Eitem 5 ar yr agenda yw Gorchymyn Draenio Cynaliadwy (Gorfodi) (Cymru) (Diwygio) 2020. Ac rwy'n galw ar Weinidog yr Amgylchedd, Ynni a Materion Gwledig i gynnig y cynnig—Lesley Griffiths.

Cynnig NDM7258 Rebecca Evans

Cynnig bod Cynulliad Cenedlaethol Cymru; yn unol â Rheol Sefydlog 27.5:

1. Yn cymeradwyo bod y fersiwn ddrafft o Orchymyn Draenio Cynaliadwy (Gorfodi) (Cymru) (Diwygio) 2020 yn cael ei llunio yn unol â’r fersiwn ddrafft a osodwyd yn y Swyddfa Gyflwyno ar 14 Ionawr 2020.   

Cynigiwyd y cynnig.

Diolch yn fawr, Dirprwy Lywydd. Mae'n rhaid imi ddechrau drwy ymddiheuro. Mae'r Cynulliad Cenedlaethol wedi cymeradwyo Gorchymyn bron yn union yr un fath â hwn o'r blaen. Er hynny, roedd y Gorchymyn a drafodwyd ar 26 Tachwedd y llynedd yn cynnwys camgymeriad, ac fe'i rhwystrwyd rhag dod i rym. Dim ond ar ôl y ddadl y darganfuwyd hyn. Fe gysylltodd fy swyddogion i â swyddogion y Cynulliad i weld a ellid cychwyn drwy ryw ddull arall. Serch hynny, y casgliad y daeth pawb iddo oedd bod y gwall wedi atal yr offeryn yn gyfan gwbl rhag gallu dod i rym. O ganlyniad, yn anffodus, nid oes unrhyw ateb ar gael ar wahân i ailosod yr offeryn. Ysgrifennais at y Llywydd ar 11 Rhagfyr, yn ei hysbysu am y sefyllfa a datgan fy mwriad i osod Gorchymyn diwygiedig, fel y gwnaethom ni nawr. Yn ffodus, nid yw'r newid cyfreithiol yr ydym ni'n ceisio ei gyflwyno yn y Gorchymyn yn dyngedfennol o ran ei amseriad.

Er y bydd yr Aelodau'n gwerthfawrogi bod amgylchiadau'r achos hwn yn anarferol iawn, rwy'n ymwybodol o'r angen i osgoi gwall fel hyn rhag digwydd eto mewn offeryn statudol arall. Gan hynny, rydym wedi cyflwyno gwiriad ychwanegol, gweithdrefn sicrwydd, i'n prosesau mewnol ni, ac rydym wedi rhoi gwybod i'r timau perthnasol sy'n gweithio ar baratoi is-ddeddfwriaeth.

Mae'r Gorchymyn diwygiedig yn cynnwys darpariaeth newydd ar gyfer ei gychwyn. Ym mhob ystyr arall, mae hwn yn hollol yr un fath â'r Gorchymyn a gymeradwywyd gan y Cynulliad fis Tachwedd diwethaf, ar wahân i'r flwyddyn yn y teitl. I grynhoi unwaith eto, mae'r Gorchymyn hwn yn ymwneud â systemau draenio cynaliadwy ar gyfer datblygiadau newydd, a gyflwynwyd yng Nghymru o 7 Ionawr y llynedd. Bydd SDCau, fel y'u gelwir yn fwy cyffredin, yn cynnig sawl budd o ran lleihau perygl llifogydd, amwynder, a bioamrywiaeth. Fe wnaethpwyd y Gorchymyn Gorfodi gwreiddiol i weithredu'r darpariaethau SDCau yn Atodlen 3 i Ddeddf Rheoli Llifogydd a Dŵr 2010. O dan y Ddeddf, mae angen cymeradwyaeth cyn y gall adeiladu systemau draenio ddechrau ar safleoedd newydd. Mae'r Gorchymyn yn gymwys pan nad oes cymeradwyaeth wedi ei rhoi.

Fodd bynnag, mae angen mân ddiwygiad i erthygl 21 o'r Gorchymyn gorfodi i sicrhau ei fod yn cyd-fynd â newidiadau diweddar i ddeddfwriaeth orfodi arall. Mae erthygl 21 yn cyfyngu ar y dirwyon y gellir eu pasio mewn achos diannod i uchafswm o £20,000. Fe gafodd y Gorchymyn ei ddrafftio cyn i adran 85 (1) o Ddeddf Cymorth Cyfreithiol Dedfrydu a Chosbi Troseddwyr 2012 gychwyn. Roedd Deddf 2012 yn dileu'r terfyn uchaf ar y dirwyon y gallai llysoedd ynadon eu pasio ar gyfer bron pob trosedd. I sicrhau cysondeb â throseddau tebyg, rydym yn cynnig newid y terfyn o £20,000 i ddirwy yn unig. Fe fyddai hyn yn galluogi llysoedd ynadon i basio dirwy ddiderfyn, sy'n gyson â diwygiadau i ddeddfwriaeth arall a wnaethpwyd gan Ddeddf 2012. Nid yw'r diwygiad arfaethedig yn golygu y bydd unigolion a ddyfarnwyd yn euog o dan y ddeddfwriaeth SDCau yn fwy agored i atebolrwydd, gan fod dirwyon diderfyn wedi bodoli erioed am y drosedd hon yn Llys y Goron. Ond fe fydd hyn yn lleihau'r oedi a'r gost i ddiffynyddion a'r cyhoedd. Rwy'n cymeradwyo'r Gorchymyn i'r Cynulliad.  

