Rwy'n credu bod perygl ein bod ag ymagwedd gwydr hanner gwag drwy'r amser yn hytrach na chydnabod y cynnydd sydd wedi'i wneud o ganlyniad i'r drafodaeth a gawsom yn y Siambr ac mewn mannau eraill. Rwyf wedi ymweld â'r gwasanaeth awtistiaeth integredig ar gyfer Caerdydd a'r Fro, sydd wedi'i leoli ym Mhenarth, ac rwy'n edmygu'n fawr y dull cydweithredol o weithredu gofal iechyd darbodus sydd ganddynt. Maent yn ofalus iawn i beidio â threulio gormod o amser ar wneud diagnosis o awtistiaeth yn unig, er mwyn sicrhau bod staff yn cael digon o amser i roi cymorth ac arweiniad i bobl ag awtistiaeth. Oherwydd nid yw gwneud diagnosis o awtistiaeth yn newid y broblem mewn gwirionedd; cymorth yw'r peth cwbl hanfodol.

Felly, rwy'n credu bod llawer o gynnydd wedi'i wneud, ac rwy'n credu bod angen i ni gydnabod hynny, ond mae angen i ni edrych ar y model staffio a chyllido ac i ba raddau y mae'n hyrwyddo partneriaeth â'r sector gwirfoddol, sy'n fater allweddol i mi er mwyn sicrhau, yn hytrach na datblygu model meddygol o ddarpariaeth, ein bod yn cryfhau'r model cymdeithasol, lle mae'n rhaid i gymdeithas newid, yn hytrach nag ychwanegu at restrau o faterion cydraddoldeb. Felly, dyna pam y buaswn yn gwrthwynebu gwelliant 1 Plaid Cymru.

Rwy'n falch iawn o ddarllen bod Estyn yn adrodd bod cynllunio sy'n canolbwyntio ar yr unigolyn wedi gwella dealltwriaeth ysgolion a cholegau o anghenion dysgwyr ac wedi gwella'r berthynas ag aelodau o'r teulu a gofalwyr. Yn amlwg, mae'r rhaglen dysgu gydag awtistiaeth wedi gwella dealltwriaeth athrawon sy'n addysgu pobl ag awtistiaeth, ond mae'r nifer sy'n dilyn y rhaglen yn parhau'n anghyson. Felly, yn bendant, mae'n rhywbeth sy'n rhaid inni weithio arno. Ond wrth i ni symud fwyfwy oddi wrth osod safonau, sy'n cymell addysgu i basio'r prawf, ac yn canolbwyntio fwyfwy ar sut y mae ysgolion a cholegau'n ychwanegu gwerth at anghenion pob disgybl, rwy'n siŵr y bydd llawer mwy o sylw'n cael ei roi i ddysgu gydag awtistiaeth a gwneud yn siŵr eu bod yn cyflawni ar gyfer y plant hynny.

Yn yr amser byr sydd gennyf, roeddwn am siarad am ddau beth. Un yw bod arnaf eisiau tynnu sylw at brawf mwy addas i blant ar gyfer awtistiaeth sy'n cael ei ddatblygu yng Nghanada, lle maent yn defnyddio ffotograffau o wynebau i allu adnabod plant niwronodweddiadol, yn hytrach na phlant eraill sy'n rhan o'r astudiaeth. Mae'r plant hyn yn treulio llawer mwy o amser yn astudio'r geg a llai o amser yn edrych ar lygaid y lluniau hyn, ac mae'n profi'n brawf llawer mwy cywir o awtistiaeth. Felly, mae hynny'n rhywbeth sy'n bwysig iawn pan fyddwn yn ymdrin â phlant, oherwydd nid yw cael seicolegwyr a holiaduron yn eu hasesu yn rhywbeth y bydd plant yn teimlo ei fod yn ddefnyddiol—yn wir, mae'n frawychus.

Yn ail, wrth ddatblygu'r model cymdeithasol, hoffwn gymeradwyo siop GAME yng nghanolfan siopa Dewi Sant, sy'n gweithio gyda phobl ag awtistiaeth, gan roi hyfforddiant ymwybyddiaeth iddynt a chynnal nosweithiau cyfeillgar i bobl awtistig bob deufis, ar adegau pan fydd y ganolfan siopa a'r siop yn dawel, gan wneud i bobl ag awtistiaeth deimlo'n llawer mwy cyfforddus ynglŷn â mynd i'r siop a chymryd rhan yn eu gemau. Mae hon yn un o ddim ond pedair ardal yn y DU sydd wedi'u dewis ar gyfer y treial hwn. Felly, rwy'n llongyfarch siop GAME yng nghanolfan Dewi Sant. Diolch.