Felly, dwi'n gofyn i'r Gweinidog Addysg wneud y cynnig yma. Kirsty Williams.

Cynnig NDM7347 Rebecca Evans

Cynnig bod y Senedd, yn unol â Rheol Sefydlog 27.5:

1. Yn cymeradwyo Rheoliadau Gofynion y Cwricwlwm (Diwygio paragraff 7(5) o Atodlen 17 i Ddeddf y Coronafeirws 2020) (Cymru) 2020 a osodwyd yn y Swyddfa Gyflwyno ar 22 Mehefin 2020.

Cynnig NDM7348 Rebecca Evans

Cynnig bod y Senedd, yn unol â Rheol Sefydlog 27.5:

1. Yn cymeradwyo Rheoliadau Ysgolion a Gynhelir (Diwygio paragraff 7 o Atodlen 17 i Ddeddf y Coronafeirws 2020) (Cymru) 2020 a osodwyd yn y Swyddfa Gyflwyno ar 25 Mehefin 2020.

Cynigiwyd y cynigion.

Diolch yn fawr, Llywydd. Rwy'n croesawu'r cyfle hwn i siarad am yr ymateb deddfwriaethol a wnaed gennym i bandemig COVID-19 gan ddefnyddio pwerau sy'n gysylltiedig â Deddf Coronafeirws 2020. Fel y gwyddoch chi a phob aelod o'r Senedd, mae'r rhain wedi bod yn amgylchiadau eithriadol, ac maen nhw'n parhau i fod felly, ac mae ein hymateb ni wedi gorfod cydnabod hynny.

Rydym wedi gweithio'n galed i sicrhau bod y camau a gymerwyd wedi bod yn bwyllog ac yn chwim. Rydym wedi rhoi'r amser a'r gofod sydd ei angen ar ysgolion ac awdurdodau lleol i fwrw ymlaen â'r gwaith pwysig a wneir i ofalu am anghenion dysgwyr hyd a lled Cymru.  

Mae diwygio rheoliadau gofynion y cwricwlwm wedi ein galluogi ni i gyflwyno hysbysiad sy'n datgymhwyso, dros dro, ofynion sylfaenol y cwricwlwm a'r trefniadau asesu cysylltiedig ar gyfer ysgolion a lleoliadau meithrin nas cynhelir a gyllidir. Lluniwyd y gofynion statudol hyn i'w cyflwyno mewn amgylchedd ffurfiol yr ystafell ddosbarth, ac maen nhw wedi'u datgymhwyso i roi'r gofod a'r hyblygrwydd i ymarferwyr ganolbwyntio ar iechyd a lles dysgwyr, a'u paratoi i ail-ymgysylltu â dysgu. Rydym hefyd wedi cyhoeddi canllawiau sy'n rhoi cyngor ar ddysgu ac addysgu y gallai ysgolion a lleoliadau ddymuno eu darparu ar gyfer gweddill tymor yr haf.  

Efallai'n llai amlwg, ond serch hynny, yr un mor bwysig, mae newidiadau wedi eu gwneud i'n galluogi ni i gyflwyno hysbysiadau sy'n addasu'r cod trefniadaeth ysgolion, fel y gall cynigion trefniadaeth ysgolion barhau hyd yn oed pan fo ysgolion ar gau oherwydd y coronafeirws—er enghraifft, unrhyw sgil-effeithiau ar gyllid neu'r cynlluniau strategol Cymraeg mewn addysg a allai fod wedi eu heffeithio gan COVID. 

Rydym hefyd wedi gwneud hysbysiad arall sy'n datgymhwyso rhan o'r newidiadau i reoliadau amserau sesiynau ysgolion. Mae hyn yn galluogi ysgolion ac awdurdodau lleol i wneud y newid angenrheidiol i amseroedd dechrau a gorffen y diwrnod ysgol yn gyflym, fel eu bod wedi gallu darparu'n ddiogel ar gyfer mwy o ddysgwyr i ailgydio, dal i fyny a pharatoi yn eu hysgolion eu hunain y tymor hwn.

