4. Pa ddyraniadau ychwanegol fydd ar gael yn ystod y cylch cyllideb presennol i gefnogi y darn olrhain o’r strategaeth profi olrhain diogelu? OQ55375

Yn y gyllideb atodol gyntaf a basiwyd gan y Senedd yr wythnos diwethaf, dyrannwyd mwy na £400 miliwn ychwanegol i'r GIG, gan gynnwys £57 miliwn i gefnogi strategaeth Llywodraeth Cymru ar gyfer profi, olrhain a diogelu.

Diolch yn fawr iawn i chi am yr ymateb yna. Dwi'n fwy pryderus efo'r cwestiwn yma o ran yr arian y buaswn i'n licio gweld yn cael ei glustnodi ar gyfer llywodraeth leol yn benodol. Dŷn ni'n lwcus iawn yn Ynys Môn: mi oedd y sir yn rhan o'r gwaith datblygu cynnar ar y gwaith olrhain, ac yn rhan o'r peilot cenedlaethol ddiwedd mis Mai.

Ond, timau gwirfoddol sydd yna o fewn y cyngor yn gwneud y gwaith olrhain—gweithwyr sydd wedi cael eu tynnu o adrannau eraill i mewn i'r tîm olrhain. Yn amlwg, dydy hynny ddim yn gynaliadwy; bydd o ddim yn gynaliadwy wrth i'r cyngor fod eisiau dychwelyd i waith arferol. Felly, a gaf i ofyn am ddatganiad buan ynglŷn ag arian all gael ei glustnodi, a'i wneud yn glir i awdurdodau lleol, a fydd yn ychwanegol er mwyn iddyn nhw allu proffesiynoli hyn a chyflogi pobl yn benodol i wneud y gwaith yma? Achos, gwell inni fod yn onest, mi fyddwn ni angen y timau olrhain proffesiynol yma mewn cynghorau ledled Cymru am fisoedd lawer i ddod.

Rwy'n credu mai un o gryfderau gwirioneddol ein dull ni o weithredu yma yng Nghymru yw'r timau lleol iawn hynny o bobl sy'n gwneud y gwaith olrhain. Gallaf ddweud fy mod i wedi cael nifer o drafodaethau gyda'r Gweinidog Iechyd a chyda swyddogion dros yr wythnos ddiwethaf, gan edrych ar y cyllid y bydd ei angen i gynyddu maint y gweithlu hwnnw, a thrafod beth ddylai'r maint craidd fod, a sut y gallwn ni sicrhau bod capasiti ymchwydd i'r gweithlu hwnnw hefyd, ac fe fydd arian ychwanegol yn rhan o hynny. Byddaf yn hapus i roi'r datganiad hwnnw cyn gynted ag y caiff y manylion eu cadarnhau.