Gymaint â dwi eisiau ymuno yn y drafodaeth yna, mi ofynnaf i fy nghwestiwn i. 

8. A wnaiff y Prif Weinidog ddatganiad am y penderfyniad i ddod â’r cynllun nofio am ddim presennol i ben? OAQ54351

Diolch am y cwestiwn. Wrth gwrs, dyw’r fenter nofio am ddim heb ddod i ben. Yn dilyn adolygiad annibynnol a gafodd ei gomisiynu gan Gyngor Chwaraeon Cymru, mae wedi cael ei ddiwygio. Bydd y fersiwn newydd yn rhoi mwy o gyfleoedd i bobl ifanc a’r rhai dros 60 oed yn ardaloedd mwyaf difreintiedig Cymru.

Mae'r cynllun presennol wedi dod i ben, wrth gwrs, ac mae yna oblygiadau i hynny. Yn gam neu yn gymwys, mae'r cynllun nofio am ddim wedi dod yn rhan allweddol o sut mae llywodraeth leol yn talu am eu gwasanaethau hamdden oherwydd y toriadau anghynaliadwy sydd wedi bod mewn cyllid. Rŵan, mae cyllid nofio am ddim Ynys Môn, er enghraifft, yn cael ei dorri yn ei hanner gan y penderfyniad i ddiwygio, a fydd y cyngor, yn syml iawn, ddim yn gallu fforddio llenwi'r gap o £30,000—mae ryw 20,000 o bobl y flwyddyn sy'n manteisio ar hwn. Mae'r ffigur yn mynd i fynd lawr.

Rŵan, yn gyntaf, mae'n rhaid inni gael ymrwymiad o gyllid ychwanegol go iawn i gynghorau yn y flwyddyn nesaf, ond, ar y mater penodol yma, o ystyried gwerth ataliol nofio am ddim yn gwella iechyd heddiw, yn taclo gordewdra heddiw, er mwyn atal afiechydon ac arbed arian i'r NHS yfory, a wnaiff y Prif Weinidog gyfaddef bod diwygio y cynllun yma a thorri'r gyllideb gymaint yn siŵr o arwain at ostyngiad yn nifer y defnyddwyr, ac felly yn groes i egwyddorion Deddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol (Cymru) 2015?

Wel, dwi ddim yn meddwl bod y dystiolaeth yn dangos bod hwnna'n wir, Llywydd. 

Roedd yn iawn i ddiwygio'r cynllun. Pan gyflwynwyd y cynllun gyntaf yn 2004-05, nofiodd pobl ifanc 800,000 o weithiau o dan y cynllun. Y llynedd, roedd wedi gostwng i 126,000. Os nad ydych chi'n credu bod y ffigurau hynny'n haeddu cael eu hadolygu, yna nid wyf i'n credu y byddai hwnnw'n gasgliad teg. Ac eto, mae'r nifer o weithiau y mae pobl ifanc yn nofio wedi cynyddu yng Nghymru yn ystod y cyfnod hwnnw. Felly, nid yw'r syniad bod dileu'r cynllun fel y mae ar hyn o bryd yn arwain yn awtomatig at y canlyniadau anfwriadol, ac, fel y gwelaf i, rhai na fydd yn cael eu gwireddu, yn gwrthsefyll archwiliad. Mae mwy o bobl o dan 16 oed yn nofio yng Nghymru nag erioed o'r blaen, ac eto roedd llai a llai a llai ohonyn nhw yn manteisio ar y fenter nofio am ddim.

Mae'r arian nad yw'n cael ei neilltuo gan gyngor chwaraeon Cymru i'r cynllun hwn yn cael ei wario ganddyn nhw yn hytrach ar gyfres o brosiectau cronfa iach a gweithgar. Bydd pedwar o'r prosiectau newydd hynny yn digwydd ar Ynys Môn. Nid yw'r arian hwnnw'n cael ei gymryd oddi wrth y dibenion hyn; dim ond ei fod yn mynd i gael ei wario mewn ffordd wahanol, yn union er mwyn sicrhau'r mathau o ganlyniadau y cyfeiriodd Rhun ap Iorwerth atynt yn ei gwestiwn atodol.