Cwblhawyd yr holl gamau hyn gyda chymorth a chydweithrediad rhai o'n rhanddeiliaid allweddol. Mae cydweithwyr ar hyd a lled Cymru, mewn awdurdodau lleol, consortia rhanbarthol, Estyn, awdurdodau esgobaethol a chyrff llywodraethu ysgolion, yn ogystal â rhieni, plant a phobl ifanc, wedi bod yn allweddol yn ein hymateb. Byddwn i'n cymeradwyo'r rheoliadau i'r Senedd.

Cadeirydd y Pwyllgor Deddfwriaeth, Cyfiawnder a'r Cyfansoddiad, Mick Antoniw, yn gyntaf.

Diolch, Llywydd. Bydd yr Aelodau'n ymwybodol bod y ddwy set hyn o reoliadau yn diwygio paragraff 7 (5) o Atodlen 17 i Ddeddf Coronafeirws 2020, i ychwanegu nifer o ddarpariaethau cyfreithiol presennol mewn deddfwriaeth sy'n ymwneud ag addysg gynradd ac addysg uwchradd at y rhestr o ddarpariaethau statudol y gall Gweinidogion Cymru eu datgymhwyso am gyfnod penodol drwy hysbysiad oherwydd argyfwng iechyd cyhoeddus parhaus COVID-19. Cafodd ein hadroddiadau ar y rheoliadau hyn eu darparu gyda'r agenda ar gyfer Cyfarfod Llawn heddiw.

O ran y set gyntaf o reoliadau, y cyfeiriaf atynt, er hwylustod, fel rheoliadau gofynion y cwricwlwm, mae'r rhain wedi bod mewn grym ers 23 Mehefin 2020. Nododd ein hadroddiad nad oedd unrhyw ymgynghoriad ffurfiol wedi digwydd cyn cyflwyno'r rheoliadau, ac nad oedd asesiad effaith rheoleiddiol wedi'i gwblhau chwaith.

Hoffwn i hefyd dynnu sylw'r Aelodau at Hysbysiad Datgymhwyso Gofynion y Cwricwlwm yng Nghymru 2020, a gafodd ei gyhoeddi gan y Gweinidog Addysg ar 23 Mehefin 2020 i gyd-fynd â rheoliadau gofynion y cwricwlwm. Mae'r hysbysiad yn fath o is-ddeddfwriaeth, ond yn un nad oes yn rhaid ei gosod gerbron y Senedd. Er hynny, mae ein Pwyllgor ni'n ceisio monitro'r mathau eraill hyn o is-ddeddfwriaeth sy'n cael eu gwneud, ac felly rydym hefyd wedi cyflwyno adroddiad ar yr hysbysiad o dan Reol Sefydlog 21.7.

Mae'r hysbysiad yn datgymhwyso darpariaethau amrywiol a gynhwysir mewn deddfwriaeth sylfaenol ac is-ddeddfwriaeth sy'n ymwneud â'r cwricwlwm yng Nghymru. Fel yr amlygir yn ein hadroddiad ni, mae anghysondeb o ran y cyfnod y mae'r hysbysiad yn berthnasol iddo. Mae'r dyddiadau yn yr hysbysiad ei hun yn wahanol i'r dyddiadau a oedd wedi'u darparu yn natganiad ysgrifenedig y Gweinidog Addysg a oedd yn cyd-fynd â chyhoeddi'r hysbysiad. Ond rydym wedi ysgrifennu at y Gweinidog ar y mater hwn, ac efallai y gallai'r Gweinidog roi sylw i'r mater hwn yn ei sylwadau cloi os oes modd.

Gan droi at yr ail set o reoliadau sy'n cael eu trafod heddiw, y byddaf i'n eu galw'n rheoliadau ysgolion a gynhelir, daeth y rhain i rym ar 25 Mehefin. Ar y pwynt hwn, hoffwn i dynnu sylw at fater cyfansoddiadol pwysig. Daeth y Rheoliadau hyn i rym cyn eu gosod gerbron y Senedd. Nawr, caniateir hyn, ond mae'n anarferol.

