1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru ar 15 Gorffennaf 2020.
2. A wnaiff y Prif Weinidog ddatganiad am gefnogaeth Llywodraeth Cymru i chwaraeon proffesiynol? OQ55449
Diolchaf i Mike Hedges am hynna, Llywydd. Mae ein cronfa cadernid economaidd wedi bod yn agored ar gyfer ceisiadau gan sefydliadau chwaraeon proffesiynol, a darparwyd dros £0.75 miliwn o bunnau i'r sector o ganlyniad.
Prif Weinidog, diolch am eich ateb. Hoffwn bwysleisio pwysigrwydd chwaraeon proffesiynol. Ers mis Mawrth, mae chwaraeon proffesiynol yng Nghymru naill ai heb fod yn cael eu chwarae neu wedi cael eu chwarae heb wylwyr. Mae clybiau chwaraeon proffesiynol fel y Gweilch a chlwb pêl-droed Dinas Abertawe yn gyflogwyr mawr yn Abertawe, yn ogystal â'u pwysigrwydd fel cenhadon i'r ardal a'r ddarpariaeth o adloniant. Mae angen dybryd am gymorth ariannol i chwaraeon proffesiynol hyd nes y caniateir i wylwyr ddychwelyd, oni bai ein bod ni'n wynebu'r posibilrwydd erchyll o beidio â chael unrhyw chwaraeon proffesiynol o dan lefel ryngwladol. Pa gymorth ariannol pellach y mae Llywodraeth Cymru yn bwriadu ei roi i chwaraeon proffesiynol yng Nghymru hyd nes y caiff y gwylwyr ddychwelyd?
Wel, Llywydd, fel y dywedais i, rydym ni eisoes wedi rhoi cymorth ariannol sylweddol i nifer o sefydliadau chwaraeon proffesiynol yng Nghymru—cyfanswm o dros £0.75 miliwn. Rwy'n falch o ddweud bod rhai o'r buddiolwyr hynny yn uniongyrchol yn ardal yr Aelod ei hun. Ac rydym ni wedi cyhoeddi cronfa cadernid chwaraeon o £8.5 miliwn, ac mae £4.5 miliwn o hynny ar gyfer cyrff llywodraethu cenedlaethol, a bydd hynny o gymorth i'r sector hefyd.
Ond hoffwn gytuno â'r hyn a ddywedodd Mike Hedges am bwysigrwydd chwaraeon proffesiynol, fel cyflogwyr pwysig mewn rhannau o Gymru, ond hefyd y rhan y mae gwylio a mwynhau chwaraeon proffesiynol yn ei chwarae ym mywydau cynifer o'n cyd-ddinasyddion. Pryd y byddwn ni mewn sefyllfa i ddychwelyd at sefyllfa o wylwyr mewn niferoedd mawr yn y digwyddiadau hynny, rwy'n credu ei bod hi'n rhy gynnar, rwy'n ofni, i allu dweud hynny.
Yn y cyfamser, er yn amlwg nad oes gan chwaraeon proffesiynol sy'n cael eu chwarae y tu ôl i ddrysau caeedig yr un awyrgylch a'r atyniad y byddai ganddyn nhw fel arall, gellir gwneud hynny yn llwyddiannus serch hynny. Fel rhywun a dreuliodd y rhan fwyaf o'r penwythnos yn gwrando ar y gêm brawf, roedd mor afaelgar fel gwyliwr o bell ag y byddai wedi bod pe byddai'r stadiwm wedi bod yn llawn.
Prif Weinidog, un ffordd o gefnogi chwaraeon proffesiynol yng Nghymru fyddai llacio'r rheolau cadw pellter cymdeithasol a chaniatáu i stadia Cymru ailagor. Mae prif weithredwr Undeb Rygbi Lloegr yn gwneud y pwynt bod lleihau mesurau cadw pellter cymdeithasol i 1m, sef argymhelliad a chanllaw Sefydliad Iechyd y Byd, yn arwain at gapasiti o 40,000 o bobl mewn stadiwm sydd ag 80,000 o seddau, o'i gymharu â llai na 10,000 os cedwir at 2m. O gofio bod Undeb Rygbi Cymru yn wynebu colledion rhagweledig o tua £107 miliwn oherwydd coronafeirws, pa drafodaethau ydych chi wedi'u cael gydag Undeb Rygbi Cymru ynghylch cyflwyno mesurau fel llacio mesurau cadw pellter cymdeithasol i 1m i alluogi Cymru i chwarae ei gemau cartref ar feysydd Cymru?
Wel, Llywydd, rydym ni wedi cael cyfres o drafodaethau gydag Undeb Rygbi Cymru, ac rwyf i wedi cymryd rhan uniongyrchol yn rhai o'r rheini fy hun. Rydym ni eisoes yn rhoi cymorth sylweddol i Undeb Rygbi Cymru ac mewn trafodaethau â nhw ynglŷn â chymorth ychwanegol y gallem ni ei ddarparu.
Yn sicr, nid yw'r syniad o 40,000 o bobl yn dod at ei gilydd mewn digwyddiad torfol yn gyson â'r dull o fynd i'r afael â'r coronafeirws a fu gennym ni yma yng Nghymru. Yn syml, nid yw'r risg y byddai hynny yn ei hachosi i iechyd y bobl hynny a fyddai'n bresennol, ac i'r bobl hynny y byddai'n rhaid eu cyflogi i ganiatáu i hynny ddigwydd, o fewn terfynau yr hyn y byddai dull synhwyrol o ymdrin â'r pandemig byd-eang hwn yn ei awgrymu.