10. Gorchymyn Deddf Llywodraeth Cymru 2006 (Diwygio) 2021

– Senedd Cymru am 5:35 pm ar 2 Chwefror 2021.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Ann Jones Ann Jones Labour 5:35, 2 Chwefror 2021

(Cyfieithwyd)

Felly, symudwn ymlaen at eitem 10, sef Gorchymyn Deddf Llywodraeth Cymru 2006 (Diwygio) 2021, a galwaf ar y Cwnsler Cyffredinol a'r Gweinidog Pontio Ewropeaidd i gynnig y cynnig—Jeremy Miles.

Cynnig NDM7574 Jeremy Miles

Cynnig bod y Senedd, yn unol â Rheol Sefydlog 25.15 yn cymeradwyo fersiwn ddrafft Gorchymyn Deddf Llywodraeth Cymru 2006 (Diwygio) 2021.

Cynigiwyd y cynnig.

Photo of Jeremy Miles Jeremy Miles Labour 5:35, 2 Chwefror 2021

Diolch, Dirprwy Lywydd. Mae dadl heddiw yn nodi un o'r camau olaf tuag at benllanw ychydig dros ddwy flynedd o drafodaethau gyda Llywodraeth y Deyrnas Gyfunol ar baratoi'r Gorchymyn drafft hwn.

Ym mis Tachwedd 2018, ysgrifennodd y Prif Weinidog ar y pryd at yr Ysgrifennydd Gwladol yn codi mater swyddogaethau cydredol a grëwyd drwy gywiro offerynnau statudol a wnaed o dan Ddeddf yr Undeb Ewropeaidd (Ymadael) 2018. Mae'r cyfyngiadau yn Neddf Llywodraeth Cymru 2006, yn eu ffurf bresennol, yn atal y Senedd rhag dileu swyddogaethau o'r fath heb gydsyniad gweinidogol priodol Llywodraeth y Deyrnas Gyfunol. Ers hynny, mae nifer o ddeddfiadau eraill wedi arwain at greu swyddogaethau cydredol—[Anghlywadwy.]

Photo of Jeremy Miles Jeremy Miles Labour 5:36, 2 Chwefror 2021

(Cyfieithwyd)

Cytunodd y ddwy Lywodraeth fod y cynnydd canlyniadol i swyddogaethau presennol, a'r cynnydd dilynol i'r cyfyngiadau ar gymhwysedd y Senedd, yn anfwriadol a dylid ei gywiro. Dileu'r cyfyngiadau hyn fu ein blaenoriaeth ac rydym yn hyderus bod y Gorchymyn drafft yn cyflawni ymrwymiad Llywodraeth y DU, ynghyd â'n hymrwymiad ni, i wneud y cywiriad. Yn ogystal, mae'r Gorchymyn yn gwneud nifer o ddiwygiadau i Atodlen 7A a 7B o Ddeddf Llywodraeth Cymru i ddileu cyfeiriadau at rwymedigaethau'r UE sy'n ddiangen bellach ac etholiadau seneddol Ewropeaidd, yn dilyn ein hymadawiad â'r Undeb Ewropeaidd. Yn olaf, mae'r Gorchymyn hefyd yn cywiro rhai gwallau a fewnosodwyd i Ddeddf Llywodraeth Cymru gan Ddeddf Cymru 2017. Nodir manylion hyn a'r darpariaethau eraill yn y Gorchymyn drafft yn y memorandwm esboniadol yr wyf wedi ei osod gerbron y Senedd.

Rwy'n ddiolchgar i'r Pwyllgor Deddfwriaeth, Cyfiawnder a'r Cyfansoddiad am ystyried y Gorchymyn drafft a'u cefnogaeth i ddileu'r cyfyngiadau ar gymhwysedd deddfwriaethol y Senedd. Rwyf wedi ymateb i'r argymhellion ac rwy'n falch o'u cofnodi eto heddiw. Pan wnes i gyfarfod â'r pwyllgor, soniais am yr angen am Orchymyn arall yn y Cyfrin Gyngor o dan adran 109 o Ddeddf Llywodraeth Cymru. Mae Deddf yr Undeb Ewropeaidd (Perthynas yn y Dyfodol) 2020 wedi creu swyddogaethau cydamserol eraill yr ydym yn credu y dylai eithriad tebyg fod yn berthnasol iddyn nhw hefyd. Rydym yn trafod gyda Llywodraeth y DU i geisio darpariaeth o'r fath. Rwyf i hefyd wedi ymrwymo i roi gwybod i'r pwyllgor am ddatblygiadau sy'n ymwneud â swyddogaethau cydamserol a chydredol a mwy sydd wedi codi, neu a fydd yn codi yn y dyfodol, o ganlyniad i ddeddfwriaeth Llywodraeth y DU. 

