1. Pa drafodaethau y mae'r Cwnsler Cyffredinol wedi'u cael am effaith Brexit ar y sector modurol yng Nghymru? OQ55659

Mae Llywodraeth Cymru’n cael trafodaethau rheolaidd gyda'r sector modurol ynglŷn ag effaith bosibl gadael yr Undeb Ewropeaidd. Mae perygl y bydd ymagwedd Llywodraeth y DU tuag at y negodiadau’n cyflwyno rhwystrau newydd sylweddol i fasnach. Rwyf wedi dadlau’r achos dro ar ôl tro i Lywodraeth y DU fod yn rhaid iddynt flaenoriaethu cytundeb sy’n diogelu sectorau gweithgynhyrchu rheoleiddiedig iawn yng Nghymru, gan gynnwys y sector modurol.

Diolch, Weinidog. Mae'r llythyr diweddar gan yr Arglwydd Frost at wneuthurwyr ceir, sy'n diystyru unrhyw gyfuniadau â thrydedd gwlad fel rhan o'r cytundeb masnach, yn ddatblygiad sy’n peri cryn bryder. Mae'r sector eisoes wedi rhybuddio ynghylch effaith ddinistriol canlyniad 'dim cytundeb' posibl, ac erbyn hyn, ymddengys eu bod yn wynebu cael eu torri allan o unrhyw gytundeb a allai fod yn bosibl, wrth i Lywodraeth y DU geisio cyflawni amcanion eraill. Yn amlwg, mae gwneuthurwyr ceir yn cael eu cynnig yn aberth gan Lywodraeth y DU, wrth iddi straffaglu i sicrhau cytundeb munud olaf sy'n wleidyddol dderbyniol i'w chefnogwyr craidd. A wnewch chi ddadlau’r achos cryfaf posibl i Weinidogion y DU dros roi'r diwydiant hwn yn ôl ar y rhestr flaenoriaethol ar unwaith mewn negodiadau, lle dylai fod wedi bod erioed?

Gadewch imi ddweud fy mod yn rhannu pryderon yr Aelod yn llwyr fel y’u hamlinellwyd ganddi. A phan ddarllenais am y llythyr, a oedd yn cadarnhau i bob pwrpas na fyddai Llywodraeth y DU yn mynnu bod y rheolau tarddiad yn cael eu cynnwys, roeddwn mewn penbleth. Ymddengys bod Llywodraeth y DU yn fwy na pharod i fynnu ei ffordd mewn perthynas ag agweddau eraill ar ei safbwynt negodi, gan gynnwys, er enghraifft, ildio’r posibilrwydd o gytundeb masnach hael er mwyn amddiffyn y sector pysgodfeydd, sydd, er nad ydym am weld unrhyw sector yn dioddef, yn cyfrannu llai o lawer at les economaidd yng Nghymru a ledled y DU na'r sector modurol, sy’n cyflogi oddeutu 10,000 o bobl yng Nghymru yn unig. Fel y dywed, mae trefniadau cyfuno uchelgeisiol yn gwbl hanfodol. A hyd yn oed pe bai Llywodraeth y DU yn llwyddo i sicrhau cytundeb di-dariff, di-gwota gyda'r UE, os nad yw’n cynnwys y trefniadau cyfuno hynny, bydd nwyddau Cymru'n dal i dalu tariffau sylweddol oherwydd rhwystrau rheolau tarddiad. Rwyf wedi dadlau’r achos i Lywodraeth y DU sawl tro mewn perthynas â'r cwestiwn hwn, ac rwyf wedi codi'r pwynt ynghylch rheolau tarddiad a chyfuno yn benodol dro ar ôl tro gyda Llywodraeth y DU. Ysgrifennais ar 29 Mehefin, pan oedd Llywodraeth y DU ar yr adeg honno yn disgrifio ei hamcanion mewn perthynas â rheolau tarddiad yn eithaf uchelgeisiol, a byddem yn cefnogi hynny. Ond nid oes diben disgrifio uchelgais os nad ydych yn barod i'w chyflawni wrth negodi.