8. Sut y mae Llywodraeth Cymru yn bwriadu gwella cydnerthedd yn y sector iechyd? OAQ54675

Diolch i'r Aelod. Mae byrddau iechyd, awdurdodau lleol a'r gwasanaeth ambiwlans wedi datblygu cynlluniau cydnerthu ar y cyd ar gyfer y gaeaf hwn. Cytunir ar y fersiynau terfynol yr wythnos hon. Mae rheoli cyfnodau dwys o bwysau yn parhau i fod yn her, ond mae staff iechyd a gofal cymdeithasol yn parhau i ddarparu gwasanaethau hanfodol bob dydd.

Diolch am yr ateb hwnnw, Gweinidog. Fel y dywedasoch, unwaith eto, mae ein gweithwyr iechyd proffesiynol yn paratoi eu hunain ar gyfer pwysau'r gaeaf. Felly, pa gamau yr ydych chi wedi'u cymryd i sicrhau bod pob maes a nodwyd dros y blynyddoedd, lle y ceir arfer da, wedi'i wreiddio yn y cynlluniau ar gyfer y flwyddyn nesaf hon?

Diolch i'r Aelod am y cwestiwn pwysig hwnnw. Rydym wedi gweithio dros flynyddoedd lawer i sicrhau bod y gwersi a ddysgir mewn un rhan o Gymru yn cael eu lledaenu i rannau eraill hefyd. Mae arian sydd wedi'i gadarnhau dros y degawd diwethaf wedi bod wrth wraidd hynny erioed. Dyna pam, ar 1 Hydref, pan gyhoeddodd y Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol £30 miliwn ar gyfer cydnerthedd y gaeaf—a gyhoeddwyd yn gynharach nag erioed o'r blaen—mae £17 miliwn o hwnnw wedi mynd yn uniongyrchol i'r byrddau partneriaeth rhanbarthol, oherwydd bod dysgu'r gwersi yn y gwasanaeth iechyd, mewn cyfnod o aeaf, yn gorfod cynnwys y gwasanaethau gofal cymdeithasol yn ogystal â'r gwasanaeth iechyd. Nawr, hyd yn hyn, mae'r arian wedi mynd yn uniongyrchol i'r gwasanaeth iechyd, ac mae'r gwasanaeth iechyd yn gwneud y penderfyniadau. Nawr, penderfynir ar y cyd ar £17 miliwn yn y byrddau partneriaeth rhanbarthol hynny, gan ganiatáu i'r gwersi sydd wedi'u dysgu yn y gorffennol diweddar gael eu cymhwyso'n ehangach ledled awdurdodau lleol, a bod dysgu'n digwydd rhwng byrddau iechyd hefyd.

Yn olaf, Angela Burns.

Diolch, Llywydd. Wrth gwrs, ffordd arall o feithrin cydnerthedd yw ystyried y gwasanaeth iechyd yn ei gyfanrwydd. A byddwch yn gwybod ein bod ni, yn y Gorllewin, wedi'i chael hi'n anodd darparu gwasanaethau iechyd cynaliadwy a chadarn ar gyfer y cyfan o'r Gorllewin. Ac mae cynllun i adeiladu ysbyty newydd efallai, ac mae ansicrwydd parhaus, wrth gwrs, felly, ynghylch dyfodol Glangwili a dyfodol Llwynhelyg. A hoffwn i wybod, Prif Weinidog, a allwch chi ddweud wrthym a yw Llywodraeth Cymru mewn gwirionedd wedi derbyn unrhyw fath o gais neu ymchwiliad gan Fwrdd Iechyd Prifysgol Hywel Dda o ran y posibilrwydd o gael arian i symud hyn ymlaen. Nid oes pobl yn dod i'r Gorllewin ar hyn o bryd oherwydd bod yr ardal gyfan mewn cyflwr o ansicrwydd, ac mae angen inni wybod a oes gan y syniadau botensial a phosibilrwydd mewn gwirionedd, neu ai breuddwyd gwrach yn unig ydyn nhw.

Wel, Llywydd, rwy'n llongyfarch y clinigwyr hynny yn ardal Hywel Dda sydd wedi arwain y sgwrs am natur gyfnewidiol y galw a'r ddarpariaeth yn y rhan honno o'r De-orllewin. Ac rydym ni'n edrych ymlaen at gael y fersiwn nesaf o gynigion gan y bwrdd iechyd, fel y gallwn edrych am ffyrdd o'u cefnogi yn yr ymdrech honno. Ond dechreuodd yr Aelod drwy wneud pwynt pwysig, meddyliais i—bod angen i'r gwasanaeth iechyd gael ei weld yn ei gyfanrwydd, ac ni all hynny olygu canolbwyntio ar ysbytai'n unig. Ers gormod o amser, mae'r ddadl yn y De-orllewin yn aml wedi cael ei felltithio drwy feddwl bod y gwasanaeth iechyd yn golygu ysbytai. Yr hyn a olygwn wrth 'yn ei gyfanrwydd' yw dibyniaeth ar y rhyngwyneb rhwng gofal sylfaenol a gofal eilaidd, ond hefyd y rhyngwyneb rhwng y gwasanaeth iechyd a'r gwasanaethau gofal cymdeithasol. Ac mae rhai o'r cynigion mwyaf dychmygus—wrth ystyried cwestiwn Caroline Jones—a rhai o'r ffyrdd mwyaf dychmygus y mae'r arian a ddarperir ar gyfer clystyrau gofal sylfaenol yng Nghymru wedi'i ganfod yn Sir Benfro. Mae defnydd o'r arian yno mewn gofal sylfaenol, gan gynnwys y trydydd sector hefyd, i mi yn enghraifft eithaf da o'r hyn y dylem ni ei olygu mewn gwirionedd wrth sôn am wasanaeth 'yn ei gyfanrwydd', yn hytrach na gwasanaeth sydd bob amser yn canolbwyntio ar ddim ond un rhan, a'r rhan fwyaf gweladwy, fwy na thebyg, o'r hyn y mae'r gwasanaeth iechyd yn ei wneud.

Diolch i'r Prif Weinidog.