Part of the debate – Senedd Cymru am 3:59 pm ar 17 Medi 2019.
Rhaid imi ddatgan buddiant yn y fan yma, gan fy mod yn landlord ar ambell dŷ rhent yn y sector rhentu preifat. Mae tenantiaid bob amser wedi cael cytundeb tenantiaeth sicr gennyf, a bu'r rhent a ofynnwyd wastad yn unol â'r pris a roddwyd ar yr eiddo. Os oes ganddyn nhw broblem, maen nhw'n ffonio'r asiant sy'n gyfrifol, a chaiff y gwaith ei wneud ar unwaith. Felly, rwyf innau hefyd yn credu y dylem ni sicrhau diogelwch deiliadaeth, ond y dylai fod er budd y naill a'r llall—diogelwch i'r tenant a diogelwch i'r landlord. Ni fydd un yn goroesi heb y llall. Bydd y cynigion hyn yn erydu hawliau landlordiaid preifat ymhellach. Rwyf eisoes wedi cael nifer o berchnogion pryderus sydd ag eiddo ar rent yn dweud wrthyf eu bod yn gwerthu ac yn gadael y farchnad rhentu preifat. Felly, ar adeg pan fo dirfawr angen am gartrefi, y peth olaf y dylem ni fod yn ei wneud yw atal y rhai sy'n rhentu eu heiddo.
Rwyf wedi colli miloedd o bunnoedd oherwydd tenantiaid gwael, a byddai'n anodd iawn ichi ddod o hyd i landlord na fu, ar ryw adeg neu'i gilydd, yn yr un cwch. Ond mae llawer, fel fi, yn credu bod newidiadau diweddar yn ei gwneud hi'n anghynaladwy i barhau i rentu eu heiddo ac wedi penderfynu gwerthu. Mae'r cynigion hyn yn ychwanegu halen at y briw. Bydd landlordiaid sy'n ei chael hi'n anghynaladwy yn ariannol i barhau i rentu eu heiddo yn gorfod aros hyd yn oed yn hirach cyn y gallant ofyn i'w tenantiaid adael. Gallai hyn wthio llawer o landlordiaid i fwy o ddyled. Rwy'n credu y bydd hyn yn faen tramgwydd i ddarpar-landlordiaid y dyfodol, pobl sy'n ystyried rhentu ail eiddo hyd nes y byddant yn penderfynu gwerthu. Mae hyn yn rhan bwysig o'r sector rhentu preifat a dylem ni annog mwy o bobl i wneud hyn os ydym ni eisiau mynd i'r afael â'n hargyfwng tai—ac mae gennym ni argyfwng tai.
Felly, Gweinidog, rydych chi'n dweud y byddwch yn ei gwneud hi'n haws i ddibynyddion neu berthnasau deiliad contract eu holynu ar gontract. A wnewch chi ymhelaethu ar hynny? Onid ydych chi'n credu mai'r landlord ddylai benderfynu a ddylid cynnig y contract hwnnw ai peidio? Mae llawer o'r landlordiaid sydd wedi cysylltu â mi yn pryderu bod Llywodraeth Cymru'n dymuno cael gwared ar landlordiaid preifat. Byddwn yn gofyn i chi a wnewch chi ateb yr honiadau hynny os gwelwch yn dda. Yn olaf, Gweinidog, os ydym ni am fynd i'r afael â'n hargyfwng tai, mae arnom ni angen mwy o landlordiaid preifat, nid llai. Sut bydd eich Llywodraeth yn diogelu hawliau perchnogion eiddo sy'n ceisio gosod eu heiddo ar rent yn y tymor byr? Diolch.