Diolch. A gaf i alw ar Gadeirydd y Pwyllgor Materion Cyfansoddiadol a Deddfwriaethol, Mick Antoniw?

Diolch, Dirprwy Lywydd. Fe wnaethom ni ystyried y Gorchymyn hwn yn ein cyfarfod ar 27 Ionawr 2020, ac yn dilyn hynny adroddwyd un pwynt i'r Cynulliad o dan Reol Sefydlog 21.3. Nododd y pwynt adrodd hwnnw fod y Gorchymyn hwn wedi ei gymeradwyo'n wreiddiol gan y Cynulliad yn y cyfarfod llawn ar 26 Tachwedd 2019, er hynny, ni ellid ei wneud gan nad oedd yn cynnwys darpariaeth gychwyn, fel yr adroddodd y Gweinidog. Rwy'n croesawu'r ffaith bod y memorandwm esboniadol sy'n cyd-fynd â'r Gorchymyn yn nodi'r Gorchymyn blaenorol ac yn nodi pam na ellid ei wneud. Mae'r esboniad yn cynnig eglurder defnyddiol ar gyfer y cofnod. Diolch.

Roeddwn i yn credu ein bod ni wedi bod yma o'r blaen, ond diolchaf i'r Gweinidog, sydd wedi ymddiheuro'n ormodol ac efallai, rwy'n credu, wedi mynd ymhellach na'r angen o ran derbyn neu ymddiheuro am gamgymeriad. Ac rwy'n credu y byddwn i'n dweud hefyd fy mod i'n credu mai mater i ni fel Cynulliad yw hwn. Buom yn trafod hyn o'r blaen, siaradais i ac ni sylwais i fy hun ar y gwall hwn na thynnu sylw'r Gweinidog ato ac ni wnaeth yr un aelod arall ychwaith. Felly, rwy'n credu ei fod yn fater ar y cyd, ac rwy'n credu bod y Gweinidog wedi gweithredu'n gywir drwy ei ailgyflwyno yn y modd y mae hi wedi ei wneud.

Mae hi wedi ail-bwysleisio mai'r ynadon, yn hytrach na Llywodraeth Cymru, a fydd yn gosod y ddirwy hon. Ac mae gennyf rywfaint o bryder ynghylch y cysyniad hwn o ddirwy ddiderfyn, ond pan fydd yn gymwys yn gyffredinol mewn cynifer o feysydd eraill a'i fod yno am yr un drosedd yn Llys y Goron, ni allaf wrthwynebu hynny o ran egwyddor.

Mae'n sôn bod manteision mawr i'r gosodiadau SDCau hyn. Rwy'n poeni o hyd eu bod hefyd yn gostau sylweddol iawn ac mae'n rhwystr ychwanegol y mae angen i gwmnïau adeiladu yng Nghymru ei oresgyn, ac, wrth gwrs, rydym ni eisiau annog adeiladu a chodi tai a chredaf y dylid cael cydbwysedd bob amser yn y dulliau gweithredu hyn. Ond nid ydym yn bwriadu gwrthwynebu'r offeryn statudol heddiw.

Diolch. Galwaf ar Weinidog yr Amgylchedd, Ynni a Materion Gwledig i ymateb.

Diolch, Dirprwy Lywydd, a diolch i'r ddau aelod am eu cyfraniadau. Hoffwn ddweud, wrth ateb pwynt diwethaf Mark Reckless, gan i hwn gael ei roi ar bapur y gorchymyn, cyflwynodd Cymdeithas Yswirwyr Prydain ddatganiad cefnogol mewn gwirionedd, yn benodol ar y pwynt y gwnaethoch ei godi, sef eu bod yn croesawu'n fawr y cynlluniau ar gyfer hybu'r cyflenwad o gartrefi newydd a chredwn y gall SDCau chwarae rhan ganolog o ran sicrhau bod yr eiddo newydd hyn yn cael eu hadeiladu mewn modd sy'n helpu i reoli perygl llifogydd dŵr wyneb ar lefel leol. Gan fy mod wedi gweld bod rhai pryderon wedi bod. Ac rwy'n gwybod ei fod yn fater cymharol dechnegol—y Gorchymyn hwn—ond roeddwn yn credu ei bod hi'n bwysig dangos, pan fydd pobl yn mynegi eu bod yn credu y bydd yn faich ychwanegol ar y datblygwyr, mai dyma'r hyn y mae Cymdeithas Yswirwyr Prydain yn ei ddweud. Diolch.

Diolch. Y cynnig yw bod y cynnig yn cael ei dderbyn. A oes unrhyw Aelod yn gwrthwynebu? Na. Felly, derbyniwyd y cynnig yn unol â Rheol Sefydlog 12.36.

Derbyniwyd y cynnig yn unol â Rheol Sefydlog 12.36.