Cyfyngiadau Coronafeirws

1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru ar 15 Rhagfyr 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mark Reckless Mark Reckless Conservative

1. Pa asesiad y mae Llywodraeth Cymru wedi'i wneud o lefel y gefnogaeth ar gyfer ei chyfyngiadau coronafeirws? OQ56070

Photo of Mark Drakeford Mark Drakeford Labour 1:30, 15 Rhagfyr 2020

(Cyfieithwyd)

Llywydd, mae profion o farn y cyhoedd yn parhau i ddangos cefnogaeth fwyafrifol gref i'r camau sy'n cael eu cymryd gan Lywodraeth Cymru i gadw Cymru yn ddiogel.

Photo of Mark Reckless Mark Reckless Conservative

(Cyfieithwyd)

Wel, Prif Weinidog, dangosodd arolwg barn YouGov a gyhoeddwyd y bore yma bod y gefnogaeth wedi gostwng o 66 y cant i 45 y cant, gyda 47 y cant bellach yn gwrthwynebu. Ac rwy'n meddwl tybed a allech chi ddod o hyd i fwy o gefnogaeth i'ch polisi pe byddech chi'n gweithio gyda'r wrthblaid yn hytrach na'u galw yn warthus, ac yn croesawu ymweliad brenhinol i ddiolch i weithwyr allweddol yn hytrach na'u galw yn rhwygol. Yn hytrach, rydych chi, a dyfynnaf o'ch datganiad:

yn nodi sut a phryd y bydd Cymru yn symud rhwng lefelau rhybudd gyda mesurau Cymru gyfan. Mae'n rhaid i ni wneud yr un fath yn Abertawe ag yn Ynys Môn cyn belled â'i fod yn wahanol i Loegr.

Prif Weinidog, oni fyddai'n well i ni fod â dull unedig y DU?

Photo of Mark Drakeford Mark Drakeford Labour 1:31, 15 Rhagfyr 2020

(Cyfieithwyd)

Llywydd, hyd y gwn i, nid yw Abertawe nac Ynys Môn yn Lloegr. Rwyf i wedi edrych ar yr arolwg y mae'r Aelod yn cyfeirio ato. Gofynnwyd i bleidleiswyr yng Nghymru pa un a oedd yn well ganddyn nhw'r dull a fabwysiadwyd gan Lywodraeth Cymru neu'r dull a fabwysiadwyd gan Lywodraeth Lloegr. Dywedodd 53 y cant o bobl eu bod nhw'n ffafrio'r dull a fabwysiadwyd yng Nghymru, roedd yn well gan 15 y cant y dull y mae'r Aelod yn ei gefnogi yn barhaus yn y fan yma.

Photo of Andrew RT Davies Andrew RT Davies Conservative 1:32, 15 Rhagfyr 2020

(Cyfieithwyd)

Prif Weinidog, un o'r penderfyniadau mawr a wnaed yn yr wythnosau diwethaf yn amlwg yw newid y cyfyngiadau dros gyfnod y Nadolig gan bedair gwlad y Deyrnas Unedig. Mae'r sefyllfa yma yng Nghymru wedi symud ymlaen ers gwneud y penderfyniad hwnnw, ac rwy'n parchu'r sefyllfa y gwnaed y penderfyniad hwnnw ynddi gennych chi fel y Prif Weinidog. Beth ydych chi'n feddwl yw ymateb y cyhoedd i'r newidiadau hynny a fydd yn digwydd dros y Nadolig, a'u tybiaeth ohonyn nhw, o gofio'r amgylchiadau y mae Llywodraeth Cymru yn amlwg yn amlinellu bod Cymru yn eu hwynebu ar hyn o bryd, yn ei gwasanaeth iechyd, y gwasanaeth iechyd gwladol yma yng Nghymru, ond hefyd y cyfraddau trosglwyddo cymunedol?

Photo of Mark Drakeford Mark Drakeford Labour

(Cyfieithwyd)

Diolchaf i Andrew R.T. Davies am y cwestiwn yna, Llywydd. Bydd ef yn gwybod bod y cytundeb pedair gwlad ynghylch y Nadolig wedi cael ei negodi yn fanwl dros bedwar gwahanol gyfarfod rhwng y pedair gwlad. Roedd yn gytundeb y gweithiwyd yn galed i'w sicrhau; nid wyf i'n mynd i'w roi o'r neilltu ar chwarae bach. Mae gen i gyfarfod yn ddiweddarach heddiw gyda Phrif Weinidog yr Alban, Prif Weinidog a Dirprwy Brif Weinidogion Gogledd Iwerddon, a Michael Gove, fel y Gweinidog sy'n gyfrifol am Swyddfa'r Cabinet, ac mae'n siŵr y bydd y mater hwn yn cael ei drafod unwaith eto yn y fan honno. Mae'r dewis yn un difrifol, Llywydd, onid yw? Rwyf i wedi darllen yn fy nghyfrif e-bost fy hun dros yr ychydig ddyddiau diwethaf pledio torcalonnus gan bobl i beidio â gwrthdroi'r hyn yr ydym ni wedi ei gytuno arno ar gyfer y Nadolig—pobl sy'n byw ar eu pennau eu hunain yn llwyr ac sydd wedi gwneud eu trefniadau i fod gyda phobl am y tro cyntaf ers misoedd lawer, ac sy'n dweud wrthyf i mai dyma'r unig beth y maen nhw wedi gallu edrych ymlaen ato yn yr wythnosau diwethaf. Ac eto, rydym ni'n gwybod os na fydd pobl yn defnyddio'r rhyddid ychwanegol cymedrol sydd ar gael iddyn nhw dros gyfnod y Nadolig yn gyfrifol, yna byddwn ni'n gweld effaith hynny ar ein gwasanaeth iechyd sydd eisoes o dan bwysau aruthrol.

