Part of 1. Cwestiynau i Weinidog yr Amgylchedd, Ynni a Materion Gwledig – Senedd Cymru am 1:46 pm ar 9 Hydref 2019.
Rhaid inni wneud y mwyaf o hyn gymaint ag sy'n bosibl—nid yw hynny'n swnio fel sicrwydd pendant i mi y defnyddir yr arian hwnnw'n llawn ac yn effeithiol. Ac wrth gwrs, os yw'r arian yn hwyr yn cael ei ddyrannu, fel sy'n digwydd yn aml iawn mewn meysydd eraill, y pryder yw y bydd yr arian hwnnw'n cael ei wthio allan drwy'r drws mewn panig dall ar y diwedd er mwyn gwneud yn siŵr fod yr arian yn cael ei wario.
Nawr, ysgrifennais at Gadeirydd y Pwyllgor Cyfrifon Cyhoeddus heddiw i ofyn iddynt edrych ar y ffordd y mae Llywodraeth Cymru'n trin cyllid y rhaglen datblygu gwledig, a'i effeithiolrwydd, yn enwedig, wrth gwrs, yng ngoleuni sylwadau gan Undeb Cenedlaethol Amaethwyr Cymru fod eu haelodau'n dweud wrthynt, ac rwy'n dyfynnu:
Mae'r cyfleoedd i fusnesau ffermio allu manteisio ar gronfeydd y cynllun datblygu gwledig wedi bod yn gyfyngedig, mae'r cyfnodau ar gyfer cyflwyno ceisiadau wedi bod yn ysbeidiol ac yn aml heb ddigon o adnoddau gydag ymgeiswyr yn cael eu troi ymaith. Mae'r broses wneud ceisiadau a hawlio wedi bod yn gymhleth ac yn gostus, gyda llawer o ffermwyr yn gorfod troi at dalu cynghorwyr ac ymgynghorwyr i'w cynorthwyo.
Nawr, mae'r materion gweithredol hyn, wrth gwrs, i gyd o dan reolaeth eich Llywodraeth, ac mae argymhellion eich 'Ffermio Cynaliadwy a'n Tir' yn seiliedig ar argymhellion dan arweiniad cynghorwyr sy'n eithaf tebyg. Felly, a wnewch chi, fel y maent yn gofyn, ac fel rwyf i'n gofyn i chi ei wneud heddiw—a wnewch chi gomisiynu adolygiad annibynnol ar frys o'r rhaglen datblygu gwledig yng Nghymru fel y gallwn ddysgu gwersi a chael hyder mewn unrhyw gynlluniau newydd y dymuna'r Llywodraeth eu dilyn?