Gwnaed darpariaeth i wneud Gorchmynion o dan adran 109 o Ddeddf Llywodraeth Cymru i allu addasu cymhwysedd y Senedd heb fod angen deddfwriaeth sylfaenol bellach. Fodd bynnag, mae angen i ni fod yn glir ynglŷn â'r hyn y mae'r Gorchymyn drafft yn ei wneud a'r hyn nad yw'n ei wneud. Nid yw'r Gorchymyn hwn yn ymestyn cymhwysedd y Senedd. Yn hytrach, mae'n diogelu cymhwysedd y sefydliad rhag effeithiau anfwriadol deddfwriaeth ymadael â'r Undeb Ewropeaidd, yn ogystal â gwneud rhai cywiriadau angenrheidiol.

Photo of Jeremy Miles Jeremy Miles Labour 5:38, 2 Chwefror 2021

Os gwnaiff y Senedd gymeradwyo'r Gorchymyn drafft heddiw, a gan fod Tŷ'r Cyffredin wedi'i gymeradwyo heddiw, a Thŷ'r Arglwyddi eisoes wedi gwneud hynny'r wythnos diwethaf, rydym yn disgwyl i'r Gorchymyn drafft gael ei gyflwyno i'w Mawrhydi yng nghyfarfod y Cyfrin Gyngor y mis nesaf. Rwy'n falch, felly, Dirprwy Lywydd, o symud y cynnig, a gofynnaf i'r Aelodau ei gefnogi.

Photo of Ann Jones Ann Jones Labour 5:39, 2 Chwefror 2021

(Cyfieithwyd)

Diolch. Galwaf ar Gadeirydd y Pwyllgor Deddfwriaeth, Cyfiawnder a'r Cyfansoddiad, Mick Antoniw.

Photo of Mick Antoniw Mick Antoniw Labour

(Cyfieithwyd)

Diolch, Dirprwy Lywydd. Fel y soniwyd, cawsom dystiolaeth gan y Cwnsler Cyffredinol ar y Gorchymyn arfaethedig ar 14 Rhagfyr 2020, ac fe wnaethom gyhoeddi ein hadroddiad ar 14 Ionawr 2021. Fel cefndir i'r Gorchymyn drafft hwn, ac i roi rhywfaint o gyd-destun, sydd wedi ei amlinellu yn rhannol gan y Cwnsler Cyffredinol, bydd yr Aelodau yn gwybod bod Deddf yr Undeb Ewropeaidd (Ymadael) 2018 wedi rhoi pwerau i Weinidogion y DU a Gweinidogion Cymru wneud rheoliadau i ddiwygio cyfraith yr UE a gedwir, boed yn deillio o ddeddfwriaeth sylfaenol neu is-ddeddfwriaeth ddomestig, neu, yn wir, o ddeddfwriaeth uniongyrchol yr UE, er mwyn cywiro diffygion yng nghyfraith yr UE a gadwyd a allai godi ar ôl ymadawiad y DU â'r UE. Felly, cyn i'r Bil ymadael â'r UE ddod yn Ddeddf, yn y cytundeb rhynglywodraethol rhwng Llywodraethau'r DU a Chymru, ymrwymodd Llywodraeth y DU i beidio â gweithredu mewn meysydd datganoledig heb gytundeb Gweinidogion Cymru. 

