6. Pa sylwadau cyfreithiol y mae'r Cwnsler Cyffredinol wedi'u cyflwyno ar ran Llywodraeth Cymru mewn perthynas â Bil marchnad fewnol y DU? OQ55722

Ceir ymgysylltu parhaus â Llywodraeth y DU ar lefel weinidogol a swyddogol i drafod ein pryderon ynghylch y Bil. Rwyf hefyd wedi gwneud datganiad ysgrifenedig i'r Senedd, gan gyhoeddi gwelliannau a gynigir i'r Bil, i ddangos sut y gellid ymdrin â'n pryderon.

Diolch. Fe wnaeth adroddiad diweddar gan Ganolfan Llywodraethiant Cymru ei gwneud yn glir y bydd Bil marchnad fewnol y DU yn gwanhau dulliau llunio polisi y Llywodraethau datganoledig am byth, yn blaenoriaethu dileu rhwystrau posibl i fasnach ar draul yr holl nodau polisi cyhoeddus eraill, gan danseilio yn angheuol y cydweithrediad rhwng gwledydd y DU, a hyd yn oed yn creu'r awgrym y gallai Llywodraeth y DU ddefnyddio pwerau gwario newydd yn erbyn ewyllys ein Llywodraeth a'n Senedd. Nid wyf i'n gweld beth sydd a wnelo hyn â Brexit. Pan soniodd Boris Johnson am gymryd rheolaeth yn ôl, nid oedd dileu pwerau Cymru a sicrhawyd drwy refferenda democrataidd ar yr agenda; ni soniwyd amdano. Mae'r Bil yn cipio pŵer, ac o ran pwerau Cymru ei hun dros nwyddau a gwasanaethau, nad oedden nhw erioed dan reolaeth yr UE mewn gwirionedd, bydd yn gwneud yr holl gyfreithiau a rheoliadau a wneir yng Nghymru—yn y dyfodol a'r gorffennol—o bosibl yn agored i gael eu dileu gan Lywodraeth y DU. Mae'r Bil yn annemocrataidd ac yn anwybyddu ewyllys sefydlog pobl Cymru. Gallai hyd yn oed ein harwain at dorri cyfraith ryngwladol yn anfoddog. Felly, yr hyn yr wyf i'n ei ofyn—. Rwy'n siŵr y byddech chi'n cytuno â hynny i gyd, mewn gwirionedd. Yr hyn yr wyf i'n ei ofyn yw pa gamau pendant y bydd eich Llywodraeth yn eu cymryd i sicrhau gwrthwynebiad cadarn ac unedig i'r ymgais warthus hon i gipio pŵer?

Diolch i'r Aelod am y cwestiwn yna. Rwyf yn cytuno â dadansoddiad Canolfan Llywodraethiant Cymru yn yr adroddiad, y mae'r Aelod wedi'i ddisgrifio, ac rwy'n cytuno â'r ffordd y mae'r Aelod wedi ei ddisgrifio—fel cipio pŵer. Rwy'n credu ei fod yn gwneud pwynt pwysig, ymhlith nifer o sylwadau, fod graddau'r Bil hwn yn mynd y tu hwnt i gyfraith yr UE a gedwir, er enghraifft. Felly, mae'n ymestyn y tu hwnt i gwmpas y pwerau a arferir ar hyn o bryd ar lefel yr Undeb Ewropeaidd, ac mae ganddo gyfres gulach o eithriadau o'i gymharu â'r hyn a fyddai wedi digwydd o dan ddeddfwriaeth yr UE. Felly, mae'n mynd yn sylweddol y tu hwnt i'r hyn y byddai hyd yn oed Llywodraeth y DU yn ei roi fel ei rhesymeg, sef disodli marchnad fewnol yr UE yn y DU.

O ran y camau pendant y gall y Llywodraeth eu cymryd, deddfwriaeth yw hon sy'n mynd drwy Senedd y DU, felly gallwn geisio, fel y gwnaethom gyda rhywfaint o lwyddiant, greu, gyda chefnogaeth pleidiau eraill, gynghrair o wrthwynebiad yn Senedd y DU. Rydym wedi cyflwyno gwelliannau drafft a all gyflawni'r canlyniadau yr hoffem eu gweld ar gyfer y Bil, sy'n ailwampio'r Bil yn sylfaenol, a byddem yn annog pleidiau yn Senedd y DU i gefnogi'r gwelliannau hynny fel y gellir gweddnewid y Bil.

