Cwestiynau i'r Dirprwy Weinidog a'r Prif Chwip – Senedd Cymru ar 15 Medi 2020.
1. A wnaiff y Dirprwy Weinidog ddatganiad am ryddid i addoli yng Nghymru? OQ55484
Rwy'n cydnabod ac yn cefnogi'r rhyddid i fod â chred ac i'w harfer yng Nghymru. Rwy'n falch o fod wedi gweithio gyda fforwm cymunedau ffydd Cymru a'r grŵp gorchwyl a gorffen ar ailagor mannau addoli i gefnogi ailagor mannau addoli yn raddol ac yn ddiogel.
Diolch am yr ateb yna, Dirprwy Weinidog. Un o'r materion a godwyd gyda mi gan aelodau o wahanol gymunedau ffydd, ond yn enwedig y gymuned Gristnogol, yw effaith y cyfyngiadau ar y gallu i addoli drwy gân yn ein heglwysi ar hyn o bryd, ar gyfer canu cynulleidfaol. Wn i ddim a ydych chi'n gyfarwydd a gwaith ymchwil diweddar, a gyhoeddwyd gan Brifysgol Bryste, y mae'n ymddangos ei fod yn awgrymu nad yw canu yn cynhyrchu llawer iawn mwy o ronynnau anadlol na siarad ar uchder tebyg. Felly, a wnewch chi edrych eto ar y cyfyngiadau coronafeirws presennol yng nghyswllt addoli mewn eglwysi, a gallu cynulleidfaoedd i ganu yn rhan o'u haddoliad, ac ystyried y darn hwnnw o waith ymchwil i gynorthwyo eich penderfyniad?
Diolch yn fawr iawn, Darren Millar, am y cwestiwn atodol yna. Byddwn i'n dweud i gychwyn bod Llywodraeth Cymru yn ddiolchgar iawn i'n fforwm cymunedau ffydd yng Nghymru, ac rydych chi'n ymwybodol iawn o aelodaeth lawn ac amrywiol hwnnw, a'r cyngor a'r cyfarwyddyd y maen nhw wedi eu rhoi i ni—mae ganddyn nhw grŵp gorchwyl a gorffen—cyngor a chyfarwyddyd y maen nhw wedi eu rhoi i ni ar ailagor mannau addoli. Ac maen nhw wedi ailagor yn ddiogel, ar sail eu cyngor, eu cyfarwyddyd a'r wyddoniaeth. Ond rwy'n ymwybodol iawn bod cerddoriaeth a chanu yn rhan bwysig o wasanaethau a seremonïau. Mae hiraeth mawr ar ei ôl, ac rydym ni wrthi'n edrych ar hyn, yn seiliedig ar gyngor gwyddonol unwaith eto, a'r cyfarwyddyd gan y grŵp gorchwyl a gorffen a seremonïau. Rwy'n gobeithio y byddwn ni'n gallu gwneud cyhoeddiadau pellach.