3. Datganiad gan y Gweinidog Addysg: Fframwaith Cwricwlwm Cymru

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:25 pm ar 28 Ionawr 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Suzy Davies Suzy Davies Conservative 3:25, 28 Ionawr 2020

(Cyfieithwyd)

Felly, wrth edrych ar y £39 miliwn yr ydych chi wedi ei ddyrannu eisoes, dros sawl blwyddyn, i sicrhau bod athrawon yn barod ar gyfer y cwricwlwm newydd hwn, a wnewch chi roi rhyw amcan inni o faint o hynny fydd yn mynd i roi amser i'r rhai sy'n dylunio'r cwricwlwm—o fewn yr ysgolion ac ymysg ysgolion hefyd? Beth mae'r athrawon wedi ei ddweud wrthych chi hyd yn hyn ynghylch sut y byddan nhw'n gallu rheoli'r absenoldebau hyn neu'r angen am absenoldebau, sut i greu'r amser digyswllt hwnnw o fewn y diwrnod ysgol? Roeddwn i'n clywed eich anogaeth i beidio â bwrw ymlaen yn rhy gyflym yn hyn o beth, ond mewn gwirionedd, mae'r amser wedi mynd yn brin—nid yw 2022 mor bell i ffwrdd â hynny. Ac wrth gwrs, fe fyddwn ni'n edrych ar ddeddfwriaeth yn fuan iawn, sy'n fy ngwneud i braidd yn bryderus gan fod peth o'r gwaith ar yr elfen allweddol hon o gyflawni gweithrediad, os mynnwch chi, heb ei gwblhau eto, ac felly mae'n rhaid i mi ofyn: beth fydd wedi cael ei gwblhau erbyn inni gyrraedd y cam y cawn wahoddiad i gyflwyno gwelliannau i'ch deddfwriaeth chi?

Rydych chi'n sôn llawer yn eich datganiad am gyd-lunio ac am ymarferwyr, ac o ran addysgeg rwy'n gweld pwrpas hynny'n amlwg, ond nid oeddech yn sôn dim am gymunedau a theuluoedd yn y darlun hwn o gyd-lunio. Rwyf i o'r farn y bydd hyn yn hanfodol, yn enwedig ar gyfer y meysydd mwy sensitif a gorfodol yn y cwricwlwm os ydyn nhw am weithio, ac i osgoi teuluoedd gofidus yn dewis addysg yn y cartref i'w plant fel protest yn erbyn yr hyn a ymddengys yn golled o'r hawl i dynnu'n ôl.

A wnewch chi roi rhyw syniad i ni ar y cam hwn, er enghraifft, o'ch ffydd chi, BAME, rwy'n credu y gelwir hyn yn 'grŵp cynnwys cymunedau', os wyf i'n iawn, a fydd hwnnw'n fforwm canolog ynteu a fydd yna fersiynau lleol o hynny? Oherwydd rwy'n awyddus iawn i ddeall beth fydd swyddogaeth y gymuned ar lefel leol wrth lunio'r cwricwlwm lleol hwnnw. Os bydd y gymuned yn cyfrannu'n lleol, a theuluoedd yn enwedig, pwy fydd yn gyfrifol am dynnu'r holl waith lleol hwnnw ynghyd os nad yw hyn, gobeithio, yn ymwneud ag ymarferwyr yn unig? Beth fydd swyddogaeth y consortia yn y darn arbennig hwnnw o waith? Ac efallai unwaith eto, i fod yn graff—nid wyf i'n disgwyl ichi allu ateb hynny heddiw—ond tybed a allwch chi roi rhyw syniad inni o faint o dynnu'n ôl sydd wedi bod ac efallai ar ba sail y bu hynny, dros y pum mlynedd diwethaf, dyweder, fel y gallwn ni gael rhywfaint o ddealltwriaeth gynnar am y broblem a allai godi o ganlyniad i ddileu hawliau rhieni i dynnu'n ôl.

A wnewch chi roi syniad inni o'r modd y mae plant sydd eisoes yn cael eu haddysg yn y cartref oherwydd dewis y rhieni, ond hefyd y plant sy'n cael addysg heb fod mewn ysgol am resymau eraill, sut y bydden nhw'n cael mynediad i'r cwricwlwm newydd hwn, yn arbennig gan fod llawer ohonyn nhw'n dibynnu ar gymorth allanol annibynnol ar gyfer yr addysg a gynigir i'r plant? Rwy'n credu fy mod i wedi codi pryderon gyda chi eisoes ynghylch pwy all gael mynediad i blatfform Hwb, ac ar hyn o bryd, ni fydd ysgolion annibynnol yn cael gwneud hynny. Ond fe hoffwn i gael rhyw arwydd o sut yr ydych chi'n credu y gallai darparwyr addysg annibynnol, ar wahân i ysgolion annibynnol, wneud hynny i sicrhau nad yw'r plant nad ydyn nhw mewn ysgol yn cael eu rhoi dan anfantais.

Ac yna, ar fater rhagnodi, fe wn i'n hollol eich safbwynt chi yn hyn o beth. Gwn nad ydych chi'n dymuno gweld hynny. Rwy'n eich canmol chi—mae'n rhaid imi ddweud hyn—am gyfeirio o leiaf at sgiliau achub bywyd brys yn y canllawiau. Ond tybed a yw hynny'n gofyn ychydig bach yn ormod. Pe gallech chi ei wthio ychydig ymhellach drwy ofyn i ysgolion roi rhesymau pam nad ydyn nhw'n ei gynnwys yn hytrach na chaniatáu iddyn nhw ei gynnwys, oherwydd nid yw hynny mewn gwirionedd yn symud pethau ymlaen o'n sefyllfa bresennol ni. Mae yna gymaint o ddarparwyr a sefydliadau sy'n barod i wneud y gwaith hwn, nid yw fel pe na allai ysgolion fodloni'r galw'n hawdd, ac nid wyf yn awyddus i'w gweld yn dod o hyd i resymau i beidio â gwneud hyn.

Fe roddaf gyfle i eraill—gan fy mod i'n siŵr y bydd hyn yn digwydd—godi mater statws a phresenoldeb yr hyn yr ydych chi'n ei alw yn 'ddimensiwn Cymreig' yn y cwricwlwm. Rwyf am adael hynny i rywun arall.

Ond mae yna un peth mwy penodol yr hoffwn i ei ofyn i chi, Gweinidog. Yr wythnos hon, wrth gwrs, rydym ni'n cofio am  erchyllterau'r Holocost. Nid hanes yn unig yw hyn ac nid rhywbeth sy'n cael ei ddarlunio fel enghraifft ynghylch hil-laddiad neu gydraddoldeb; yn fy marn i, mae hyn yn rhywbeth y mae'n rhaid ei ymgorffori yn ein DNA cyfunol. Nid yn unig oherwydd y Pwyliaid a'r Iddewon a'r Roma a'r bobl anabl a'r bobl Lesbiaidd, Hoyw, Ddeurywiol a Thrawsrywiol a ddioddefodd, ond am ei fod yn rhywbeth sy'n wir annirnadwy. Does dim angen atal addysgu am yr Holocost, ac rwy'n derbyn popeth a glywsom ni gan y Dirprwy Weinidog yn gynharach, ond a fyddech chi'n ystyried rhoi lle blaenllaw i'r Holocost o fewn y canllawiau pan fyddant yn mynd allan i ymgynghoriad pellach? Diolch.