Rhoddodd Rheol Sefydlog 30C broses hysbysu ar waith, lle byddai Gweinidogion Cymru yn rhoi gwybod i'r Senedd am reoliadau a wneir gan Weinidogion y DU mewn meysydd datganoledig o dan Ddeddf 2018. Wrth graffu ar y datganiadau hyn, daethom yn ymwybodol y crëwyd swyddogaethau cydamserol a chydredol a mwy o ganlyniad i Lywodraeth y DU yn deddfu mewn meysydd datganoledig, gan arwain atom yn pryderu ynghylch lleihau cymhwysedd deddfwriaethol y Senedd, er mewn meysydd cul iawn yn aml. Erbyn hyn, mae'r Cwnsler Cyffredinol wedi ymdrin â mater y swyddogaethau cydamserol, ond hoffwn i amlinellu bod y rhain yn swyddogaethau y caiff Gweinidogion Cymru a Gweinidog y Goron eu harfer mewn cysylltiad â Chymru gan weithredu'n annibynnol ar ei gilydd—hynny yw, mae gan y ddau yr un pŵer. Felly, yn achos pŵer cydredol a mwy, cyn y gall Gweinidog y Goron arfer y pŵer, mae angen cydsyniad Gweinidogion Cymru.

O dan Ddeddf Llywodraeth Cymru 2006, ni chaiff y Senedd ddileu nac addasu ochr Gweinidogion y DU o swyddogaeth gydredol heb gydsyniad Gweinidog y Goron. Felly, po fwyaf o swyddogaethau cydamserol a gaiff eu creu, y mwyaf o bethau sy'n mynd y tu hwnt i gymhwysedd deddfwriaethol y Senedd, gan na all y Senedd addasu na dileu ochr Gweinidog y Goron o'r swyddogaethau cydamserol hynny.

Felly, mae'r Gorchymyn sydd gerbron y Senedd heddiw, yn ogystal â chywiro gwallau yn Neddf 2006, sydd wedi eu disgrifio gan y Cwnsler Cyffredinol, yn dileu'r cyfyngiadau newydd hyn ar gymhwysedd deddfwriaethol y Senedd. Felly, rydym yn croesawu'r Gorchymyn yn fawr. Fodd bynnag, fe wnaeth ein hadroddiad fynegi gobaith y dylid gwneud unrhyw gywiriadau i'r llyfr statud yn y dyfodol yn y chweched Senedd drwy ddeddfwriaeth Llywodraeth Cymru.

Fe wnaethom ddau argymhelliad yn ein hadroddiad ac rydym yn croesawu ymateb y Cwnsler Cyffredinol yn ei lythyr atom ar 20 Ionawr 2021, y mae wedi cyfeirio ato. Felly, rydym yn cydnabod y bydd angen Gorchymyn adran 109 arall o ganlyniad i Ddeddf yr Undeb Ewropeaidd (Perthynas yn y Dyfodol) 2020, ac rydym yn ddiolchgar bod y Cwnsler Cyffredinol wedi nodi y bydd yn rhoi'r wybodaeth ddiweddaraf i ni am y datblygiadau hynny. Diolch, Dirprwy Lywydd.

Photo of Ann Jones Ann Jones Labour 5:42, 2 Chwefror 2021

(Cyfieithwyd)

Diolch. Nid oes gen i unrhyw Aelodau sy'n dymuno ymyrryd, felly, galwaf ar y Cwnsler Cyffredinol a'r Gweinidog Pontio Ewropeaidd i ymateb—Jeremy Miles.

Photo of Jeremy Miles Jeremy Miles Labour

(Cyfieithwyd)

Dirprwy Lywydd, hoffwn i ddiolch, yn fyr, i'r pwyllgor am ei waith diwyd wrth graffu ar waith paratoi y Gorchymyn hwn ac am ei gefnogaeth i'w weithredu. Diolch yn fawr.

Photo of Ann Jones Ann Jones Labour 5:43, 2 Chwefror 2021

(Cyfieithwyd)

Diolch. Y cynnig yw ein bod yn derbyn y cynnig. A oes unrhyw Aelod yn gwrthwynebu? [Gwrthwynebiad.] Gallaf weld gwrthwynebiad. Diolch. Felly, byddwn yn symud ymlaen i ohirio'r pleidleisio o dan yr eitem hon tan y cyfnod pleidleisio.

Gohiriwyd y pleidleisio tan y cyfnod pleidleisio.

Photo of Ann Jones Ann Jones Labour 5:43, 2 Chwefror 2021

(Cyfieithwyd)

Y cynnig, o dan Reol Sefydlog 12.24, yw trafod eitemau 11 a 12 ar y cyd, ond gyda phleidleisiau ar wahân. A welaf unrhyw wrthwynebiadau i'r cynnig hwnnw? Nac ydw.