Part of the debate – Senedd Cymru am 4:38 pm ar 28 Ionawr 2020.
Diolch yn fawr. Dwi yn meddwl bod—. Dwi'n mynd i siarad yn Gymraeg, John, achos dwi'n ymwybodol bod dy Gymraeg di yn arbennig o dda—dwi'n siŵr bod dim eisiau hynny arnoch chi, ond cawn ni weld—jest i ddweud fy mod i'n hapus iawn gyda faint o frwdfrydedd sydd yn codi nawr yn ardal Casnewydd a thu hwnt o ran y Gymraeg, ac mae'n dda i weld nawr y bydd ysgol newydd yn dod i'r ardal. Mae'r ysgolion sydd yna'n llawn dop yn barod, felly mae yna gyfleoedd i bobl sicrhau bod yna ddigon o bobl yn siarad. A'r pwynt nesaf, wedyn, yw sicrhau eu bod nhw yn ei siarad tu fas i'r ysgol, a dyna ble mae'r—. Mae yna ddwy nod gyda ni: un yw cynyddu'r nifer sy'n gallu, ond yr ail yw bod pobl actually yn defnyddio'r Gymraeg, ac mae'n rhaid inni ddyblu faint sy'n defnyddio'r Gymraeg. Mae'n rhaid inni sicrhau bod yna gyfleoedd cymdeithasol. Dyna pam rŷn ni'n gwneud pethau fel Dydd Miwsig Cymru. Dwi'n siŵr bod yna bethau sy'n digwydd ar Ddydd Miwsig Cymru yn ardal Casnewydd, a byddai'n grêt pe gallech chi roi gwybod i bobl am y cyfleoedd hynny.
Mae yna gyfleoedd hefyd i ddysgwyr ddod at ei gilydd drwy bethau fel Siarad, sy'n brosiect ychwanegol rŷn ni wedi'i ddechrau gyda'r ganolfan Gymraeg. Felly, dwi yn meddwl bod yn rhaid inni edrych ar beth yw'r cyfleoedd yma i ddefnyddio'r Gymraeg unwaith rŷn ni wedi dysgu pobl, ac yn arbennig efallai yr oedolion, pan fyddant yn gallu ei defnyddio, fel nad yw'n iaith artiffisial, fel mae rhai pobl wedi ei gweld.
Un o'r pethau sy'n bwysig i fi yw inni ailgodi'r ymwybyddiaeth yn yr ardal honno. Cwpl o wythnosau yn ôl, es i am dro i ardal Llanthony, sydd jest ar y ffin â Lloegr. Mae gymaint o arwyddion Cymraeg yn yr ardal. Rŷch chi'n anghofio, ar un adeg, roedd yr holl ardal honno yn eithaf Cymreig. Mae'n rhaid inni jest ailgodi'r ymwybyddiaeth yma—mai dyma o ble mae'r bobl yna'n dod.