1. Cwestiynau i'r Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol – Senedd Cymru ar 11 Mawrth 2020.
5. A wnaiff y Gweinidog roi'r wybodaeth ddiweddaraf am barodrwydd adrannau damweiniau ac achosion brys yng Ngorllewin De Cymru i fynd i'r afael â coronafeirws? OAQ55216
I gefnogi cynllun gweithredu'r DU, sy'n adeiladu ar y gwaith parodrwydd presennol ar y pandemig ffliw, mae grŵp cynllunio ac ymateb sy'n cynnwys uwch swyddogion a rhanddeiliaid allanol allweddol wedi cael ei gynnull. Bydd yn darparu cydlyniad a chymorth strategol o fewn y Llywodraeth ac ar draws y gwasanaeth iechyd. Mae hyn, wrth gwrs, yn cynnwys sicrhau parodrwydd gwasanaeth damweiniau ac achosion brys y GIG ledled Cymru.
Diolch am yr ateb hwnnw. Clywsoch gan Rhun ap Iorwerth ychydig yn gynharach heddiw am y diffyg capasiti o fewn adrannau damweiniau ac achosion brys ledled Cymru ar gyfer ymdrin â symptomau tebyg i niwmonia a allai godi o coronafeirws—ystyriaeth arall efallai i'r rhai sy'n pendroni ynglŷn â dyfodol Ysbyty Brenhinol Morgannwg ar hyn o bryd, sydd hefyd yn gwasanaethu fy etholwyr i.
Ar wahân i logisteg symud pobl gyda'r symptomau hyn yn ddiogel trwy ysbyty sy'n llawn o bobl sâl ac oedrannus, pobl eiddil, ceir hefyd yr effaith ar gynllunio ariannol y bydd y byrddau iechyd lleol yn edrych arni. Cafwyd addewidion gan Lywodraeth y DU o arian i liniaru'r heriau sy'n wynebu'r DU gyfan. A ydych mewn sefyllfa i ddweud wrthym eto sut y gallai hwnnw wneud ei ffordd i Gymru? A ydym yn edrych ar Farneteiddio neu gost y pen neu golledion canlyniadol? A ydych wedi cael unrhyw wybodaeth am hynny i ni ar hyn o bryd? Diolch.
Rydych chi'n iawn i ddweud—ac fel rwyf wedi'i nodi mewn datganiadau blaenorol ac mewn cwestiynau a atebais yn gynharach heddiw—y bydd angen inni ystyried sut i newid y gwasanaeth. Mae hynny'n golygu pobl sydd ar hyn o bryd yn mynd drwy adran damweiniau ac achosion brys ac i ysbyty, sut y gallai hynny newid a sut y mae rhai o'r llwybrau hynny'n gweithio, ond hefyd i wneud yn siŵr fod mwy o gapasiti mewn ysbytai. Felly, bydd angen inni helpu pobl allan o ysbytai i wneud yn siŵr fod lle i bobl wirioneddol sâl fynd i mewn dros yr wythnosau nesaf. Nid ydym yn deall y rhifau i gyd eto, oherwydd nad ydym wedi cyrraedd pwynt pan allwn ragweld hynny'n gliriach, ond gwyddom y bydd yn rhaid inni wneud rhywfaint o hynny, ac felly eisoes ceir sgyrsiau o fewn y maes iechyd a gofal cymdeithasol ynglŷn â sut y gallai ac y dylai hynny ddigwydd yn gynt yn hytrach nag yn hwyrach.
Rwy'n ailadrodd y pwynt a wneuthum hefyd, sef y byddwn, i bob pwrpas, yn gorfod oedi rhai o'n disgwyliadau arferol mewn perthynas â rheoli perfformiad a monitro. Ni fyddai dweud wrth y gwasanaeth iechyd, 'Mae'n rhaid i chi ddal ati i wneud popeth yn awr fel rydych yn eu gwneud heddiw ac ymdopi â galw cynyddol sylweddol hefyd' yn brawf teg. Felly, mae'r her am y cyllid a'n gallu i gynllunio—rwy'n ofni nad ydym mewn sefyllfa i ddeall yn union beth y mae'r prif addewidion a wnaeth y Canghellor heddiw yn ei olygu mewn gwirionedd. Dywedodd ar y penwythnos y byddai'r GIG yn cael yr holl adnoddau sydd eu hangen arno. Aeth y Gweinidog Cyllid a'r Trefnydd i gyfarfod bore ddoe, cyfarfod cynnar iawn gyda Gweinidogion cyllid eraill y tair Llywodraeth ddatganoledig genedlaethol arall a Phrif Ysgrifennydd y Trysorlys, ac—. Nid oes gennym ddarlun llawn o hyd o'r hyn y mae hynny'n ei olygu yn ymarferol, ynglŷn ag a fydd prif fesur yn dod yn awr i'n helpu i ddarparu a chynllunio gwasanaethau neu a fydd hyn yn ymwneud, yn nes ymlaen, â chyflenwi darpariaeth yn seiliedig ar anghenion. Ond mae yna arwydd cyffredinol fod yna gydnabyddiaeth fod hon yn her i'r DU gyfan ac na fydd modd ymdrin â hi yn y ffordd arferol, os mynnwch, o ddarparu'r cyllid sydd wedi'i ddyrannu. Ond rydym am weld manylion hynny, ac wrth i ni eu cael, byddaf yn fwy na pharod i fod yn agored gyda'r Aelodau a'r cyhoedd am yr hyn y mae hynny'n ei olygu.
Tynnwyd cwestiwn 6 [OAQ55199] yn ôl. Cwestiwn 7, Hefin David.