1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru ar 20 Hydref 2020.
4. Pa asesiad y mae'r Prif Weinidog wedi'i wneud o'r cynnydd yn nifer y bobl sy'n hawlio credyd cynhwysol? OQ55740
Llywydd, diolchaf i Joyce Watson am hynna. Rhwng mis Chwefror a mis Medi eleni, cafwyd cynnydd o dros 120,000 o hawlwyr credyd cynhwysol yng Nghymru, ac roedd hwnnw yn gynnydd o 80 y cant. 271,186 o bobl oedd nifer yr hawlwyr ym mis Medi, o'i gymharu â 150,527 yn ôl ym mis Chwefror.
Diolch am eich ateb, Prif Weinidog. Ym mis Ebrill, cynyddodd Llywodraeth y DU daliadau credyd cynhwysol gan £20 yr wythnos, ac yn wir roedd hynny yn achubiaeth i lawer o deuluoedd yn ystod y pandemig. Ond codiad dros dro yn unig yw hwn a disgwylir iddo ddod i ben ym mis Ebrill 2021. Cafwyd llawer iawn o alwadau gan lawer iawn o elusennau ledled y DU i ofyn am barhad yr £20 ychwanegol hwnnw yr wythnos, ond er gwaethaf hynny, nid yw Llywodraeth y DU hyd yma wedi ymrwymo i wneud y codiad hwnnw yn barhaol, ac felly amcangyfrifir, os caiff y taliad ychwanegol ei ddirwyn i ben yn ôl y bwriad, y bydd dros 4 miliwn o deuluoedd yn colli incwm cyfatebol o £1,000 y flwyddyn dros nos, ac mae hynny yn rhoi miloedd o bobl mewn tlodi. Prif Weinidog, pa drafodaethau ydych chi wedi eu cael gyda Gweinidogion y DU ynghylch gwneud y codiad dros dro hwn yn barhaol?
Wel, Llywydd, hoffwn gytuno yn llwyr â Joyce Watson. Mae'r £20 yr wythnos hwnnw yn achubiaeth wirioneddol i gynifer o deuluoedd yma yng Nghymru, teuluoedd sy'n ddi-waith ac mewn gwaith, sy'n gweithio mewn galwedigaethau â chyflog isel. Roedd yn siomedig iawn bod y Canghellor, pan gafodd gyfle dim ond wythnos neu ddwy yn ôl wrth gyhoeddi cymorth parhaus arall, na wnaeth ymrwymo i barhau â'r achubiaeth honno o £20 yr wythnos i gynifer o deuluoedd ledled y Deyrnas Unedig. Gallaf sicrhau Joyce Watson y bydd hyn yn cael ei godi yn uniongyrchol gyda Gweinidogion y DU pan gaf i gyfle; bydd ein Gweinidog cyllid yn cyfarfod unwaith eto â Gweinidogion y DU yr wythnos hon, mae ar yr agenda iddi hi ei godi gyda nhw hefyd.
Rwy'n credu y bydd yr Aelod yn gwybod i mi gael y fraint o rannu llwyfan gyda chyn Brif Weinidog y DU, Gordon Brown, dros y penwythnos, yn siarad ar ran y Gynghrair dros Gyflogaeth Lawn. Roeddwn i'n falch iawn o weld Archesgob Caergaint yn ysgrifennu at Gordon Brown ddoe, yn nodi ei gefnogaeth i'r gynghrair gan ganolbwyntio yn yr hyn a ddywedodd am dlodi plant ac am yr £20 sydd ar gael ar hyn o bryd i deuluoedd drwy'r swm ychwanegol hwnnw mewn credyd cynhwysol. Ac yn sicr, ni fyddai unrhyw lywodraeth sydd o ddifrif am gynnal teuluoedd drwy'r cyfnod anodd hwn yn petruso cyn gwneud yr £20 hwnnw yn ychwanegiad parhaol at incwm rhai o'r bobl dlotaf yn ein gwlad.