2. A wnaiff y Gweinidog ddatganiad am lifogydd yng Nghanolbarth a Gorllewin Cymru? OQ56056

Diolch. Mae ein strategaeth genedlaethol yn nodi ein dull o reoli perygl llifogydd ac arfordiroedd a sut y byddwn yn mynd i'r afael â'r risgiau cynyddol sy'n gysylltiedig â newid yn yr hinsawdd. Bydd ein rhaglen llifogydd yn buddsoddi dros £3 miliwn yn rhanbarth Canolbarth a Gorllewin Cymru eleni, gan gynnwys £566,000 ar gyfer atgyweiriadau brys i'r seilwaith llifogydd.

Rwy'n ddiolchgar i chi am yr ateb hwnnw, Weinidog. Y penwythnos hwn, ymwelais â thrigolion a busnesau yn Heol Capel Teilo, sydd rhwng Trimsaran a Chydweli yn Sir Gaerfyrddin. Effeithir ar nifer gymharol fach o eiddo, ond effeithir arnynt yn ddifrifol iawn, gyda wythnosau'n mynd heibio weithiau heb allu cael eu cerbydau i mewn ac allan. Mae'r patrwm yn gymhleth, Weinidog, gyda phroblemau llifogydd llanw, a rhai problemau'n codi o agosrwydd rheilffordd ac anhawster clirio dŵr. Rwy'n siŵr y byddech yn cytuno â mi, Weinidog, pan ddywedodd aelod o asiantaeth gyhoeddus wrth un o'r teuluoedd fod eu heiddo, ac rwy'n dyfynnu, yn 'hepgoradwy' ac na ellid gwneud dim, nad oedd hynny'n derbyniol. Nid wyf am enwi'r asiantaeth oherwydd, yn amlwg, gallai hynny ddangos pwy yw'r unigolyn.

Ond Weinidog, os ysgrifennaf atoch a gofyn ichi wneud hynny, a wnewch chi ymateb, ac annog yr holl asiantaethau sy'n weithredol yma—ac mae hynny'n cynnwys Dŵr Cymru, Cyfoeth Naturiol Cymru—. Mae hefyd yn cynnwys, yn amlwg, yr awdurdod lleol a'r rheilffyrdd, oherwydd y lein reilffordd. A wnewch chi eu hannog i gyfarfod â'r trigolion a minnau ar y safle, er mwyn inni allu trafod y posibiliadau? Rwy'n sylweddoli bod rhaid buddsoddi lle caiff y nifer fwyaf o eiddo ei diogelu, ond onid yw'n wir hefyd, pan effeithir ar bobl dro ar ôl tro, eu bod hwythau hefyd yn haeddu ein hystyriaeth a rhywfaint o fuddsoddiad o bosibl?

Ydi, yn bendant. Fe fyddwch yn ymwybodol mai ein strategaeth yw diogelu cartrefi a busnesau, a bywydau pobl felly, oherwydd gwyddom fod llifogydd yn ddigwyddiad hollol ddinistriol. Ond mae'n ymwneud â mwy na'r ffigurau mawr, fel y dywedwch. Mae'n ymwneud ag unigolion hefyd. Yn sicr, rwy'n cytuno. Yn bendant, gwelsom y gwaith partneriaeth rydych yn cyfeirio ato yn amlwg iawn yn ystod y llifogydd ym mis Chwefror, yn enwedig yn y Rhondda, er enghraifft. Felly, byddwn yn annog yr holl sefydliadau a enwyd gennych i ddod at ei gilydd gyda chi i weld beth y gallwn ei wneud, a byddaf yn hapus iawn i fod yn rhan o hynny hefyd.

Weinidog, mae cynlluniau ar y gweill yn Swydd Amwythig i ddatblygu cynllun atal llifogydd ar hyd Afon Hafren i ddiogelu Amwythig a'r ardaloedd cyfagos rhag llifogydd. Nawr, gwn fod y Cynghorydd Lucy Roberts, sy'n cynrychioli ward Llandrinio, sydd ar ochr Cymru i'r ffin rhwng Cymru a Lloegr, wedi bod yn awyddus iawn i sefydlu cysylltiadau a hefyd i gynrychioli barn trigolion ar ochr Cymru. Os ydych yn ymwybodol o'r cynllun hwn, a yw Llywodraeth Cymru a Cyfoeth Naturiol Cymru yn gwbl fodlon na fydd y cynlluniau hyn yn niweidiol i ganolbarth Cymru ac i fy etholwyr oherwydd, wrth gwrs, rydym i fyny'r afon o ran hynny? Ac os nad ydych yn ymwybodol o'r cynllun penodol hwn, tybed a wnewch chi ofyn i'ch swyddogion edrych ar y cynllun ar eich rhan, ac ymateb er mwyn rhoi'r sicrwydd hwnnw i ni.

Diolch am ddwyn hyn i fy sylw, Russell George. Nid wyf yn ymwybodol o'r cynllun; fe edrychaf i weld a yw fy swyddogion yn gwybod amdano. Ond fel y dywedwch, rwyf am sicrhau fy mod yn cael cyfarwyddyd yn ei gylch a byddaf yn ysgrifennu at yr Aelod maes o law.