3. A wnaiff y Gweinidog ddatganiad am therapïau seicolegol yng ngogledd Cymru? OAQ55073

Yn ddiweddar, comisiynodd y bwrdd iechyd adolygiad annibynnol o'i ddarpariaeth o therapïau seicolegol fel rhan o'i raglen ei hun ar gyfer gwella. Tynnodd canfyddiadau'r adolygiad sylw at enghreifftiau o arferion cadarnhaol ond gwnaeth nifer o argymhellion ar gyfer gwelliant brys hefyd, ac rwy'n disgwyl i'r rhain gael eu rhoi ar waith fel mater o flaenoriaeth.

Diolch am yr ateb hwnnw, Weinidog. Fel y gwyddoch, rwyf wedi bod yn bryderus iawn o ddarllen casgliadau'r adroddiad hwnnw, ac rwyf wedi'i ddarllen o glawr i glawr. Mae'n sôn am amrywiadau difrifol a di-alw-amdanynt yn y ddarpariaeth, mynediad, arferion a diwylliant ymhlith y rhai sy'n darparu therapïau seicolegol yng ngogledd Cymru. Amseroedd aros annerbyniol o hir mewn rhai ardaloedd; llwybrau nad ydynt yn cael digon o adnoddau ac nad ydynt yn addas i'r diben; diffyg data enfawr; ac ymhlith staff, ymdeimlad o anobaith a diymadferthedd ynglŷn â sut y gallai'r sefydliad wella ei hun.

Mae hynny, i mi, yn gwneud deunydd darllen pur ofnadwy i therapïau seicolegol sefydliad, pan ystyriwn fod Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr wedi bod yn destun mesurau arbennig ers bron i bum mlynedd. Dywedwyd wrthym pan gafodd ei wneud yn destun mesurau arbennig y byddai ymdeimlad o frys o ran gwella gwasanaethau iechyd meddwl i gleifion yng ngogledd Cymru, a gwn fod hwnnw'n uchelgais rydych chi a minnau'n ei rannu. Mae'r adroddiadau hunanwerthuso a gynhyrchir gan y bwrdd iechyd, ac a adroddir wedyn drwy ei brosesau llywodraethu, gan gynnwys i Lywodraeth Cymru, yn gwbl groes i ganfyddiadau'r adolygiad o therapïau seicolegol.

Hoffwn wybod pa gamau y byddwch yn eu cymryd yn awr fel Gweinidog i sicrhau bod systemau llywodraethu'r bwrdd iechyd yn addas i'r diben; pan fydd adroddiadau fel hyn yn cael eu comisiynu, eu bod yn cael eu rhannu'n brydlon gyda Llywodraeth Cymru, gydag Arolygiaeth Gofal Iechyd Cymru, a Swyddfa Archwilio Cymru o ystyried y cyngor y maent yn ei roi i chi am fesurau arbennig; ac rwyf eisiau gwybod pa sicrwydd y gallwch ei roi i bobl gogledd Cymru y bydd y materion hyn yn cael eu hunioni'n gyflym iawn, ac na fyddwn yma ymhen pum mlynedd arall yn edrych ar adroddiad tebyg eto.

Rwy'n hapus i gadarnhau rhyw fath o amserlen a all roi rhywfaint o sicrwydd a gwybodaeth i bobl sy'n pryderu. Felly, dechreuodd y bwrdd iechyd gynnal yr adolygiad o fis Ionawr y llynedd. Derbyniwyd yr adroddiad ym mis Medi/Hydref. Roedd i fod i fynd at y bwrdd partneriaeth iechyd meddwl ym mis Medi/Hydref, ond gohiriwyd hynny wedyn yn sgil ymddiheuriadau pan nad oedd pobl yn gallu mynychu'r cyfarfod. Yna, aeth gerbron cyfarfod o'r bwrdd partneriaeth ym mis Tachwedd y llynedd. Ac ar ôl i ddiweddariad llafar gael ei ddarparu yng nghyfarfod ansawdd a diogelwch y bwrdd, roedd yn destun trafodaeth ffurfiol yn y cyfarfod ar ddiwedd mis Ionawr, lle gwnaeth aelodau annibynnol sylwadau ar yr adroddiad a rhoi ystod o fesurau ar waith i weithredu argymhellion.

Bydd y trosolwg a'r cylch gorchwyl ar gyfer y grŵp gorchwyl a gorffen a fydd yn edrych ar hynny'n cael eu trafod a'u cymeradwyo'n agored a'u hadrodd yn ôl i'r pwyllgor ansawdd a diogelwch eu goruchwylio. Felly, mae'n mynd drwy broses y bwrdd. Yn wir, bydd yr adroddiad a'r ymateb i'r argymhellion yn mynd drwy fecanweithiau adrodd terfynol y bwrdd ym mis Mawrth eleni, yn ôl yr hyn a ddeallaf. Felly, mae'n cael ei drafod yn agored. Nid oes unrhyw her i rwystro pobl rhag gweld yr adroddiad a'i rannu, ac ymateb y bwrdd iechyd hefyd wrth gwrs.

Ac o ran y cwestiynau llywodraethu y mae'r Aelod yn eu codi, rydym yn gwybod bod Arolygiaeth Gofal Iechyd Cymru, a Swyddfa Archwilio Cymru yn wir, yn adrodd yn rheolaidd ar eu barn ar strwythurau llywodraethu o fewn y bwrdd iechyd ac a ydynt yn gweithio'n effeithiol. Nid wyf yn credu bod yr her arbennig hon—ac mae'n her y mae'r bwrdd iechyd ei hun wedi'i datgelu, o ran gofyn am yr adolygiad ac ymdrin ag ef—yn ffordd deg o geisio disgrifio'r darlun cyfan ar wasanaethau iechyd meddwl yng ngogledd Cymru. Darperir y darlun cyflawn hwnnw gan ystod o dystiolaeth, a byddaf yn cael y cyngor a dderbyniaf fel arfer gan Arolygiaeth Gofal Iechyd Cymru, Swyddfa Archwilio Cymru, a fy swyddogion yn wir, yn y ffordd arferol, ac edrychaf ymlaen at adrodd yn ôl ar hynny yn y Siambr ar nifer o achlysuron yn y dyfodol.