Part of the debate – Senedd Cymru am 3:22 pm ar 28 Ionawr 2020.
Diolch yn fawr iawn, Gweinidog, am ddatganiad cynhwysfawr iawn ar y daith hyd yn hyn. A gaf i fynegi fy niolch i bawb arall sydd wedi bod â rhan yn yr hyn sy'n edrych, yn sicr, fel cryn dipyn o waith caled? Rwyf wedi egluro o'r blaen fod y Ceidwadwyr Cymreig wedi dadlau ers tro y dylem adael llonydd i athrawon ddysgu, ac rydym eisoes yn cefnogi rhai o'r newidiadau mewn egwyddor. Mae hynny'n mynd law yn llaw â'n craffter ni, os hoffech chi, o ran chwilio am fwy o wybodaeth ynghylch sut beth fydd y craffu o ran atebolrwydd a'r dull o fesur y dyfodol—agweddau yr wyf i'n siŵr y byddwn yn dychwelyd atyn nhw ryw ddiwrnod eto.
Yn bersonol, rwy'n gobeithio ein bod ni'n symud oddi wrth yr awyrgylch hon o orfod sefyll 13 neu 14 o bynciau TGAU, neu o leiaf arholiadau blwyddyn 11, er mwyn profi eich gallu. Fe ddaw yn fater o ofyn gormod ohonoch chi, o'i ystyried felly. Os ydym am osgoi addysg ar gyfer arholiadau'n unig, ac rwy'n gobeithio ein bod ni i gyd o'r un farn yn hyn o beth, bydd angen dod o hyd i ffordd y gall disgyblion ddangos eu cyflawniadau ar draws y cwricwlwm ehangach hwn, ac eto, rwy'n amau'n gryf y bydd hynny'n rhywbeth y byddwn yn ei drafod eto.
Mae fy nghwestiwn cyntaf yn ymwneud â'r pwynt a wnaethoch chi, Gweinidog, ynglŷn â gweithredu—sut y caiff hynny ei gyflawni a sut mae pethau ar y cam datblygu hwn. Rydym yn gorfod aros am ryw 18 mis i gael rhai fframweithiau cwbl allweddol ar ganllawiau, yn anad dim ar feysydd mwy sensitif y cwricwlwm, nad ydyn nhw'n rhoi'r amser i ymarferwyr na'r amrywiaeth o gydlunwyr—mae'n well gennyf i o hyd eu galw nhw'n 'gydgynhyrchwyr'—i fynd i'r afael â hyn erbyn y byddwn ni wedi cyrraedd 2022. Felly, tybed a wnewch chi roi rhyw amcan inni ynghylch pam ydych chi'n credu, o gofio'r gwaith aruthrol sydd wedi ei wneud eisoes ar hyn, y bydd yn rhaid inni aros cyhyd am fframweithiau a chanllawiau manwl ar y meysydd mwy sensitif hynny.
Wrth gwrs, mae llenwi'r cwricwlwm â deunydd yn parhau i fod yn her graidd ar yr adeg hon yn y datblygiad. Mae'r canllawiau, fel ag y maen nhw, yn ddefnyddiol, ac nid wyf yn honni nad ydyn nhw ddim. Ond yn anochel rwy'n amau y bydd athrawon presennol yn parhau i ddibynnu ar y corff sylweddol o wybodaeth sydd ganddyn nhw, a hyd yn oed ar rai o'r adnoddau sydd ganddyn nhw eisoes, i benderfynu ar yr hyn y maen nhw'n mynd i'w wneud pan fyddan nhw'n mynd i'r ysgol ar fore Llun ac yn gorfod sefyll o flaen dosbarth o blant blwyddyn 7. Rwy'n credu, o'r hyn a glywaf i, mai'r ysgolion uwchradd sy'n mynd i weld yr her fwyaf yn y newid hwn, os caf ei roi felly.