Part of 4. Cwestiynau Amserol – Senedd Cymru am 3:16 pm ar 5 Chwefror 2020.
Mae'n amlwg fod pall ar amynedd y cadeirydd a’r bwrdd gyda'r prif weithredwr, ond gadewch i mi ddweud yn glir fod pall ar amynedd pobl gogledd Cymru ynghylch methiant y bwrdd iechyd, mewn partneriaeth uniongyrchol, wrth gwrs, â'r Llywodraeth Lafur hon. Nid oes ganddynt unrhyw beth ond parch at weithwyr iechyd ymroddedig, ond mae angen adfer eu ffydd fod bwrdd iechyd Betsi Cadwaladr yn addas at y diben.
Nid oes arnaf awydd mynd ar drywydd ad-drefnu er mwyn ad-drefnu, ond yn sicr, deuthum i'r casgliad, ac mae mwy a mwy o bobl yn y gwasanaeth iechyd gwladol ac o'i gwmpas yn dweud wrthyf eu bod yn cytuno â mi, efallai nad oes opsiwn bellach ond rhannu'r bwrdd iechyd diffygiol hwn—cam, fel y saif pethau, y buaswn yn barod i'w gymryd pe bawn yn dod yn Weinidog iechyd ar ôl etholiad y flwyddyn nesaf. Ond cyfrifoldeb yr arweinyddiaeth newydd, yr un dros dro a'r un barhaol, a Llywodraeth Cymru yw dangos, dros y flwyddyn a hanner nesaf, y gellir gwella'r sefyllfa er mwyn osgoi hynny. Mae pob llygad bellach ar y bwrdd, ar y swyddogion gweithredol ac arnoch chi, Weinidog.
Mae gennyf bum cwestiwn yma. Deallaf, yn gyntaf, y bydd y bwrdd iechyd yn parhau i dalu Gary Doherty nid yn unig drwy gydol y cyfnod diswyddo ond hefyd drwy gydol ei secondiad i Ymddiriedolaeth Sefydledig GIG Ysbytai Addysgu Swydd Gaerhirfryn. A ydych yn credu y gellir cyfiawnhau hynny? Yn ail, a gaf fi ofyn a yw penodi Simon Dean, dirprwy brif weithredwr GIG Cymru wrth gwrs, yn bennaeth dros dro yn nodi cynnydd, mewn rhyw ffordd, o fesurau arbennig? Yn drydydd, pan fydd prif weithredwr parhaol yn cael ei benodi, a ydych yn disgwyl y dylai fod ganddo ef neu hi gryn ddealltwriaeth a phrofiad o ddarparu gofal iechyd yn y math o ardal sydd gennym yng ngogledd Cymru—ardal wledig i raddau helaeth, ac ardal ddwyieithog? Yn bedwerydd, a wnaiff Llywodraeth Cymru amlinellu'r disgwyliadau o ran perfformiad y prif weithredwr newydd? Buaswn yn gwerthfawrogi pe baech yn osgoi termau annelwig fel 'gwella'r sefyllfa'. Yn olaf, a ydych yn cytuno â mi nad yw hyn yn ymwneud ag un unigolyn yn unig? Mae'n ymwneud â diffyg arweinyddiaeth Llywodraeth Cymru hefyd, a'r gallu i gael timau rheoli sy'n gallu cyflawni gwelliannau nad ydym wedi'u gweld hyd yma.