1. Cwestiynau i'r Gweinidog Cyllid a'r Trefnydd – Senedd Cymru ar 16 Hydref 2019.
6. A wnaiff y Gweinidog roi'r wybodaeth ddiweddaraf am gasglu trethi datganoledig? OAQ54524
Mae Awdurdod Cyllid Cymru yn cyhoeddi gwybodaeth alldro yn rheolaidd am y refeniw a gesglir o'r dreth trafodiadau tir a'r dreth gwarediadau tirlenwi. Mae disgwyl i Gyllid a Thollau Ei Mawrhydi gyhoeddi'r flwyddyn lawn gyntaf o ddata alldro ar gyfraddau refeniw treth incwm Cymru ar gyfer y flwyddyn ariannol hon yn ystod haf 2021.
Edrychaf ymlaen at weld y data hwnnw'n cael ei gyhoeddi, Weinidog. Mae chwe mis wedi bod bellach ers datganoli cyfradd treth incwm Cymru—ers creu'r gyfradd Gymreig honno—ac fel y dywedasoch, mae llawer mwy na hynny wedi bod ers datganoli'r dreth stamp, sef y dreth trafodiadau tir bellach, a'r dreth gwarediadau tirlenwi. Felly, a ydych wedi gwneud unrhyw asesiad rhagarweiniol o gyfraddau casglu'r trethi hynny, yn enwedig y rhai sydd wedi'u datganoli ers mwy o amser, ac a yw'r symiau a gesglir o'r trethi hynny yn unol â disgwyliadau Llywodraeth Cymru? Gwn fod rhywfaint o'r data cynnar—o'r dreth gwarediadau tirlenwi, rwy'n credu—yn dangos bod mwy yn cael ei gasglu, llawer mwy na'r hyn a ragwelwyd yn wreiddiol, am y chwarter cyntaf o leiaf, a hynny am sawl rheswm. Felly, tybed a ydym yn gweld unrhyw anghysondebau rhyfedd ond calonogol eraill, neu fel arall, yn rhywfaint o'r data ar y trethi eraill.
O ran y dreth trafodiadau tir a’r data alldro ar gyfer 2018-19, wel mae hynny £12 miliwn yn is na rhagolwg cyllidebol olaf Llywodraeth Cymru ym mis Rhagfyr y llynedd. £239 miliwn oedd y ffigur hwnnw. Ac roedd rhagolwg mwy diweddar gan y Swyddfa Cyfrifoldeb Cyllidebol, a gyhoeddwyd ochr yn ochr â datganiad y gwanwyn ym mis Mawrth, yn rhagweld y byddai'r refeniw ar gyfer 2018-19 yn £234 miliwn. Bydd y rhagolwg refeniw nesaf yn cael ei gyhoeddi ochr yn ochr â gwaith y Swyddfa Cyfrifoldeb Cyllidebol gyda'r gyllideb ddrafft ym mis Tachwedd.
Mae'r data diweddaraf a gyhoeddwyd gan Awdurdod Cyllid Cymru yn nodi bod refeniw'r dreth trafodiadau tir rhwng 1 a 31 Awst 2019 yn £88.5 miliwn. Mae hynny 4 y cant yn is na'r un cyfnod y llynedd. A chredaf ei bod yn deg dweud bod y dreth trafodiadau tir yn dreth eithaf anwadal o ran ei natur, felly efallai ei bod yn anoddach ei rhagweld. Ac o ran y dreth gwarediadau tirlenwi, rhagolwg Swyddfa Cyfrifoldeb Cyllidebol ar gyfer 2019-20 yw £41 miliwn. Felly, mae hynny £2 filiwn yn is na rhagolwg Llywodraeth Cymru yn ôl ym mis Rhagfyr 2018, ond unwaith eto, wrth inni symud tuag at ein nod o ddyfodol diwastraff, bydd y swm o arian a geir drwy'r dreth gwarediadau tirlenwi yn gostwng yn naturiol dros amser.