Nawr, byddwch wedi clywed fy ymateb i gwestiynau yn gynharach am archwilio ystod lawn o lwybrau cyfreithiol. Cyn gynted ag y daw'r Bil yn gyfraith, os daw yn gyfraith, yna mae amrywiaeth o bwerau y mae Gweinidogion Llywodraeth y DU yn eu cymryd eu hunain, drwy reoleiddio, i weithredu gwahanol rannau o'r Bil. Mae'n ymddangos yn glir iawn i mi y bydd rhai o'r pwerau hynny yn cael eu herio a'u herio'n llym, a byddwn yn sicr yn gwneud popeth o fewn ein gallu i sicrhau bod rheoleiddio yng Nghymru a hawliau defnyddwyr a busnesau Cymru yn cael eu diogelu. Rydym hefyd wedi sicrhau bod y Senedd yn glir iawn yn y cyngor a gynigiwn ynglŷn â'r ffordd o ymdrin â chydsynio ar gyfer y Bil hwn. Nid ydym yn credu y gall nac y dylai'r Senedd gydsynio i'r Bil hwn fel y mae wedi ei ddrafftio ar hyn o bryd.

Mae'n ddigon posibl y byddwch yn gofyn i mi beth fydd yn digwydd nesaf os bydd y Senedd yn mynd ymlaen i atal ei chydsyniad. Wel, byddai Llywodraeth y DU yn ei chael hi'n anodd cyfiawnhau bwrw ymlaen heb gydsyniad, o ystyried yr hyn y mae wedi ei ddweud o'r blaen am sut y dylai confensiwn Sewel weithredu. Felly, rwy'n gobeithio y bydd y Senedd yn rhoi arwydd clir iawn i Lywodraeth y DU nad yw'n cydsynio i'r ymosodiad gwarthus hwn ar ddatganoli yng Nghymru.

Gweinidog, siawns nad amcan Bil y farchnad fewnol yw cynnal marchnad gydgysylltiedig y DU. Mae'n sicrhau nad yw pedair gwlad y DU yn cael eu cyfyngu gan reoliadau a bennir gan bob un Llywodraeth ddatganoledig, a fyddai, wrth gwrs, yn niweidiol iawn i fasnachu o fewn y DU. Mae hefyd yn ceisio gwarantu bod gan y gymuned ryngwladol fynediad i'r DU gyfan, gan wybod bod y safonau a'r rheolau yr un fath ledled y gwledydd datganoledig.

Mae'r Llywodraethau datganoledig yn ceisio portreadu'r Bil hwn fel ymgais i gipio pŵer sydd wedi ei gynllunio i sicrhau bod datganoli yn cymryd camau tuag at yn ôl. Nid oes tystiolaeth o gwbl y bydd y pwerau hyn yn cael eu defnyddio yn y modd yr ydych yn benderfynol o'i bortreadu. Yn hytrach na chipio pŵer, mae'n ddull pragmatig a synhwyrol y byddai'r rhan fwyaf o bobl y gwledydd datganoledig yn ei ystyried yn synhwyrol ac yn adeiladol. Byddwn yn gobeithio y byddech chi, fel unoliaethwr ymroddedig, Gweinidog, yn cytuno ei bod yn iawn cael polisïau a rheoliadau ar gyfer y DU gyfan pryd bynnag y bo modd.

Wel, rwy'n credu y dylai unrhyw un sydd â diddordeb yn llwyddiant a dyfodol yr undeb fod wedi ei ddychryn yn fawr gan gynnwys y Bil hwn, oherwydd rwy'n credu ei fod, gymaint ag y mae unrhyw beth, yn cryfhau achos annibyniaeth ym mhob rhan o'r DU, ac nid yw hynny'n ganlyniad yr wyf yn dymuno ei weld. Felly, rwy'n credu bod ei ddehongliad o'r Bil, a dweud yn blaen, yn sylfaenol naïf.

Rydym ni fel Llywodraeth yn credu yn y farchnad fewnol; rydym yn credu bod marchnad fewnol yn ffordd effeithiol o ddiogelu'r cyhoedd yng Nghymru, defnyddwyr Cymru, busnesau Cymru a'r economi. Felly, rydym yn credu bod hynny'n ymdrech y dylem ni i gyd ymgysylltu â hi, fel pedair Llywodraeth, i sicrhau nad oes rhwystrau diangen rhag masnachu yn y modd y mae cwestiwn yr Aelod yn ei awgrymu, ond mae gennym ni fecanwaith eisoes ar gyfer gwneud hynny, sef y mecanwaith fframweithiau cyffredin sy'n galluogi Llywodraethau i fod â gwahanol bolisïau mewn gwahanol rannau o'r DU, sy'n gyson â chyflawni'r farchnad fewnol. Mae wedi gweithio'n effeithiol iawn tan nawr. Nid oes rheswm dros ei dinistrio drwy greu ffordd ddeddfwriaethol drwsgl iawn o'i hosgoi.

Rwy'n credu y bydd y Bil hwn yn gwneud mwy o ddifrod i'r DU a mwy o ddifrod i farchnad fewnol y DU na'r cynigion adeiladol, cymedrol, rhesymol, ac y gellir eu cyflawni y mae'r Llywodraethau datganoledig wedi eu cyflwyno yn ei le.

A'r cwestiwn olaf yw cwestiwn 7—Helen Mary Jones.