3. Datganiad gan y Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol: Y Wybodaeth Ddiweddaraf am Fwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf Morgannwg

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:25 pm ar 8 Hydref 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Dawn Bowden Dawn Bowden Labour 3:25, 8 Hydref 2019

(Cyfieithwyd)

A gaf i ddiolch i chi, Gweinidog, am eich datganiad? Ac, yn y fan yma, a gaf i ddweud eto fy mod yn cydymdeimlo ac yn meddwl am y teuluoedd yr effeithiwyd arnyn nhw gan y methiannau yn y bwrdd iechyd hwn gan orfod byw gyda'r trychinebau hynny ers hynny? A gaf i hefyd ategu'r diolch i aelodau'r panel trosolwg annibynnol ar wasanaethau mamolaeth am eu gwaith, ac yn arbennig i Mick Giannasi, a roddodd sawl awr o'i amser yn Ysbyty'r Tywysog Siarl imi pan gefais gyfle i siarad ag ef yn uniongyrchol am waith y panel trosolwg a gweld yn uniongyrchol rai o'r pethau a oedd yn cael eu rhoi ar waith, gan gynnwys siarad â rhai o'r staff a rhai o'r rheolwyr newydd a oedd yno? Felly, roeddwn i'n ddiolchgar iawn iddo am gael y cyfle i wneud hynny.

Roeddwn hefyd yn falch o allu bod yn y sesiwn friffio y bore yma a hwyluswyd gennych chi gyda'r panel trosolwg, ynghyd â'm cydweithiwr Vikki Howells, a chawsom gyfle i ofyn cwestiynau i'r panel trosolwg yn uniongyrchol yn y briff hwnnw. Yr hyn y byddwn i'n ei ddweud yw, yn wahanol i rai o'r sylwadau a glywais y prynhawn yma, rwy'n gweld hyn ychydig yn wahanol o ran yr hyn yr wyf wedi'i weld, yr hyn yr wyf wedi'i glywed a'r hyn yr wyf wedi'i brofi wrth siarad â rhai o'r staff a'r cleifion. Ac mae gennyf beth sicrwydd o ganlyniad i'r gwaith trylwyr y mae'r panel bellach wedi'i wneud ac o ganlyniad i'ch ymyriad, er na ddylai neb, fel yr ydych chi wedi dweud, ac fel y mae eraill wedi nodi, danbrisio'r heriau sy'n dal o'n blaenau. Yn wir, un o'r pethau a glywsom ni o'r sesiwn friffio y bore yma oedd, ar ôl yr ymchwiliad i wasanaethau mamolaeth Morecambe Bay, cymerodd ryw chwe blynedd o'r adeg y daeth Morecambe Bay yn destun mesurau arbennig i'r amser yr ystyrid nhw'n uned dda. Ac fe gaiff yr uned honno bellach ei gweld fel enghraifft o ddarpariaeth gwasanaethau mamolaeth. Felly, rwy'n credu mai'r pwynt rwy'n ei wneud yma yw nad yw unrhyw un sy'n credu bod ateb cyflym i hyn yn amlwg yn gyfarwydd â'r briff o ran yr hyn sydd angen ei wneud. Nid oes atebion cyflym a hawdd, mae'n ymddangos i mi.

Fodd bynnag, rwy'n siŵr y byddech yn cytuno bod yn rhaid i brofiad menywod a theuluoedd barhau i fod wrth wraidd y daith hon i wella. Felly, i'r graddau hynny, mae'r ymateb i'r 11 argymhelliad 'diogelu' hyd yn hyn yn galonogol, er, fel yr ydych chi eisoes wedi nodi, mae'n amlwg bod llawer mwy i'w wneud. Nawr, sylwaf fod nifer yr achosion yn yr adolygiad clinigol wedi eu hymestyn wrth i feini prawf y panel gael eu hehangu, er mwyn sicrhau y gellir dysgu'r holl wersi priodol o'r broses. Er bod hynny'n rhywbeth yr wyf yn ei groesawu, arhosaf am y dystiolaeth arbenigol o'r adolygiadau hynny cyn gwneud unrhyw sylw manwl arnyn nhw. Ond mae'n galondid imi glywed am arwyddion o well perfformiad o ganlyniad i'r newidiadau sydd eisoes ar waith.

Nawr, Gweinidog, rydych chi wedi sôn gryn dipyn am adnoddau, ond, gan fod yn rhaid i'r gwaith ganolbwyntio ar wella profiad menywod sy'n defnyddio'r gwasanaeth hwn, a wnewch chi ein sicrhau y byddwch yn parhau i ddarparu'r adnoddau sydd eu hangen i gefnogi'r gwaith gyda'r menywod a'r teuluoedd hynny sy'n dymuno parhau i fod yn rhan o'r adolygiad hwn?

Ac, yn olaf, a ydych chi'n cytuno â mi, os ydym ni'n mynd i gyflawni rhai o'r newidiadau diwylliannol y mae eu hangen yn amlwg, fod yn rhaid inni greu amgylchedd lle y bydd pobl, staff, yn teimlo'n hyderus ynghylch mynegi barn a chodi llais mewn modd teg a chytbwys ynghylch arferion gwael ac ymddygiad gwael? Oherwydd, ers rhy hir o lawer, mae gwneud hynny wedi bod yn benderfyniad sy'n terfynu gyrfa gormod o staff. Ac, os ydym ni eisiau gweld y newid diwylliannol hwnnw, mae'n rhaid i bobl deimlo'n ddiogel gan wybod y gallan nhw fynd â'r pryderon hynny at yr awdurdod uchaf posib heb ofni am eu gyrfaoedd eu hunain wrth wneud hynny.