobl wedi cael strôc, ond fe'i cydnabyddir yn yr adroddiad a gomisiynwyd ar alwadau oren, a cheir camau penodol sy'n cael eu datblygu i wneud yn siŵr bod dioddefwyr strôc yng Nghymru yn cael ymateb prydlon drwy'r gwasanaeth ambiwlans ond hefyd ymateb sydd wedi ei baratoi i ddarparu'r ymateb uniongyrchol y gwyddom ei fod yn gwneud gwahaniaeth sylweddol i'w rhagolygon hirdymor o wella.