1. A wnaiff y Gweinidog ddatganiad am les anifeiliaid mewn sŵau yng Nghymru? OQ55307

Diolch. Ysgrifennodd swyddogion at bob sw ac atyniad anifeiliaid yng Nghymru. I'r rhai a ymatebodd, rydym wedi bod yn cynnig cyngor a chymorth drwy gydol y pandemig COVID-19. Mae'r mwyafrif o'r rheini a fu mewn cysylltiad â ni wedi derbyn cyllid gan Lywodraeth Cymru a/neu sefydliadau eraill. Mae swyddogion yn parhau i fonitro'r sefyllfa.

Diolch, Weinidog. Mae yna ddywediad, 'Ni allwch roi pysgod ar ffyrlo'. Mae'n ddyletswydd ar sŵau ledled Cymru i gynnal safonau lles anifeiliaid. Mae hyn yn costio miloedd o bunnoedd, fel y £118,000 y mis i Sw Mynydd Cymru, sw genedlaethol Cymru. Yn ystod y cyfyngiadau symud, mae sŵau wedi cael eu gwthio tuag at ben eu tennyn. Cafwyd sôn am ewthanasia mewn lleoedd fel y Wild Animal Kingdom yn Borth a Sw Môr Môn. Fel y dywedodd y sector, dylai fod cronfeydd arbennig ar gael i gydnabod bod yn rhaid iddynt aros yn weithredol, hyd yn oed pan fyddant ar gau. O ystyried lles anifeiliaid, a’r ffaith bod Llywodraeth Cymru wedi cael swm sylweddol o gyllid canlyniadol Barnett o gronfa sŵau Llywodraeth y DU, pam nad ydych wedi sefydlu cronfa gymorth i sŵau Cymru i ddarparu'r gefnogaeth hon y mae cymaint o'i hangen? Diolch.

Os caf gywiro Janet Finch-Saunders: nid yw Llywodraeth Cymru wedi cael arian sylweddol mewn cyllid canlyniadol Barnett. Mae Llywodraeth y DU wedi nodi y byddwn yn cael rhywfaint yn ddiweddarach eleni, ond yn amlwg, pe baem wedi aros am hwnnw, byddai wedi arwain at broblemau lles anifeiliaid, ac nis cafwyd.

Nid oeddem yn teimlo ein bod angen cronfa sŵau benodol, fel y’i gelwir gennych, oherwydd o'r cychwyn cyntaf, gwnaethom ddarparu manylion y cynlluniau presennol a oedd gennych i'r holl atyniadau anifeiliaid a sŵau trwyddedig. Gwn fod Sw Mynydd Cymru wedi datgan yn gyhoeddus eu bod wedi cael arian drwy'r gronfa cadernid economaidd, a’u bod hefyd wedi cael benthyciad gan Fanc Datblygu Cymru, y ddau ohonynt, yn amlwg—roedd un gan Lywodraeth Cymru, nad oedd yn ad-daladwy, a'r llall gan Fanc Datblygu Cymru, a sefydlwyd gan Lywodraeth Cymru. Deallaf hefyd fod cais wedi’i wneud gan gronfa cadernid y trydydd sector, a chredaf mai yn y maes hwnnw y daw'r cyllid canlyniadol gan Lywodraeth y DU. Ond hoffwn ddweud yn glir iawn nad ydym wedi cael y cyllid hwnnw. Anfonwyd holiadur i'r holl sŵau ac atyniadau anifeiliaid, fel y dywedais, ar—nid ar ddechrau'r pandemig, mae'n debyg, ond yn sicr ym mis Ebrill. Ac rydym wedi gallu dangos bod y cyllid hwnnw ar gael heb sefydlu cynllun penodol ar gyfer sŵau ac atyniadau anifeiliaid.

Mandy Jones. Parhewch.

Diolch, Lywydd. Gwn y bu llawer o sŵn ynglŷn â darpariaeth benodol Llywodraeth y DU ar gyfer sŵau ac acwaria, a oedd yn caniatáu i bob busnes gael mynediad at gyllid grant o hyd at £100,000. Ysgrifennais at Ken Skates rai wythnosau yn ôl, ynglŷn â Sw Mynydd Cymru yn benodol, a rhoddodd sicrwydd nad oedd sŵau Cymru ar eu colled. Wrth i’r cyfyngiadau symud barhau i gael eu llacio, gobeithio, a wnewch chi ymuno â mi i ofyn i'r cyhoedd yng Nghymru fynd allan i’r awyr iach, ac i ymweld â'n sŵau a'n hatyniadau lleol, fel y gallwn atgoffa ein hunain o'u cyfraniad at addysg a chadwraeth, yn ogystal â gweithgareddau hamdden? Diolch.

Diolch, Mandy Jones. Ac yn sicr, wrth i'r cyfyngiadau symud gael eu llacio, dyna fydd neges Llywodraeth Cymru.