5. Pa gamau y mae Llywodraeth Cymru yn eu cymryd i wella mynediad cleifion at ofal iechyd yng Ngorllewin De Cymru? OAQ54644

Llywydd, diolchaf i'r Aelod am y cwestiwn. Mae byrddau iechyd yng Nghymru yn parhau i gymryd amrywiaeth o gamau i wella mynediad at bob gwasanaeth gofal iechyd sy'n ddiogel, yn gynaliadwy ac mor agos â phosibl i gartrefi pobl.

Diolch, Prif Weinidog. Wrth gwrs, er y bu rhywfaint o gynnydd o ran gwella mynediad, ceir un maes lle'r ydym ni'n dal i berfformio'n wael, sef yr amseroedd ymateb brys. Dros y toriad, cysylltodd etholwr â mi yr oedd ei riant oedrannus wedi dioddef strôc. Ond, ar ôl aros dros awr a hanner am ambiwlans, fe wnaethon nhw benderfynu gyrru i'r adran damweiniau ac achosion brys eu hunain. Nawr, nid dyma'r tro cyntaf i hyn ddigwydd, ac ychydig fisoedd yn ôl arhosodd un arall o'm hetholwyr am oriau am ymateb brys yn dilyn strôc hefyd. Felly, Prif Weinidog, pam mae cleifion strôc yn wynebu'r oedi hwn a allai fygwth eu bywydau, a beth mae Llywodraeth Cymru yn ei wneud i wella amseroedd ymateb brys?

Diolchaf i'r Aelod am y cwestiwn atodol ac am ei chydnabyddiaeth o'r cynnydd a wnaed mewn agweddau ar y gwasanaeth iechyd. Bydd yn gwybod bod diwygiadau i'r gwasanaeth ambiwlans yn golygu bod ymatebion coch wedi eu bodloni erbyn hyn uwchlaw'r targed a osodwyd gennym ni ar eu cyfer am 47 mis yn olynol. Mae amseroedd ymateb oren—y categori nesaf i lawr—wedi bod yn destun adolygiad oren, ac rydym ni'n cydnabod bod pethau y mae angen i ni eu gwneud i fireinio'r categori hwnnw, ac mae cleifion strôc yn destun pryder penodol yn y categori hwnnw. A gwn fod y Gweinidog iechyd yn effro i hynny, mae'n gweithio gyda swyddogion ar hynny. Mae'n fater yr ydym ni'n ei gymryd o ddifrif, a byddwn yn parhau i weld beth y gellir ei wneud i'w wella o fewn y system sydd gennym ni.

Wel, nid yw hyn yn ymwneud ag amseroedd aros am ambiwlansys yn unig, ond amseroedd rhyddhau o ambiwlansys hefyd.

Yn ddiweddar, pasiodd eich Llywodraeth ei datganiad brys ar yr hinsawdd, ac eto mae gennym ni gleifion ac ymwelwyr yn gyrru rownd a rownd mewn cylchoedd mewn mannau parcio yn ysbytai Treforys, Singleton a Thywysoges Cymru, gan gyfrannu'n ddiangen at lygredd lleol. Mae hefyd yn atal, yn llythrennol, mynediad at ofal iechyd drwy apwyntiadau wedi ei colli i rai, ond mae o leiaf yn peryglu lles pobl eraill y mae eu hymwelwyr yn rhoi'r ffidil yn y to. Ni all hwn fod yn gwestiwn ar gyfer teithio llesol a chludiant cyhoeddus a thechnoleg yn unig. A allwch chi ddweud wrthym ni beth mae byrddau iechyd yn ei wneud i geisio datrys y broblem benodol hon?

Wel, Llywydd, nid wyf i'n siŵr beth mae'r Aelod yn ei awgrymu—pa un a yw'n awgrymu mai'r ateb yw ei gwneud hi'n haws i geir barcio mewn ysbytai. Mae ein hymdrechion ni ac ymdrechion byrddau iechyd yn canolbwyntio ar gynlluniau teithio cynaliadwy, gan wneud yn siŵr bod cludiant cyhoeddus yn cyd-fynd ag ysbytai fel y gall pobl deithio'n hawdd yn y modd hwnnw i ysbytai, a thrwy wasgaru rhai o'r amseroedd y caiff apwyntiadau eu trefnu ac y cynhelir oriau ymweld, fel nad oes gennych chi nifer fawr o bobl yn cydgyfarfod ar safle ar adeg benodol. Mae'n rhaid i ni gael cynlluniau teithio cynaliadwy, ac ni fydd dibynnu'n syml ar fwy a mwy o geir yn gallu gwneud eu ffordd i ysbytai yn darparu hynny, ac yn sicr ni fydd yn darparu unrhyw ateb i argyfwng hinsawdd.