Felly, rwy'n credu bod y dewis yn un anodd dros ben. Ar hyn o bryd, mae gennym ni gytundeb pedair gwlad. Byddaf yn trafod hynny yn ddiweddarach heddiw. Byddwn yn edrych ar y ffigurau unwaith eto gyda'n gilydd. Rwy'n dal i gredu bod y dadleuon dros gael dull seiliedig ar reolau ar gyfer y Nadolig, cynnydd cymedrol i ryddid pobl, ond lle maen nhw'n gwybod beth yw'r rheolau, yn well na sefyllfa pawb drostynt eu hunain lle mae gennym ni sefyllfa pan nad yw pobl yn barod i gyd-fynd â'r hyn sy'n cael ei gynnig ac felly'n gwneud y rheolau drostynt eu hunain. Felly, fel y dywedais, Llywydd, ym mha ffordd bynnag y bydd Llywodraethau'r Deyrnas Unedig yn datrys y mater hwn, bydd yn gyfres o ddyfarniadau wedi'u pwyso a'u mesur yn ofalus dros ben rhwng gwahanol fathau o niwed a achosir, pa gamau bynnag y byddwch chi'n eu cymryd. 

Photo of Mick Antoniw Mick Antoniw Labour 1:35, 15 Rhagfyr 2020

(Cyfieithwyd)

Prif Weinidog, rwy'n gweld ar y newyddion 1 o'r gloch heddiw y bydd Michael Gove yn ysgrifennu atoch chi yn fuan, i weld a fydd unrhyw ddatblygiad o'r dull pedair gwlad ar gyfer y Nadolig. Ar yr un pryd, rydym ni'n gweld ledled y DU a ledled Ewrop, ac mewn rhannau eraill o'r byd yn wir, gamau sylweddol yn cael eu cymryd gan Lywodraethau yno, sy'n cael eu heffeithio yn yr un ffordd yn union ag yr ydym ni'n cael ein heffeithio nawr, gyda chyfraddau heintio sy'n cynyddu, ond hefyd y pryder cynyddol sy'n bodoli ymhlith y cyhoedd. Rwy'n meddwl tybed, Prif Weinidog, beth allech chi fod yn ei ddweud wrth Michael Gove o ran sut y gallem ni gydweithredu, ond hefyd pa wersi sydd yna y gallwn ni eu dysgu o'r hyn sy'n digwydd yng ngweddill y byd ar hyn o bryd, lle maen nhw'n wynebu sefyllfa debyg iawn, bron yn union yr un fath â ninnau.

Photo of Mark Drakeford Mark Drakeford Labour

(Cyfieithwyd)

Wel, y wers, Lywydd, yr wyf i'n ei chymryd gan weddill y byd yw'r union bwynt a wnaeth Mick Antoniw, fod Llywodraethau ledled Ewrop ac yn ehangach yn gorfod gweithredu yn wyneb ton newydd o'r feirws hwn yn ystod amodau'r gaeaf, gyda ffyrnigrwydd na ragwelwyd yn y modelu a wnaed mewn sawl rhan o'r byd. Ac, wrth gwrs, roeddem ni'n gwylio yn ofalus iawn yr hyn a ddigwyddodd ddoe yn yr Almaen, yn yr Iseldiroedd, yn yr Eidal. A byddaf yn trafod gyda Michael Gove, yn uniongyrchol, yn ddiweddarach heddiw pa un a yw'r cytundeb pedair gwlad a sicrhawyd gennym ni yn dal i fod ag ychydig mwy o fanteision nag anfanteision, neu a oes gwahanol gydbwysedd y dylem ni ei daro. I'r naill gyfeiriad neu'r llall, Llywydd, bydd niwed yn cael ei wneud. Bydd niwed yn cael ei wneud pa un a yw pobl yn dod at ei gilydd dros y Nadolig mewn ffordd nad yw'n gyfrifol ac nad yw'n cadw at yr holl gyngor yr ydym ni wedi ei roi i bobl, neu, os byddwn ni'n ceisio atal pobl rhag cyfarfod dros y Nadolig, bydd gwahanol fath o niwed yn cael ei wneud—i synnwyr pobl o iechyd meddwl, i synnwyr pobl o sut y gallan nhw ymdopi drwy'r flwyddyn arbennig o anodd hon gyda'i gilydd. Nid yw'n ddewis llwyr rhwng un cam gweithredu sydd â'r holl fanteision yn amlwg a dim o'r anfanteision, a thrywydd arall lle gellir canfod yr holl anfanteision. I unrhyw gyfeiriad, mae'n gydbwysedd gofalus ac anodd iawn, â manteision ac anfanteision ar ddwy ochr y fantol.