1. Cwestiynau i'r Gweinidog Addysg – Senedd Cymru ar 12 Chwefror 2020.
3. Pa gamau y mae'r Gweinidog yn eu cymryd i sicrhau bod pob awdurdod lleol ac ysgol yn defnyddio'r canllawiau newydd ar siarad am hunanladdiad a hunan-niweidio mewn ysgolion? OAQ55100
Lynne, ers i chi a minnau lansio'r canllawiau hynny ym mis Medi, mae copïau caled wedi'u dosbarthu i ysgolion, ac maent hefyd ar gael ar-lein ar blatfform Hwb ac ar wefan Llywodraeth Cymru. Rydym yn gweithio gyda phartneriaid i godi ymwybyddiaeth o'r mater hwn fel rhan o'n dull ysgol gyfan o ymdrin â lles emosiynol.
Diolch, Weinidog. Ac wrth gwrs, rwy'n croesawu'r canllawiau rhagorol sydd wedi’u cyhoeddi. Rwyf hefyd yn falch iawn eich bod wedi ymrwymo i gynnwys y canllawiau yn y fframwaith newydd sy'n cael ei gyhoeddi ar ddull ysgol gyfan o ymdrin ag iechyd meddwl. Ond yn y cyfamser, beth arall y gallwn ei wneud i sicrhau bod pob ysgol a phob awdurdod lleol yn ymwybodol o'r canllawiau ac yn mynd ati i'w hyrwyddo?
Lynne, yn ôl ym mis Medi, cafodd y canllawiau gyhoeddusrwydd yn ein cylchlythyr wythnosol, Dysg, i bob ysgol. Rydym wedi defnyddio amrywiaeth o blatfformau Llywodraeth Cymru i dynnu sylw, nid yn unig ysgolion, ond y gymuned ehangach, at argaeledd y canllawiau. Rwy'n falch iawn o ddweud ein bod wedi cael traffig sylweddol, o ran cliciau, ar y canllawiau penodol hynny ar ein gwefan Hwb, ac rydym wedi cael nifer o geisiadau am gopïau ychwanegol o'r canllawiau gan ysgolion unigol. Ddiwedd mis Mawrth, byddwn yn cynnal cynhadledd gyda phenaethiaid yr holl ysgolion uwchradd ac rwyf wedi gofyn i'r digwyddiad gael ei ddefnyddio i hyrwyddo argaeledd y canllawiau ymhellach ac i ystyried eu defnyddioldeb a'u defnydd gan yr ysgolion hynny.
Yn gyntaf oll, Weinidog, hoffwn ddiolch i chi a Lynne Neagle am yr holl waith rydych yn ei wneud yn y maes hwn, gan ei fod yn hanfodol bwysig. Cyfeiriodd Lynne at gwestiwn roeddwn am ei ofyn, ynglŷn â sut rydym yn sicrhau ei fod yn cyrraedd ysgolion uwchradd ac ysgolion cynradd, oherwydd wrth gwrs, un o'r materion mawr y mae gennyf bryderon yn eu cylch yw'r defnydd o gyfryngau cymdeithasol a'r ffordd y mae cyfryngau cymdeithasol yn gyrru plant sy'n agored i niwed—yn enwedig ar oedran pan fo cymaint yn digwydd yn eu bywydau. Hoffwn weld hynny'n digwydd mewn ysgolion cynradd, y math hwnnw o addysg ar gyfryngau cymdeithasol.
Felly, mewn gwirionedd, mae gennyf ddau gwestiwn. Y cyntaf yw ailbwysleisio'r pwynt a wnaeth Lynne ynglŷn â sut rydych yn trosglwyddo hyn i'n holl awdurdodau lleol. Heddiw, cawsom adroddiad siomedig iawn ar ysgolion Cyngor Sir Penfro. Felly, os ydynt yn ei chael hi'n anodd gwneud safonau addysgol, sut y maent yn ei chael hi'n anodd gwneud y safonau llesiant? Yn ail, yn benodol ar y cyfryngau cymdeithasol, gan y credaf eu bod yn achosi llawer o bryder, a oes unrhyw beth arall y gall Llywodraeth Cymru ei wneud?
Lywydd, cytunaf yn llwyr ag Angela Burns ynghylch pwysigrwydd addysgu ein plant ar niwed posibl a defnydd diogel o'r rhyngrwyd a sianeli cyfryngau cymdeithasol. Ddoe oedd Diwrnod Defnyddio’r Rhyngrwyd yn Fwy Diogel, fel y gŵyr yr Aelod, rwy'n siŵr, ac roeddwn yn falch iawn o ymuno â'r rheini a gyrhaeddodd y rownd derfynol yng nghystadleuaeth Diwrnod Defnyddio’r Rhyngrwyd yn Fwy Diogel Llywodraeth Cymru, lle roedd ysgolion cynradd ac uwchradd wedi bod yn cynhyrchu ffilmiau i dynnu sylw at beryglon defnydd amhriodol o'r rhyngrwyd a'r cyfryngau cymdeithasol ymhlith eu cyfoedion. Rwy’n siŵr y byddai’r Llywydd wrth ei bodd mai Ysgol Bro Pedr a enillodd gystadleuaeth yr ysgolion cynradd, ac roeddwn yn falch iawn o gyfarfod â hwy a gwylio eu ffilm ddoe. Felly, mae ysgolion yn fyw ac yn effro iawn i hyn. Maent yn cymryd camau rhagweithiol iawn i weithio gyda'u plant a'u myfyrwyr yn hyn o beth. Ac wrth gwrs, mae ein fframwaith cymhwysedd digidol, sef rhan gyntaf ein cwricwlwm i gael ei diwygio, yn canolbwyntio'n fawr ar sicrhau bod plant yn gwybod sut i ddefnyddio sgiliau digidol a'r cyfryngau cymdeithasol a'r rhyngrwyd mewn ffordd ddiogel, a beth i'w wneud os ydynt yn anhapus neu'n ansicr ynghylch unrhyw beth y maent yn ei weld, neu'n gweld pobl eraill yn ei wneud, gan ddefnyddio'r platfformau hynny. Ond rydych yn llygad eich lle: mae cydberthynas agos rhwng trallod a salwch meddwl a rhywfaint o'r pethau y mae ein plant a'n pobl ifanc yn cael mynediad atynt ar-lein.