Gan droi at y materion penodol a godwyd yn ein hadroddiad ar reoliadau ysgolion a gynhelir, rydym ni unwaith eto wedi tynnu sylw at y ffaith na chynhaliwyd unrhyw ymgynghoriad ffurfiol cyn gwneud y rheoliadau, ac na chwblhawyd asesiad effaith rheoleiddiol chwaith.

Yn ein hadroddiad, rydym hefyd yn gwneud pum pwynt adrodd technegol sy'n ymwneud â drafftio'r rheoliadau. Cawsom ymateb gan Lywodraeth Cymru i'r pwyntiau hyn ddydd Llun, ac rwy'n ddiolchgar am hynny, ac rwy'n cydnabod barn y Llywodraeth ar bob mater a godwyd. Diolch, Llywydd.

Er mwyn ei gwneud yn glir, byddwn ni'n cefnogi'r rheoliadau hyn, ond roeddwn i eisiau codi'r mater hwn o amseru eto i weld a oes modd inni gael symud ymlaen rywfaint ar hyn. Nodais sylwadau cynharach y Trefnydd, ac rwy'n gofyn am gefnogaeth y Gweinidog i ddilyn hynny.

Cafodd y set gyntaf o'r rheoliadau hyn o dan Ddeddf Coronafeirws eu gwneud fore dydd Llun 22 Mehefin ac, fel y clywsom, roedden nhw wedi caniatáu i Weinidogion gyhoeddi'r hysbysiad yn datgymhwyso'r sefyllfa arferol o ganlyniad i COVID. Rydym ni'n eu cefnogi gan eu bod yn diogelu athrawon a llywodraethwyr, wrth gwrs, rhag canlyniadau methiannau i gyflawni dyletswyddau statudol ar gyflenwi yn ystafelloedd dosbarth ysgolion. Mae'r cyfnod yr hysbysiad yn cwmpasu, yn y pen draw, y cyfnod o 24 Mehefin i 23 Gorffennaf, gan gynnwys unrhyw ysgolion a fydd yn cynnig pedwaredd wythnos o leiaf hyd at ddydd Iau nesaf. Fodd bynnag, mae'n 15 o Orffennaf heddiw ac, fel y gwyddom, mae nifer sylweddol o gynghorau wedi dweud wrth eu hysgolion i orffen yn ystod y ddau ddiwrnod nesaf.  

Ni ddaeth y rheoliadau hyn gerbron y Pwyllgor Deddfwriaeth, Cyfiawnder a’r Cyfansoddiad tan 6 Gorffennaf. Ni wn pam na wnaethon nhw ddod ger ein bron ar 29 Mehefin, ond rydym wedi cael naw diwrnod arall rhwng y cyfarfod hwnnw a'r cyflwyno heddiw, a chanlyniad hynny yw ein bod wedi cael cyfraith a wnaed gan y Llywodraeth, nid cyfraith a wnaed gan y Senedd, mewn grym am bron yr holl gyfnod lle'r oedd yn fwriad i'r athrawon a'r llywodraethwyr elwa ar hyn.

Fel y clywsom, ni wnaed unrhyw asesiadau effaith, ac nid ydym wedi cael ymgynghoriad ffurfiol. Felly, mae cyfraith wedi bod mewn grym ers wythnosau na chafodd ei gwneud gan ddeddfwyr y genedl hon. Efallai fod Alun Davies a Dai Lloyd yn poeni ynghylch pwerau'r Senedd yn cael eu colli i San Steffan, ond rydw i'n poeni hefyd am faint o bwerau yr ydym ni'n eu colli i Lywodraeth Cymru.  

