1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru ar 15 Hydref 2019.
6. A wnaiff y Prif Weinidog ddatganiad am effaith amcangyfrifon diweddaraf y boblogaeth ar wasanaethau cyhoeddus Cymru? OAQ54558
Llywydd, bydd y Swyddfa Ystadegau Gwladol yn cyhoeddi'r amcanestyniadau poblogaeth cenedlaethol diweddaraf ddydd Llun yr wythnos nesaf, 21 Hydref. Roedd amcanestyniadau blaenorol yn awgrymu cynnydd cymedrol i boblogaeth Cymru yn gyffredinol ond twf cyflymach ymhlith pobl hŷn, gydag effeithiau ar amrywiaeth o wasanaethau cyhoeddus, gan gynnwys iechyd, gofal cymdeithasol a thai.
Wel, bydd y Prif Weinidog yn gwybod y gellid ffugio unrhyw amcanestyniadau a gyhoeddir yr wythnos nesaf yn hawdd pe byddem ni'n ddigon anffodus i ethol Llywodraeth Lafur yn y dyfodol agos, oherwydd, yng nghynhadledd y Blaid Lafur, pleidleisiodd y Blaid Lafur, i bob pwrpas, i ddiddymu pob rheolaeth effeithiol o fewnfudo. Yn arbennig, fe wnaethon nhw osod eu hunain yn erbyn unrhyw ffurf o reolaeth fewnfudo yn y dyfodol yn seiliedig ar gwotâu, capiau, targedau neu incymau, ac addawsant i gael gwared ar y rheolau presennol sy'n cyfyngu ar fynediad at lety a'r gwasanaeth iechyd gwladol i lawer o fewnfudwyr—a hefyd cael gwared ar y polisi 'dim hawl i arian cyhoeddus' sy'n atal rhai mewnfudwyr rhag hawlio budd-daliadau.
Bydd yn cofio pan benderfynodd Llywodraeth Blair ganiatáu mewnfudo anghyfyngedig o ddwyrain Ewrop, ar ôl caniatáu i wledydd fel Gwlad Pwyl a Hwngari ymuno â'r UE, dywedodd Len McCluskey, arweinydd Unite, yn 2016 mai effaith hynny oedd ei fod yn arbrawf enfawr ar draul gweithwyr cyffredin ac wedi arwain at bwysau parhaus ar safonau byw ac ymgais systematig i gadw cyflogau i lawr a thorri costau diogelwch cymdeithasol i bobl sy'n gweithio. Felly, a yw'r Prif Weinidog yn dweud ei fod bellach o blaid parhau â'r arbrawf enfawr hwnnw, y mae Len McCluskey yn dweud ei fod yn erbyn buddiannau pobl sy'n gweithio? Onid y gwir yw bod y Blaid Lafur, yn yr ymgais wyllt i ennill pleidleisiau ymfudwyr, wedi cefnu ar ddosbarthiadau gweithiol Prydain—yn enwedig, y dosbarth gweithiol gwyn?
Wel, rwy'n credu bod y sylw olaf a wnaeth yr Aelod yn hynod o sarhaus, ac y dylai feddwl am hynny. Pe byddwn i—. Pe byddwn i'n credu bod unrhyw siawns, byddwn yn gofyn iddo ei dynnu yn ôl. Yn wirioneddol nid oes ganddo unrhyw ran i'w chwarae ar lawr y Cynulliad hwn.
Mae ei—. Cytunaf â'r peth cyntaf un a ddywedodd, ac nid oes unrhyw beth arall a ddywedodd y gallwn i gytuno ag ef. Wrth gwrs, nid rhagolygon yw amcanestyniadau poblogaeth; dydyn nhw ddim yn ceisio darogan y dyfodol, y cwbl maen nhw'n ei wneud yw edrych i weld sut y gallai'r dyfodol fod ar sail tueddiadau blaenorol. Yn syml, nid wyf i'n rhannu cyfres o safbwyntiau, hynod ragfarnllyd yn fy marn i, yr Aelod ar bobl yr ydym ni wedi bod yn ddigon ffodus i'w denu o rannau eraill o'r byd i ddod i wneud eu dyfodol nhw yn rhan o'n dyfodol ni. Mae ein gwasanaethau cyhoeddus yn dibynnu arnyn nhw, mae ein cymunedau yn gyfoethocach oherwydd eu bod nhw yma, ac edrychaf ymlaen at ddyfodol lle mae Cymru'n parhau i groesawu pobl o fannau eraill ac yn gadael iddyn nhw wybod eu bod yn aelodau gwerthfawr o'n gwlad a'r cymunedau sy'n ei ffurfio.