1. Cwestiynau i Weinidog yr Amgylchedd, Ynni a Materion Gwledig – Senedd Cymru ar 29 Ionawr 2020.
2. Pa gamau pellach y bydd Llywodraeth Cymru yn eu cymryd i ddatblygu ei pholisi ar gyfer rheoli adnoddau naturiol mewn trefi a dinasoedd? OAQ54997
Diolch. Disgwylir i 'Gweithredu'r Polisi Adnoddau Naturiol: ciplun' gael ei gyhoeddi gan Lywodraeth Cymru y mis nesaf. Bydd datganiadau ardal Cyfoeth Naturiol Cymru yn chwarae rhan allweddol yn datblygu dulliau sy’n seiliedig ar le i helpu i weithredu'r blaenoriaethau a'r cyfleoedd yn y polisi adnoddau naturiol.
Diolch, Weinidog. Mae'r rhan fwyaf o bobl yng Nghymru yn byw mewn ardaloedd trefol, ac yn ein hardaloedd trefol mewnol, ceir llawer o broblemau sy’n ymwneud ag ansawdd aer a diffyg mannau gwyrdd yn gyffredinol. Felly, credaf y byddai gwella'r amgylcheddau trefol mewnol hynny yn cysylltu pobl yn gryfach â'r byd naturiol, a buaswn yn gobeithio y byddai hynny’n arwain at well ymddygiad amgylcheddol—boed hynny drwy gymryd rhan fwy effeithiol mewn cynlluniau ailgylchu, neu’n gyffredinol drwy gefnogi'r awyr agored gwych sydd gennym yng Nghymru. Felly mae gennyf ddiddordeb, Weinidog, mewn cynlluniau fel Cynefin, a gyflawnwyd gan Lywodraeth Cymru, ac a fu’n effeithiol iawn yn fy ardal i yn Nwyrain Casnewydd, er enghraifft. Ac yn ardal Maendy ar hyn o bryd, mae gennym grŵp yn llyfrgell Maendy—grŵp o wirfoddolwyr, grwpiau cymunedol—a chanddynt syniadau i wyrddu'r amgylchedd naturiol yn yr ardal, ac mae ganddynt gryn ddiddordeb yng nghefnogaeth a chymorth Llywodraeth Cymru i'r math hwnnw o waith. Felly byddai gennyf ddiddordeb mewn clywed pa gamau pellach y gallai Llywodraeth Cymru eu cymryd i gefnogi grwpiau o'r fath ac i sicrhau ein bod yn cael amgylchedd o safon yn ein hardaloedd trefol mewnol.
Cytunaf yn llwyr â chi yn eich arfarniad o Cynefin. Credaf ei fod yn gynllun a fu'n gweithredu—. Yr egwyddorion oedd polisïau a blaenoriaethau a oedd yn canolbwyntio ar le, a chredaf ei fod wedi hwyluso llawer iawn o’r gwaith partneriaeth hwnnw y cyfeirioch chi ato. Ers i ni gael Cynefin, rydym hefyd wedi cyflwyno'r grant galluogi adnoddau naturiol a lles, cynllun cymunedau y dreth gwarediadau tirlenwi, a ddoe ddiwethaf, byddwch wedi clywed fy nghyd-Aelod, Hannah Blythyn, yn lansio'r rhaglen seilwaith gwyrdd a bioamrywiaeth ar gyfer canol trefi. Bydd y rhaglen honno’n cefnogi’r broses o roi cynlluniau amgylchedd ar waith, ac mae’n adlewyrchu Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol (Cymru) 2015, drwy gyflwyno seilwaith gwyrdd yn gynaliadwy i ganol trefi, fel nad manteision amgylcheddol yn unig a geir, ond manteision cymdeithasol ac economaidd i gymunedau lleol hefyd. Bydd gan awdurdodau lleol gyllid ar gyfer hynny, felly, os oes diddordeb gan unrhyw un sy’n gwrando heddiw, gallant ddarganfod sut y gallant gymryd rhan drwy gysylltu â'u hawdurdod lleol.
Weinidog, yn ein strategaeth adnewyddu trefol, 'Dinasoedd Byw', gwnaeth y Ceidwadwyr Cymreig addewid i sicrhau bod o leiaf 20 y cant o frigdwf trefol yng Nghymru erbyn 2030. Fe welwch fod y mudiad trefi a dinasoedd gwyrdd bellach yn mynd o nerth i nerth ledled y byd, a gallem fod yn rhan o hynny hefyd mewn gwirionedd, ac yn ei arwain. Rwyf am weld y dydd pan fydd rhai o'r priffyrdd mwyaf drwy ein dinasoedd ar hyn o bryd yn cael eu gwyrddu ar gyfer beicwyr a cherddwyr. Ac ar hyn o bryd, mae taer angen inni ddechrau meddwl mewn ffordd wahanol.
Rwyf wedi bod yn cael trafodaethau gyda Hannah Blythyn a Ken Skates ynghylch y mater hwn. Credaf eich bod yn llygad eich lle; gallwn arwain yn hyn o beth. Rwyf ar fin lansio—ym mis Ebrill mae'n debyg—y cynllun twf amgylcheddol, a oedd yn un o ymrwymiadau maniffesto'r Prif Weinidog. Ac yn sicr, byddwn yn nodi cyllid ar gyfer yr union fathau hynny o bolisïau, lle gall pobl gymryd rhan wrth edrych arno o garreg eu drws. Felly yn sicr, credaf y bydd hyn yn ein helpu i symud i'r cyfeiriad cywir.