Yr hyn yr wyf i'n gofyn amdano, Llywydd, yw bod deddfwriaeth gadarnhaol yn cael ei chyflwyno i'w thrafod a'i chadarnhau gan y Senedd cyn i ddiben y ddeddfwriaeth honno ddod i ben. Ac rwy'n gofyn bod Llywodraeth Cymru yn ystyried symud ei chyfnod adolygu tair wythnos ymlaen ychydig ddyddiau—nid wyf yn credu bod y Ddeddf yn atal hynny—fel y gallant wneud a gosod rheoliadau ychydig ddyddiau ynghynt. Ac felly byddai gan y Pwyllgor Deddfwriaeth, Cyfiawnder a’r Cyfansoddiad o leiaf gyfle i graffu arnyn nhw ar y dydd Llun canlynol, yn hytrach na mwy nag wythnos yn ddiweddarach, ac y gallem ni hyd yn oed gael y ddadl yn y cyfarfod llawn ar yr un wythnos â chyfarfod y Pwyllgor Deddfwriaeth, Cyfiawnder a’r Cyfansoddiad, fel sy'n digwydd gyda'r ail set o reoliadau ger ein bron heddiw. Ond fel y dywedodd Mick Antoniw, cafodd yr ail set o reoliadau eu gwneud a'u gosod a daethant i rym erbyn 25 Mehefin—sawl wythnos yn ôl.

Y Gweinidog i ymateb—Kirsty Williams.

Diolch yn fawr, Llywydd. A gaf i ddiolch i Mick Antoniw a Suzy Davies am eu sylwadau y prynhawn yma? Mick, byddwch chi'n ymwybodol eich bod yn gywir o ran yr anghysondeb, ac rwy'n ymddiheuro am hynny. Mae'r gwall yn anffodus yn wir, o gofio bod yr hysbysiad wedi'i gynllunio i gyd-fynd â diwedd tymor yr haf ar gyfer y rhan fwyaf o ysgolion a lleoliadau. Fodd bynnag, nid wyf yn credu bod angen eglurhad pellach arnom ni, ond rwy'n ymddiheuro am y camgymeriad.

Rwy'n ddiolchgar am gefnogaeth Suzy Davies i'r rheoliadau a'r gydnabyddiaeth eu bod yn cael eu cyflwyno i ddiogelu ysgolion unigol, penaethiaid a chyrff llywodraethu yn yr ystyr ei bod wedi bod yn amhosib iddyn nhw, yn ystod y tair wythnos hyn—ac mewn rhai achosion bedair wythnos—i gymhwyso'r cwricwlwm llawn, yn enwedig gan ein bod wedi bod yn awyddus iawn iddynt ganolbwyntio yn y lle cyntaf ar les y plant, eu hiechyd meddwl a'u parodrwydd i ddysgu. Ond nid yw hynny'n golygu nad oes gweithgareddau'r cwricwlwm yn digwydd mewn ysgolion hyd a lled Cymru. Ond rwy'n ddiolchgar am eich cydnabyddiaeth bod hyn yn cael ei wneud i ddiogelu cyrff llywodraethu.

Rwy'n ymwybodol bod trafodaethau'n parhau rhwng y Trefnydd, y Llywydd a'r Pwyllgor Busnes ynghylch amserlennu'r dadleuon hyn yn y dyfodol, ac rwy'n gobeithio y bydd y rheini'n dod i gasgliad cyflym a boddhaol. Ond, i gloi ar y rheoliadau sydd ger ein bron y prynhawn yma, rwy'n fodlon bod y rheoliadau hyn a'r hysbysiadau statudol yn bodloni'r profion gofynnol o fod yn briodol ac yn gymesur, o ystyried y sefyllfa ddigynsail yr ydym ynddi. Ac rwy'n hyderus y bydd y Senedd yn eu cefnogi. Diolch. 

Y cwestiwn cyntaf, felly, yw: a ddylid cytuno ar Reoliadau Gofynion y Cwricwlwm (Diwygio paragraff 7(5) o Atodlen 17 i Ddeddf y Coronafeirws 2020) (Cymru) 2020? Oes unrhyw Aelod yn gwrthwynebu hynny? Nac oes. Felly, mae'r cynnig yna wedi'i dderbyn

Derbyniwyd y cynnig yn unol â Rheol Sefydlog 12.36.

Y cwestiwn nesaf yw: a ddylid cytuno ar Reoliadau Ysgolion a Gynhelir (Diwygio Paragraff 7 o Atodlen 17 i Ddeddf y Coronafeirws 2020) (Cymru) 2020? A oed unrhyw Aelod yn gwrthwynebu hynny? Nac oes. Felly, mae'r cynnig yna wedi'i dderbyn hefyd.

Derbyniwyd y cynnig yn unol â Rheol Sefydlog 12.36.