1. Cwestiynau i Weinidog yr Amgylchedd, Ynni a Materion Gwledig – Senedd Cymru ar 16 Rhagfyr 2020.
1. Pa ddadansoddiad y mae Llywodraeth Cymru wedi'i wneud yn ystod tymor y Senedd hon o sut mae'r Cod ar yr Arfer Orau wrth Ddefnyddio Maglau i Reoli Cadnoid wedi gweithio? OQ56037
Diolch. Yn dilyn cyhoeddi'r cod yn 2015, mae fy swyddogion wedi cyfarfod yn flynyddol â rhanddeiliaid i gasglu tystiolaeth ar y defnydd o faglau yng Nghymru. Defnyddir y dystiolaeth a gasglwyd i gynorthwyo swyddogion i ystyried a yw dull gwirfoddol o wella arferion gweithredwyr a safonau lles anifeiliaid yn gweithio.
Diolch i chi, Weinidog. Adroddwyd am 115 achos o anifeiliaid wedi'u dal mewn maglau i'r Gymdeithas Frenhinol er Atal Creulondeb i Anifeiliaid ers cyflwyno'r cod. Anifeiliaid gwyllt, gan gynnwys rhywogaethau a warchodir, anifeiliaid fferm ac anifeiliaid anwes, gyda llawer o'r achosion hyn yn ymwneud â thrapiau wedi'u gosod yn groes i'r cod, a gallai hyn, wrth gwrs, fod yn ddim mwy na rhan fach iawn o'r hyn sy'n digwydd mewn gwirionedd.
Mae elusennau lles anifeiliaid yn dweud yn gywir nad yw'r cod yn gweithio. Yr unig ffordd o atal y dioddefaint difeddwl hwn yw cyflwyno gwaharddiad. Felly, roeddwn yn siomedig o weld mai am reoleiddio'n unig y mae'r Papur Gwyn yn sôn. Nid yw'r dull gwirfoddol wedi gweithio, felly pam y mae Llywodraeth Cymru yn teimlo mai rheoleiddio yn hytrach na gwaharddiad llwyr ar y creulondeb a'r boen a achosir gan faglau yw'r ffordd gywir ymlaen?
Diolch. Rydych yn codi pwynt pwysig iawn a chredaf ei bod yn bwysig inni barhau i geisio casglu tystiolaeth ar y defnydd o faglau yng Nghymru lle gallwn. Ond yn amlwg, mae angen gofynion clir, rwy'n meddwl, ar gyfer cofnodi ac adrodd, er mwyn cwblhau ein sylfaen dystiolaeth. Fel y gwyddoch, rwyf wedi cyhoeddi'r Papur Gwyn amaethyddol heddiw, a bydd hwnnw'n paratoi'r ffordd ar gyfer Bil amaethyddol i Gymru yn chweched tymor y Senedd. Bydd hwnnw'n cynnwys darpariaethau i roi pwerau deddfwriaethol i Weinidogion Cymru reoleiddio pob agwedd ar werthu a defnyddio maglau, ac yn amlwg, mae hynny'n rhywbeth y gellid ei ystyried hefyd yn y ddeddfwriaeth honno.
Weinidog, mae defnyddio maglau yn weithred farbaraidd ac nid oes lle iddi mewn Cymru fodern ddi-greulondeb. Mae'r cod ymarfer yn caniatáu i'r fasnach anfoesol mewn ffwr llwynogod barhau, ac nid yw'n gwneud dim i atal dioddefaint aruthrol i anifeiliaid a dargedir ac anifeiliaid nad ydynt wedi'u targedu. Mae'r RSPCA yn ymdrin yn rheolaidd â moch daear a chathod anwes sydd wedi treulio dyddiau wedi'u dal mewn maglau. Weinidog, a ydych yn cytuno nad yw'r cod yn ymarferol ac nad oes modd ei blismona, a bod angen ei ddileu o blaid gwaharddiad llwyr ar yr anwarineb hwn yng Nghymru?
[Anghlywadwy.]—wedi clywed fy ateb i Vikki Howells a'r posibilrwydd o gyflwyno deddfwriaeth bellach o fewn y Bil amaethyddol. Ond rwy'n credu ei bod yn bwysig fod y cod ymarfer yn aros yno i hyrwyddo arferion gorau, ac na ddylid defnyddio maglau polion, er enghraifft, heblaw pan nad oes dulliau rheoli eraill ar gael.