Part of the debate – Senedd Cymru am 6:53 pm ar 7 Ionawr 2020.
Nid wyf am gymryd rhan yn y ddadl fetaffisegol bron a gafwyd am natur foesegol y Bil, ond byddaf yn cefnogi'r hyn sydd wedi cael ei ddweud gan Llyr Gruffydd a David Rowlands am y ffaith bod angen y lefel honno o reoleiddio ar anifeiliaid sy'n teithio gyda'r syrcasau. Rwy'n cytuno â hynny ac rwy'n credu bod hynny'n rhywbeth y mae angen ei gryfhau yn y Bil.
Achubodd Llyr y blaen arnaf. Roeddwn yn mynd i dalu teyrnged i Linda Joyce-Jones hefyd. Fe wnaethoch chi ddweud ei bod hi yn yr oriel. Ni allaf ei gweld hi, ond mae hi'n ymgyrchydd sydd i'w chroesawu'n fawr ac fe wnaethom ni gynnal digwyddiad ar y cyd ar 8 Hydref yn galw am wahardd pob anifail gwyllt, a phob anifail, mewn syrcasau a sioeau teithiol yn gynharach eleni. Felly, mae hyn yn rhywbeth sydd i'w groesawu, ac fel y mae Aelodau eraill wedi'i ddweud—nid wyf am roi halen ar y briw, Gweinidog—rhywbeth y mae'n hen bryd ei weld. Mae croeso mawr iawn iddo.
Pan fydd pobl ifanc yn dod i'r Senedd o'r ysgol, un o'r pethau yr wyf yn ceisio ei bwysleisio iddynt yw ein bod yn gwneud pethau go iawn a fydd yn effeithio ar eu bywydau. Yng nghynllun Tir-y-berth, bu syrcas Mondao yn arddangos anifeiliaid gwyllt yno ac roedd protest fawr yn fy etholaeth i, yn Nhir-y-berth—roedden nhw'n ei alw'n Bargoed, ond nid dyna oedd e'; roedd yn bellach i fyny'r cwm. Roedd plant o'r ardal honno wedi mynd i'r syrcas. A'r cwestiwn yr wyf wedi ei ofyn dro ar ôl tro i'r plant hynny sy'n ymweld yw, 'a ydych chi o blaid anifeiliaid gwyllt mewn syrcasau?' Gan ddilyn y drafodaeth a'r math o drafodaeth a gawsom ni yn y fan yma, mae'r canlyniad bron bob amser yn unfryd yn erbyn—hyd yn oed y plant hynny a fu yn y syrcas. Y nhw yw eu cynulleidfa. Roedden nhw wedi bod yn y syrcas ac roedden nhw'n dweud nad oedd angen yr anifeiliaid gwyllt yn y syrcas, ac felly mae'r gwaharddiad hwn yn amserol.
A dyna ichi syrcas Mondao—maen nhw wedi ymosod arna i ar Facebook. Fe wnes i fideo yn dilyn cwestiwn a ofynnais i'r Prif Weinidog. Roedd 14,000 wedi ei wylio gan gyrraedd cyn belled ag Awstralia ac roedden nhw'n ymosod arnaf am alw am y gwaharddiad hwn, felly mae hynny'n dweud wrthyf ei fod yn sicr yn werth ei wneud, oherwydd pan fydd rhywun yn ymosod arnoch chi, rydych chi'n gwybod eich bod chi'n iawn. Rwy'n credu ei fod yn sicr—[torri ar draws.] Mae'n sicr—[torri ar draws.] Mae'n sicr—[torri ar draws.] Wel, dyma synnwyr y fawd i mi; mae bob amser yn gweithio i mi [chwerthin.] Mae'n sicr yn wir—[torri ar draws.] Mae'n sicr yn wir ei fod yn symleiddio deddfwriaeth hefyd. Cyn i mi gael fy ethol yn Aelod Cynulliad yn y fan yma, tynnwyd cais am drwydded syrcas gan Thomas Chipperfield oherwydd nad oedd DEFRA yn hapus ag amodau byw rhai o'u hanifeiliaid, ond roeddent yn dal yn cael cynnal sioe gyhoeddus yng nghynllun Tir-y-berth am nad oedd y rheoliadau'n berthnasol yng Nghymru. Felly, mae angen i'r ddeddfwriaeth hon fynd i'r afael â hynny ac rwy'n credu y bydd y ffaith y bydd y gwaharddiad yn weithredol ledled y DU yn mynd i'r afael â hynny.
Roedd llawer o'r bobl a oedd yn y digwyddiad yr oeddwn yn ei gyd-lywyddu â Llyr yn galw am ddeddfwriaeth ehangach, gryfach, ond rydym ni hefyd yn ymwybodol o'r rheoliadau lles anifeiliaid (trwyddedu arddangosfeydd anifeiliaid) y mae'r Gweinidog wedi'u crybwyll, a byddwn yn gobeithio y byddai cyfle i ymdrin â materion drwy'r rheini hefyd, er fy mod i wedi cael sylwadau gan etholwyr sy'n pryderu am effaith hynny ar sioeau cŵn. Felly, wyddoch chi, rydych chi'n ceisio gwneud un peth ac mae rhywbeth arall yn mynd o'i le, felly mae gwleidyddiaeth. Ond rwy'n credu, yn fyr, fy mod yn fodlon croesawu'r ddeddfwriaeth hon ac, er gwaethaf yr amheuon hynny sydd wedi cael eu mynegi yn y Siambr hon, rwy'n falch o'i gweld yn mynd yn ei blaen.