7. Pa gynnydd sy'n cael ei wneud o ran cynhyrchu concordat rhwng Llywodraeth Cymru a Llywodraeth y DU ynghylch trafodaethau masnach yn y dyfodol? OAQ54722

Rwy'n ofni bod cynnydd ar goncordat ar gyfer masnach, a pheiriannau rhynglywodraethol cysylltiedig, wedi cael ei ohirio oherwydd yr etholiad cyffredinol.

Mae honno'n sefyllfa siomedig iawn, Weinidog, oherwydd, yn amlwg, rydym yn deall yn iawn fod Llywodraeth y DU fel pe bai'n credu bod negodiadau masnach yn fater a gedwir yn ôl, ac na fydd y cenhedloedd datganoledig yn cymryd rhan yn y negodiadau hynny. Nid yw'n ymwneud â'r negodiadau o reidrwydd, ond bydd gosod yr agenda ar gyfer y negodiadau hynny'n hollbwysig. Rwy'n credu ei bod yn bwysig fod Llywodraeth Cymru yn cael mewnbwn ar ryw bwynt ar y cam hwnnw, oherwydd gwyddom y bydd gweithredu negodiadau masnach—bydd y cymwyseddau datganoledig yma.

Mae pawb yn sôn am y gwasanaeth iechyd gwladol a goblygiadau cytundeb masnach rhwng y DU ac UDA mewn perthynas â'r gwasanaeth iechyd gwladol, ond mae llawer o negodiadau masnach eraill yn mynd rhagddynt. O ran yr un gyda Corea, mae'n bosibl y byddwn eisiau siarad am y sefyllfaoedd hawliau dynol mewn gwledydd rydym eisiau cael cytundeb masnach â hwy, ac a yw hynny'n briodol yn dibynnu ar eu statws hawliau dynol a'u profiad.

Felly, beth y mae Llywodraeth Cymru yn ei wneud, mewn gwirionedd, i ddylanwadu ar unrhyw negodiadau masnach yn y dyfodol ac i fod wedi'i chynnwys ar y camau cynnar i osod y mandadau ar gyfer y negodiadau er mwyn i Gymru elwa ar fanteision y negodiadau, ac i sicrhau bod buddiannau Llywodraeth Cymru yn cael eu cynnwys mewn unrhyw gytundeb masnach hefyd?

Rydym wedi dweud yn glir iawn wrth Lywodraeth y DU ei bod yn hanfodol ein bod yn rhan o unrhyw negodiadau masnach. Mae'r Ysgrifennydd Gwladol wedi cytuno i sefydlu fforwm cyd-weinidogol ar fasnach. Y broblem yw, bob tro rydym yn dechrau ar hyn yma, mae yna newid, ac mae'r personél yn newid. Felly, rydym yn datblygu perthynas gyda'r Gweinidog perthnasol, rydym yn gwneud llawer o waith, yna rydym wedi cael Prif Weinidog newydd ac yn awr mae gennym etholiad cyffredinol, felly mae'n rhaid i ni ddechrau o'r dechrau eto. Mae'n sefyllfa wirioneddol rwystredig.

Yn y gorffennol, rydym wedi cael rhywfaint o sicrwydd y byddwn yn rhan o'r broses o ddatblygu safbwyntiau negodi. Mae yna gydnabyddiaeth, rwy'n credu, fod yn rhaid i ni gymryd rhan mewn meysydd lle mae gennym gyfrifoldeb datganoledig, neu fel arall, byddant yn llofnodi cytundebau masnach, o bosibl, a byddwn yn gyfrifol am weithredu cytundebau masnach nad ydym yn cytuno â hwy. Yn sicr, mewn perthynas â'r GIG, er enghraifft, rydym yn gwbl glir nad ydym eisiau i gwmnïau fferyllol o America gael mynediad at ein marchnadoedd.

Felly, yn syth ar ôl yr etholiad cyffredinol, rwy'n credu ei bod yn hanfodol inni bwyso am gynnydd pellach. Rydym wedi mynd mor bell ag y gallwn, rwy'n credu, o ran creu perthynas ddwyochrog, ond mae angen sefydlu'r peirianwaith yn awr fel y gallwn symud ymlaen a bod yn barod ar gyfer y negodiadau masnach hynny cyn iddynt ddechrau siarad â gwledydd eraill.

Diolch yn fawr, Weinidog.